ПОӘК 042-39.113/01-2013
|
11.06.2015 ж. № 1 басылым
|
беттің
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейдегі СМК құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК
042-39.1.113/01-2013
|
ПОӘК
Оқытушыға арналған
«Компьютер архитектурасы» пәні бойынша оқу жұмыс бағдарламасы
|
11.06.2015ж
№1 басылым
|
«Компьютер архитектурасы»
ПӘНІН ОҚЫТУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
5В011100 - «Информатика» мамандығына арналған
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2015
АЛҒЫ СӨЗ
1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырған:_________ Рысжанова А.С., Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті, информатика және ақпараттық технологиялар кафедрасының аға оқытушысы
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Информатика және ақпараттық технологиялар кафедрасының отырысында талқыланды
Хаттама №13 «10» 06.2015 ж.
Кафедра меңгерушісі _________________ Абишова А.А.
2.2. Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында талқыланды
Хаттама №6 «11» 06.2015ж.
Төрағасы __________ Батырова Қ.А.
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама №6 «11» 06.2015 ж.
Төрағасы _____________ Г.К.Искакова
4. ЕКІНШІІ РЕТ. 18.09.2013 жылғы №1 басылымға өзгерістер енгізілді.
МАЗМҰНЫ
Қолданылу облысы
|
|
Нормативті сілтемелер
|
|
Жалпы жағдайлар
|
|
Оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны
|
|
Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
|
|
Оқу-әдістемелік әдебиеттердің жабдықталу картасы
|
|
Әдебиеттер
|
|
|
|
1. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
5В011100 – «Информатика» мамандығы бойынша пәннің оқу-әдістемелік кешеннің құрамындағы оқытушыға арналған «Компьютер архитектурасы» пәні бойынша бағдарламасы.
НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған оқытушыға арналған бағдарлама «Компьютер архитектурасы» пәні бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру тәртібін келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сай бекітеді:
СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәннің оқыту әдістемелік кешендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптар»;
ДП-042-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы мен мазмұны»
ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЛАР
3. 1 Пәннің қысқаша мазмұны
«Компьютер архитектурасы» курсы компьютердің архитектурасы, ЭЕМ ұйымдастыру принциптері, компьютерлік техниканың даму тарихы, ЭЕМ буындары және олардың классификациясы. есептеуіш машиналардың кластары, ЭЕМ мәліметтерді көрсету, ЭЕМ-ның арифметикалық негіздері, ЭЕМ-ның логикалық негіздері, ЭЕМ-ның функционалды ұйымдастырылуы, Процессордың командалық циклі, ЭЕМ құрылғысын ұйымдастыру, ЭЕМ-ның жадысын ұйымдастыру, компьютердің жадысын басқару, микропроцессорлық жүйенің архитектурасы, микропроцессорлық жүйенің базалық архитектурасы, процесслік модуль, (Орталық процессор, графикалық процессор), негізгі операциялардың орындалуы, ішкі жүйенің жұмыс істеуі, үзіліс, енгізу/шығарудың базалық жүйесі, интерфейстер, интерфейстер классификациясы, микропроцессорлар архитектурсының эволюциясы және микроЭЕМ.Жадыны ұйымдастыру және қорғаныс (сақтану) режимі, жадыны қорғау, процессордың жылдамдығын ұлғайту, конвейерлер, параллелизм. ЭЕМ архитектурасының қазіргі заманғы даму тенденциясы, жүйелік тақшаның компоненттері, жүйелік тақшаның формфакторлары, жүйелік тақшалар, мультикомпьютерлер және мультипроцессорлар, кластерлер-қызметі және ұйымдастыру принциптері қарастырылады.
Пәнді оқып үйрену нәтижесінде әр студент компьютерді кеңінен пайдаланатын программалармен жабдықталған дербес компьютерде жұмыс істеуге машықтануы тиіс.
3.2 Пәннің мақсаты
Есептеуіш техника-ның негізін оқу, есептеуіш техника-ның құрылғыларын құрылым принцип-терін оқу және ЭЕМ-нің әртүрлі ерекшеліктерін оқу. Микропроцессор жүйесі жұмысының принциптерін оқу, архитектурасы және ДК жұмысының принциптері, компьютердің диагностика құрылғыларын аппараттық-программалық басқару, ДК дамуының перспективалық бағыттарымен танысу.
Студенттерге компьютерлік жүйелердің құрылуының көпдеңгейлі құрылымдық байланысын зерттеу, олардың құрылу принциптері мен қызметі жайлы мазмұндау болып табылады. Дербес компьютерді жинақтаудың әдіс тәсілдерін үйрену. Дербес компьютердің ішкі және сыртқы құрылғыларымен жұмыс істеуге үйрету.
3.3 Пән міндеті:
«ДЭЕМ» студенттерге жаңа формадағы ЭЕМ-де ақпараттың автоматты түрде өңделуінің әдістері мен құралдарын үйрету, информациялық тапсырмаларды өздігінен шеше алу қаблеті мен жеке тұлғаның творчестволық сапасын дамыту және информациялық жүйенің желілік құрылғысындағы тұтынушылардың ұжымдық жұмысы туралы ұғымды қалыптастыру.
Компьютердің классификациясын ажырата білуді үйрету;
ДК ішкі және сыртқы құрылғылардың міндеттері және қызметтерін білу;
Фон Нейман принципін түсіне білу;
Перефериялық құрылғылардың қызметін және олардың түрлерінің айырмашылықтарын ажырата білуді үйрету.
3.4 Пәнді оқып, аяқтаған студенттердің
Білуі керек:
Пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер:
Қазіргі заманғы ЕТ-ның дамуы туралы тенденциялардың мүмкіндіктері;
ДК қолданудың мүмкіндіктері және қызметтік есептерді шешуге арналған микропроцессорлық жүйелер.
Қазіргі заманғы есептеуіш техника дамуының тенденцияларын білу, есептеуіш машиналардың әртүрлі класстарының классификациясын және олардың негізгі мінездемесін;
архитектурасын, құрылым принциптерін және ДК-де жұмыс істеу;
микропроцессор жиынтығының мүмкіндіктерін білу.
3.5 Пән пререквизиттары:
3.5.1 Информатика
3.5.2 Программалау
3.5.3 Қолданбалы программалар пакеті
3.6 Пән постреквизиттары:
3.6.1 Дискретті математика және математикалық логика
3.6.2 Мәліметтер қоры және ақпараттық жүйелер
3.6.3 Мәліметтерді өңдеудің құрылымдары мен алгоритмдері
3.6.4 Информатиканы оқытудың теориясы
3.6.5 Компьютерлік желілер мен телекоммуникациялар
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді
Кесте 1.
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Тәжіри-белік
|
Зертхана-лық
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау түрі
(семестр)
|
2
|
4
|
4
|
30
|
15
|
15
|
30
|
90
|
180
|
Емтихан
(1)
|
ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛІ) МАЗМҰНЫ
|
Тақырып атаулары және мазмұны
|
Сағат саны
|
|
1
|
2
|
|
Дәріс сабақтары
|
|
Компьютердің архитектурасы. ЭЕМ ұйымдастыру принциптері.
|
1
|
|
Компьютерлік техниканың даму тарихы, ЭЕМ буындары және олардың классификациясы. Есептеуіш машиналардың кластары.
|
1
|
|
ЭЕМ мәліметтерді көрсету. ЭЕМ-ның арифметикалық негіздері.
|
1
|
|
ЭЕМ-ның логикалық негіздері.
|
1
|
|
ЭЕМ-ның функционалды ұйымдастырылуы. Процессордың командалық циклі. ЭЕМ құрылғысын ұйымдастыру.
|
1
|
|
ЭЕМ-ның жадысын ұйымдастыру. Компьютердің жадысын басқару.
|
1
|
|
Микропроцессорлық жүйенің архитектурасы. Микропроцессорлық жүйенің базалық архитектурасы.
|
1
|
|
Процесслік модуль. (Орталық процессор, графикалық процессор).
Негізгі операциялардың орындалуы.
|
1
|
|
Ішкі жүйенің жұмыс істеуі. Үзіліс.
|
1
|
|
Енгізу/шығарудың базалық жүйесі.
|
1
|
|
Интерфейстер. Интерфейстер классификациясы.
Микропроцессорлар архитектурсының эволюциясы және микроЭЕМ.
|
1
|
|
Жадыны ұйымдастыру және қорғаныс (сақтану) режимі. Жадыны қорғау.
|
1
|
|
Процессордың жылдамдығын ұлғайту.
|
1
|
|
Конвейерлер. Параллелизм.
ЭЕМ архитектурасының қазіргі заманғы даму тенденциясы.
|
1
|
|
Жүйелік тақшаның компоненттері.
Жүйелік тақшаның формфакторлары. Жүйелік тақшалар
|
1
|
|
Мультикомпьютерлер және мультипроцессорлар, кластерлер-қызметі және ұйымдастыру принциптері.
|
1
|
|
BIOS негізі. BIOS-тың аппараттық және программалық бөліктері. BIOS және CMOS RAM. BIOS жүйесі. EEPROM жады немесе Flash ROM. Flash BIOS қолдану.
|
1
|
|
Setup BIOS программасын жүктеу. Plug and Play BIOS. Plug and Play-ға сәйкес құрылғылар идентификаторы. ACPI. Plug and Play құрылғысын инициализациялау. BIOS-ты жүктеудегі негізгі қателердің хабарламалары.
|
1
|
|
Бейнекарта компоненттері: бейнекарта BIOS-сы. Графикалық процессор. Графикалық және жүйелік жинақтың микросхемасын таңдау. Бейнежады.
|
1
|
|
DDR SDRAM жадылары. Бейнежады жылдамдығы. Бейнежүйе шиналарының разрядтылығы. Цифрлыаналогтық түрлендіргіштер. Шина. Бейнедрайвер. Графикалық API.
|
1
|
|
Дыбыстық карта: негізгі түсініктер. Дыбыстық тақшаларды жасау. DirectX және дыбыстық адаптерлер.
|
1
|
|
Аудиожүйе компоненттері. Дыбыс қаттылығмен басқару. MIDI-синтезаторлары. Мәліметтерді сығу. Көпфункционалды дыбыстық процессорлар.
|
1
|
|
Компьютердің пайдаланатын қуатын есептеу. Қуатты пайдалануға байланысты мөлшерлі есебі. Компьютердің қажеттілігін нақты есептеу.
|
1
|
|
Процессорлар (микропроцессорлар). Бірінші ДК пайда болғанға дейін. Процессор параметрлері. Мәліметтер шинасы. Адрестер шинасы. Ішкі регистрлер.
|
1
|
|
Процессор режимдері. Процессордың жұмыс істеу жылдамдығы. Процессордың тактілі жиілігі және жүйелік тақшаның тактілі жиілігі.
|
1
|
|
Жедел жады: негізігі түсініктер. ROM типті жады. DRAM типті жады. Кэш-жады — SRAM. Жедел жадының жұмыс істеу жылдамдығы.
|
1
|
|
SDRAM. DDR SDRAM. Жадының жұмыс істеу жылдамдығы. Жады көлемін ұлғайту.
|
1
|
|
Винчестердің жұмыс принципі. Қатты диск жинақтауыштарының жұмыс принципі. Жолдар және секторлар. Дисктерді форматтау. Төмен деңгейде форматтау.
|
1
|
|
Диск бөліктерге бөлуді ұйымдастыру. Жоғары деңгейде форматтау. Қатты диск жинақтауыштарындағы негізгі компоненттер
|
1
|
|
Қазіргі заманғы ноутбук құрылғысы. Чипсет және платформа. Процессор. Жедел жады. Бейнежүйе. Қатты дискілер.
|
1
|
Тәжірибелік сағаттардың тақырыптары
|
|
ДК компоненттері, жүйелік жобалары және оның мүмкіндіктері. ДК үшін программалық жабдықтардың индустриясының стандарттарын кімдер белгілейді. ДК аппараттық құралдар нарығын кімдер бақылайды. Жүйе типтері. Жүйе компоненттері.
|
1
|
|
Жедел жады. Жады қателіктерін түзету. Жады модульдері. Жады көлемін ұлғайту. Жедел жады: негізгі түсініктер. ROM типті жады. DRAM типті жады. Кэш-жады – SRAM. Жедел жады жылдамдығы.
|
1
|
|
Мәліметтерді сақтаудың магниттік құрылғылары. Магниттік тасымалдауыштарда мәліметтерді сақтау.
|
1
|
|
Мәліметтерді кодтаудың әдістері. Мәліметтерді магниттік тасымалдауыштарда сақтаудың даму тарихы.
|
1
|
|
Қатты диск жинақтағыштары. Қатты диск дегеніміз не? Жаңа жетістіктері. Қатты диск жинақтағыштарының жұмыс принциптері. Қатты диск жинақтағыштарының негізгі компоненттері. Қатты диск жинақтағыштарының сипаттамалары.
|
1
|
|
Ауысымды сақтаушыларымен жинақтағыштар. Не үшiн ауысымды сақтаушылармен жинақтағыштарды пайдалану. Жиналмалы магниттi жинақтағыштарды шолу. Жиналмалы жинақтағыштар үшiн интерфейстер.
|
1
|
|
Қатты дисктермен көлемінің салыстырылы жиналмалы жинақтағыштары. Флэш - жады. IBM Microdrive жинақтағыш. Магниттi ленталы жинақтағыштар.
|
1
|
|
Мәліметтерді оптикалық құрылғыларда сақтау. Оптикалық технология. CD-ROM дегеніміз не? DVD жинақтағыштар. Оптикалық тасымалдауыштардың форматы. CD/DVD жинақтағыштарының типтері. CD-ROM жазушы жинақтағышы. Қайта жазылатын құрылғылар стандарты және DVD диск. Оптикалық жинақтағыштардың мәселелерін шешу. CD/DVD жинақтағыштары үшін драйверлер және программалық жабдықтары.
|
1
|
|
Жинақтауыштарды үйлесімділігі және орнату. Оптикалық жинақтауыштарды орнату. Кез келген типтегі жинақтауыштарды орнату. Форматтау. Дискті алмастыру. Қатты дискті орнату.
|
1
|
|
Бейнеадаптер және мониторлар. Ақпаратты кескіндеу технологиясы. Монитор таңдау критерилері. Бейнеадаптерлер. Үшөлшемді графиканы күшейткіштер (3D Accelerator).
|
1
|
|
Жаңа бейнеадаптерді орнату немесе жетілдіру. Мультимедиа үшiн бейнеадаптерлер. Мониторлар және адаптерлердiң ақауы.
|
1
|
|
Аудиоаппаратура. Дыбыстық тақшалардың дамуы. Мультимедиалық компьютерлер тарихы. Аудиожүйе компоненттері. Дыбыстық тақша таңдау критерилері. Дыбыстық файлдар. Дыбыстық тақша: негізгі түсініктері және терминдері.
|
1
|
|
Енгізу-шығарудың тізбектей, параллель және басқа да интерфейстері. Енгізу-шығару порттарына кіріспе. USB және IEEE-1394 (i.Link) FireWire. Стандартты тізбектей, параллель порттар. Тізбекті порттар. Параллель порттар.
|
1
|
|
Корпус және қоректену блогы. Қоректену блогының рөлі. Қоректену блогының жұмыс принципі және міндеті. Жүйелік тақшаның қоректену разъемдары. Перифериялық құрылғылардың қоректену разъемдары.
|
1
|
|
Қоректену блогының қызметі. Қоректену блогына қатысты қиындықтар. Қоректену блогын жөндеу. Қоректену блогын айырбастау. Қоректену желісіндегі қорғау құрылғылары. RTC/NVRAM батареялары.
|
1
|
Зертханалық сағаттардың тақырыптары
|
|
Дербес компьютердің конфигурациясы туралы ақпарат жинау
|
2
|
|
Дербес компьютердің жүйелік тақшасы. ДК жүйелік блогын жинау.
|
2
|
|
Енгізу-шығару жүйесінің негізгі баптаулары
|
2
|
|
Қатты дискке қызмет көрсету.
|
2
|
|
Жүктемелі тасымалдауыштарды жасау.
|
2
|
|
ДК ақпараттарды енгізу құрылғыларына қызмет көрсету.
|
2
|
|
Виртуальды машинаны жасау және баптау.
|
2
|
|
ДК негізгі ішкі жүйесін баптау.
|
1
|
БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
Компьютерде ақпаратты көрсету.
Әдістемелік ұсыныс: Компьютерде ақпаратты көрсету түрлері, олардың ерекшеліктері, көп қолданылатын түрі туралы толық мәліметті реферат жазу керек.
Хабарды өлшеу тәсілдері. Семантика-лық, құрылымдық, статистикалық өлшем.
Әдістемелік ұсыныс: Хабарды өлшеу тәсілдері, олардың ерекшеліктері және Семантикалық құрылымдық статикалық өлшеу түрлері және т.б. қамтыған реферат.
Тиянақты үтірлі сандар мен жылжы-малы үтірлі сандардың компьютерде өрнек-телу ерекшеліктері
Әдістемелік ұсыныс: Тиянақты үтірлі сандар, жылжымалы үтірлі сандар деп нені айтамыз. Тиянақты үтірлі сандар мен жылжымалы үтірлі сандардың компьютерде өрнектелу ерекшеліктері
Арифметикалық операцияларды жылдамдату тәсілдері
Әдістемелік ұсыныс: Арифметикалық операцияларды жылдамдату тәсілдерінің түрлері, атқаратын міндеттері
Конвейерлік тәсілмен орындалатын операцияларға талдау
Әдістемелік ұсыныс: Конвейерлік тәсілмен орындалатын операцияларды талдау, қандай есептеу кешендерде қолданылады.
Ықшамдау амалдарына талдау
Әдістемелік ұсыныс: Бульдік функцияларды ықшамдаудың әдіс тәсілдеріне машықтану. Ықшамдау амалдарын талдау
Жетілген қалыпты дизъюнктивті форма. Жетілген қалыпты конъюнктивті форма
Әдістемелік ұсыныс: Жетілген қалыпты дизъюнктивті форма, жетілген қалыпты конъюнктивті формаларға түсінік және салыстыру.
Күрделі программаланатын логикалық құрылғылары
Әдістемелік ұсыныс: Күрделі программаланатын логикалық құрылғылардың түрлері, олардың міндеттері және ерекшеліктері.
Мекендік және мекенсіз еске сақтау құрылғылары
Әдістемелік ұсыныс: Еске сақтау құрылғыларының құрамы, ЕСҚ-н иерархиялық ұймдастыру олардың түрлері, ЕСҚ –ң қызметіне қарай жіктелуі, ерекшеліктеріне тоқталыңыз.
Сыртқы еске сақтау құрылғылары
Әдістемелік ұсыныс: Сыртқы есте сақтау құрылғылары түрлері, сиымдылығы, мүмкіндіктері т.б.
Процессорлық құрылғылар
Әдістемелік ұсыныс: ЭЕМ процессорларының жіктелуі және құрылымы оларды оқып үйрену
Компьютерлік желілер
Әдістемелік ұсыныс: Компьютерлік желілердің түрлері, олардың ерекшеліктері, қорғау әдістері, ұйымдастыру тәсілдерін саралау
Есептеу жүйелерін жобалау талаптары
Әдістемелік ұсыныс: Есептеу жүйелеріннің түрлері, Есептеу жүйелеріннің жобалау кезеңдері қандай? Қандай міндет талаптар бар?
Үлкен интегралды сұлбаларға талдау
Әдістемелік ұсыныс: ҮИС түрлері, олардың міндеттері, жұмыс істеу ерекшеліктері. Дәрісте және берілген әдебиеттерден қарап дайындалу
ЕСҚ-н иерархиялық ұйымдастыру, бір деңгейдің басқа деңгейлерге әсері.
Әдістемелік ұсыныс: ЕСҚ-н иерархиялық ұйымдастырудың түрлері, оның міндеттері. Бір деңгейдің басқа деңгейлерге әсері туралы реферат жазу.
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДҢБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУІЛУ КАРТАСЫ
Оқулықтар, оқу-әдістемелік әдебиеттер
|
Дана, саны
|
Студенттер саны
|
Қамтамасыз етілу пайызы
|
Компьютерлер архитектурасы /Дұйсембаев, Є.Е. - 2012
|
20
|
18
|
100
|
Вычислительны, машины, системы и сети /Мелехин, В.Ф. - 2010
|
11
|
18
|
61
|
Устройство и ремонт персонального компьютера /Цай, Д. - 2007
|
10
|
18
|
55
|
Микропроцессорные технологии /Коксеген, А. - 2008
|
10
|
18
|
55
|
Цифровые устройства и микропроцессоры /Нарышкин, А.К. - 2006
|
3
|
18
|
16
|
Архитектура ЭВМ /Жмакин А.П. - 2006
|
2
|
18
|
1,2
|
Архитектура ЭВМ и вычислительных систем /Максимов Н.В. и др. - 2005
|
3
|
18
|
1,6
|
Ұсынылатын әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер:
Дүйсембаев, Ә.Е., Компьютерлер архитектурасы /Дүйсембаев Ә.Е. - 2012
Мелехин, В.Ф., Вычислительны, машины, системы и сети /Мелехин В.Ф. - 2010
Цай, Д., Устройство и ремонт персонального компьютера /Цай, Д. - 2007
Коксеген А., Микропроцессорные технологии /Коксеген А. - 2008
Қосымша әдебиеттер:
Нарышкин А.К. Цифровые устройства и микропроцессоры /Нарышкин А.К. - 2006
Жмакин А.П. Архитектура ЭВМ /Жмакин А.П. - 2006
Максимов Н.В. Архитектура ЭВМ и вычислительных систем /Максимов Н.В. и др. – 2005
Таненбаум Э. Архитектура компьютера. СПб.: Питер, 2007. 848 б.
Афанасьев К.Е., Стуколов С.В. Многопроцессорные вычислительные системы и параллельное программирование: Учебное пособие. КемГУ. Кемерово: Кузбассвузиздат, 2003. 233б.
Столлингс У. Структурная организация и архитектура компьютерных систем: Проектирование и производительность. СПб: Вильямс, 2002. 896 б.
Барановская Т.П., Лойло В.И., Семенов М.И. и др. Архитектура компьютерных систем и сетей: Учебное пособие для вузов. М: Финансы и статистика, 2003. 256 б.
Цилькер Б.Я., Орлов С.А. Организация ЭВМ и систем: Учебник для вузов. СПб: Питер, 2004. 668 б.
Цай, Д. Устройство и ремонт персонального компьютера /Цай, Д. – 2007
Интернет ресурстары:
Материалы сайта http://www.citforum.ru
Интернет-Университет Информационных Технологий (Intuit.ru)
Виртуальный музей истории отечественных компьютеров http://informatic.ugatu.ac.ru
Достарыңызбен бөлісу: |