Пәнін оқыту-әдістемелік кешен 5В060200 «Информатика» мамандығына арналған ОҚУ-Әдістемелік материалдар

жүктеу 2,68 Mb.

бет	125/127
Дата	19.11.2018
өлшемі	2,68 Mb.
	#20473

1 ... 119 120 121 122 123 124 125 126 127

Алгоритм 7.2. Көпмүшелерді құру L(A) и R(A)

1 қадам .Әрбір детерминалданбаған А символ ережесі арқылы, А мазмұны кері бөлімі.L(A) жиыны кері символын оң бөлік ережесімен R(A) –ең қысқа бөлігінде тағы сол сяқты

2 қадам. Әрбір детерминалданбаған А символы: Егер көпмүшеде L(A) детерминалданбаған символдар грамматикасынан тұрса А’ А^”,…, L(A) қосымша символдар жиыны шығысымен әсерлеседі, L(А′), L(A^″) и.м.с. және шығыс L(A). Аналогиялық операция R(A) жиыны орындалды.

3 қадам. Егер бастапқы көпмүше L(A) және R(A) әрбір символ грамматикасы өзгереді, екі қадамға өзгереді немесе аяқталады тағы сол сияқты A∈V_N: Ri(A)≠Ri-1(A) немесе Li(A)≠Li_-1(A), онда i:=i+1 екінші қадамға оралады. R(A) = R_i(A) және L(A) = L_i(A) бітеді.

Мысал 7.1. G({a,(,)}, {S, R},P, S) жеке грамматика, P ережесі бойынша: 1) S→(R | a; 2) R→Sa). Жол бойынша кӨрсетілген (((аа)а)а)±_.кжолға арналған құрылым.

кезең. Оң айналымдағы және сол айналымдағы көптік символдар L(A) және R(A) грамматикадағы барлық терминал емес символдардың қарым – қатнасы 7.1 – кестеде көрсетілген.

7.1 – кесте. G грамматикасына арналған L(A) и R(A)көптік құрылымы.

Қадам	A)
0	L0(S)={(,a} L₀(R)={S}	R₀(S)={R,a} R0(R)={)}
1	£i(5HGa} L₁(R)={S,(,a}	R1(R)={)}
2	L2(S)={(,a} L₂(R)={S,(,a}	R₂(S)={R,a,)} R₂(R)={)}
Нәтижесі	дербес а) L(R)={S,(,a}	R(S)={R,a,)} R(R)={)}

2 - кезең. Грамматиканың құрамындағы матрица көптік ережесінің шығуы тығыз қарым – қатнаста. Ол 7.2 – кестеде көрсетілген.

Бұдан біз матрицаның қарым – қатнасын түсініміз. Грамматикалық ережеде S→(R символы (R символы терминалды емес сол жақта орналасқан. L(R) көптік кіріс символы S, (, a. Матрица клеткаларының үлкендік белгісі < • , Бұл символ жолға арналған символ.

R→Sa)грамматика ережесінің символы бойынша, a мұндағы S терминалды емес символ. R(S) көптік кіріс символы R, a, ). Матрица клеткасының кіші белгісі >, Бұл символ a бағанасына арналған.

жолдық символдың қою белгісі < клеткалық символ, көптік кіріс L(S), т.с.с. символ (, a. Жолдық символдың

қою белгісі > клетка, көптік кіріс R(S), т.с.с. символдар R, a, ).

Клеткада, S жолдық символы және a жолдық символдық қою белгісі = , т.к. анықтау ережесі R→Sa), бұл символда қатар тізбектей орналасады. Мұндағы қою белгісі = клеткалық жол а жәнебағаналар ), ендігі жолда (және бағанада R.

кесте 7.2 – кестесі. Матрицаның грамматикасы
Символы	S	R	а	(	)
S			=.
R			•>			• >
а			•>		=.	• >
(	<•	=.	<•	<•
)			•>			• >
-			<•	<•

.

7.2 –сурет. Бұтақ тәріздес шығу тізбегі (((aa)a)a) G грамматикасы.
№ 7 Тәжірибелік жұмыстың тапсырмасы

Программалық ортада өңдеу, тізбектей автоматтау үрдісіне арналған жай грамматиканың қарым – қатнасы. Программалық орта келесідей функциялармен толықтырылады:

Кіріс грамматикасының қолданысы;
L(A) және R(A) көптік қойылымына арналған грамматикадағы терминалды емес символдар;

3) жай қарым – қатнастағы форматталған матицана арналған кірістіру грамматикасы;

жай қарым – қатнастағы шартты тексеруге арналған грамматикасы;

моделденген функцияларға арналған жай қарым – қатнастағы грамматика.

Контрольдық құрамның кейбір жағдайларға арналған мысалдары:

а) Кірістірілген грамматика жай қарым – қатнастағы грамматиканы анықтай алмайды;

6) Шығу грамматикасы жай қарым – қатнастағы грамматиканы анықтайды, анализ жасалған жолға грамматикалық тіл жатпайды;

в) Тапсырмадағы грамматика жай қарым – қатнастағы грамматиканы анықтайды;

Тізбекті кесте түрінде жинақтайды, жолдық шығу және бұтақ тәріздес шығу.

Мына нұсқа № 7 тәжірибелік жұмыстың тапсырмаларын индивидуалдық түрде және № 4 тәжірибелік жұмыстың мәліметтерін шығаруын анықтайды.

СТУДЕНТТЕРДІҢ ОҚЫТУШЫМЕН ӨЗДІК ЖҰМЫС ТАПСЫРМАЛАРЫН ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Оқытушымен студенттің өздік жұмысы ұйымдастырылған оқыту формасы, яғни педагогикалық шарттардың жүйесі, студенттердің оқу қызметін бөгде біреудің көмегінсіз білім мен біліктілікті меңгеруді қамтамасыз ету.

Оқытушымен студенттің өздік жұмыс негізгі қызметтерді орындайды:
- білімді меңгеруге көмектеседі, болашақ маманның кәсіптік біліктілікті пен дағдыны қалыптастырады;
- өздік білімнің қажеттілігін тәрбиелейді, жеке тұлғаның шығармашылық және танымдық қабілетін максималды дамытады;
- ғылыми зерттеу жұмыстарын оятады.

Оқытушымен студенттің өздік жұмыстарына келесі өздік жұмыстардың түрлері енеді:
- тәжірибелік және сарамандық жұмыстарда тапсырмаларды өздігімен орындау;
- өздік жұмыстың орындалу графигіне сәйкес оқу материалдарын өңдеу;
- рефераттар, баяндамалар жазу;

Оқытушымен студенттердің өздік жұмыстарының жоспарлануы

ОСӨЖ-ді жоспарлау әр пән бойынша барлық тапсырмалар түрлерін орындау уақытына сәйкес жүргізіледі.
ОСӨЖ графигіне міндетті түрде орындалатын өздік жұмыстар енгізіледі.
Аудиториядан тыс жоспарланған сағат көлемі уақыттың жалпы лимитесебі негізінде анықталады, бірақ оқу аптасының аудиториялық және аудиториядан тыс оқу жұмыстарын қосқандағы 54 сағатынан аспау керек.
СӨЖ графигін оқытушы бақылайды.

Конспект

Конспектілеу - ойлау процессін өңдеу және фиксациялық информацияның жазылуы, шығарманың қысқаша негізігі мазмұны, қайсібір тексті ойлау.

Конспектінің тәжірибесі - жазу, конспектіленген немесе кейбір керекті алынған информацияны қайта құруға мүмкіндік береді. Конспект латын тілінен аударғанда «шолу» деген мағынаны білдіреді. Оны мәнмен және шолу ретінде құру керек, текстік ойлаудың негізгі мазмұнын толықтыруынсыз ақ және болмашы бөлшектер арқылы. Конспекті жекеленген мінез - құлықты алып жүреді: ол автордың өзінде есептелеген және басқалары үшін түсініксідеу болуы мүмкін.

Тексті қалай конспектілеу керек

Негізгі ойды бейнелеу - мәтінмен жұмыс атқарудың ойлық културасы. Оқудың ең негізгі өнімі - оқығанды ұғыну. Барлық ғылыми мәтінде екі түрде ақпарат сақталады: негізгі және көмекші. Негізгі ақпарат болып сұрақтың немесе тақырыптың мазмұны ашылу мағынасы болып табылады. Бұған жататындар: ғылыми ұғымдардың анықтамасы, заңды қалыптастыру, теориятикалық принциптер. Көмекші ақпараттың бастамасы - оқырманға берілген материалды жақсы түсінуіне көмектесу. Мұндай ақпараттық типтерге әртүрлі коментариялар жатады.

Конспектілеу әдістері:

Тезистер – бұл қалыптасқан негізгі қысқа ойлар, оқылатын материалдың қалпы.

Мәтінің жазылуының сызықтық орын басуы. Конспектілеуде сызықтық -жүйелілік әдіспен плакаттық - жазылған әдістер қолданылады.

Сұрақ жауап әдістері - ол дәптердің бетін ортасынан бөлгенде, беттің сол жақ бөлігі конспектілінеді, сұрақтарды туғызады. Ал оң бөлігінде оған жауаптар қайтарылады.

Фрагменттер схемасы - конспектілеу әдісі мәтін құрылымын анық орындайды.

Қарапайым схема - конспектілеу әдісі фрагмент схемасына жақын оған конспектілеу жазылмайды. Бірақ ауызша жазылмайды.

Параллельдік әдіс - конспектілеуде екі бетке параллель орындалады.

Қиыстырылған конспект - конспектілеудің орынды орындалуы.

	Тақырыбы__Тапсырма_мазмұны__Өткізу_түрі__Өткізу_мерзімі'>Тақырыбы	Тапсырма мазмұны	Өткізу түрі	Өткізу мерзімі	Баға лау балы
1	Мәліметтер және типтері	Динамикалық және статис-тикалық программалау тілдері. Атаулы және құрылымдық типтер эквиваленттілігі.	Конспект	3 апта	5
2	Мәліметтер және типтері	Модульдер түсінігі. Суреттеу және әрекеттер облысы.	Конспект	3 апта	5
3	Трансляция әдістері	Программалық қамсызданудың компилятор орыны.	Семинар	5 апта	5
4	Трансляция әдістері	Компилятор құрылымы.	Семинар	6 апта	5
5	Лексикалық талдау	Регулярлық жиын және регулярлық өрнек.	Семинар	6 апта	5
6	Лексикалық талдау	Лексикалық анализаторды программалау	Семинар	6 апта	5
5	Синтаксистік талдау	1. Кестелік басқаруды болжаушы талдау. 2. LL(1)-грамматикасын және жоғары-төмен талдаудың алгоритмі	Семинар	9 апта	5
6	Программаның аралық ұсынылуы	1. Код генераторындағы ақпараттың ұйымы. 2. Аралықтың ұсыну деңгейі.	Конспект	9 апта	5
7	Код генерациясы	Айнымалылар трансляциясы	Семинар	9 апта	10
8	Код генерациясы	Трансляцияның логикалық өрнек ерекшелігі	Семинар	12 апта	5
9	Компилятор кестелерінің ұйымы	1. Орналастырып қою функциялары 2. Блоктық құрылым орындалуы.	Семинар	12 апта	5
10	Семантикалық талдау	1. Транслятордың прог-лық орындалуы 2. Жеке автоматтардың программалық орындалуы	Семинар	12 апта	10

СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ:

Студенттердің өздік жұмыстары ұйымдастырылған оқыту формасы, яғни педагогикалық шарттардың жүйесі, студенттердің оқу қызметін бөгде біреудің көмегінсіз білім мен біліктілікті меңгеруді қамтамасыз ету.

Өздік жұмыс негізгі қызметтерді орындайды:

білімді меңгеруге көмектеседі, болашақ маманның кәсіптік біліктілікті пен дағдыны қалыптастырады;
өздік білімнің қажеттілігін тәрбиелейді, жеке тұлғаның шығармашылық және танымдық қабілетін максималды дамытады;
ғылыми зерттеу жұмыстарын оятады.

Студенттердің өздік жұмыстарына келесі өздік жұмыстардың түрлері енеді:

тәжірибелік және сарамандық жұмыстарда тапсырмаларды өздігімен орындау;
өздік жұмыстың орындалу графигіне сәйкес оқу материалдарын өңдеу;
рефераттар, баяндамалар жазу;

Студенттердің өздік жұмыстарының жоспарлануы

СӨЖ-ді жоспарлау әр пән бойынша барлық тапсырмалар түрлерін орындау уақытына сәйкес жүргізіледі.
СӨЖ графигіне міндетті түрде орындалатын өздік жұмыстар енгізіледі.
Аудиториядан тыс жоспарланған сағат көлемі уақыттыңжалпы лимитесебі негізінде анықталады, бірақ оқу аптасының аудиториялық және аудиториядан тыс оқу жұмыстарын қосқандағы 54 сағатынан аспау керек.
СӨЖ графигін оқытушы бақылайды.

Семинар (басқаша - тәжірибелік) сабақтары – бұл дәрісте қабылданған оқу хабарын және өзіндік жұмыстарда арнайы әдебиеттерден алынған жаңа білімді дискуссия, өз ойын ашықтау істерін дамыту арқылы жүзеге асыру болып табылады. Семинарға дайындық ретінде оқу жоспарымен және әдебиеттермен берілген семинардың сұрақтарына қысқаша нұсқау жауаптары дайындау үшін, керекті тақырып бойынша дәрістің конспектісін оқып шығу керек. Семинарға бөлінген әдебиет .үшке бөлінген. Бірінші бөлімінде берілген материлдарды мәндетті түрде оқып шығып, оның негізгі мазмұнын біліп алу қажет. Бұл жұмыстардан алынған білім семинарда, сынақтарда, емтихандарда тексеріледі.

Екінші берілген әдебиеттердің негізгі білімі бүкіл семинар тақырыптарын немесе оның жеке бөлігін қамтитын қаладағы ғылыми жұмыстардан және оқу құралдарынан құралған. Әрине, осы бөлімде берілген қайнар көздерінің барлығын оқу міндетті емес. Бұнда басқа мәселе, мұнда семинар сабағының берілген сұрағына дәл сәйкес келіп тұрады.

Үшінші бөлімде қарастырылатын тақырыпты қамтитын көлемді теориялық ғылыми монографиялар, алғашқы қайнар көздер, даулы және сізде өздігінен ойлау және эрудициянудың көтерілуы байқалады.

Семинарға дайындалған кезде және рефератты жазғанда, оқу орынының интернет-класын немесе өзіңіздің және компьютеріңіздің интернеті арқылы құралдарды қолдануыңыз мүмкін.

Оған қосылу тәртібін информатика лабараториясынан сұрап, біле аласыз.

Семинарға қатысудың негізгі мақсаты мыналар болып табады:

Оқу жоспарындағы негізгі теориялық сұрақтарға жеке жауап беру;
Теориялық материал бойынша студенттің жауабын толықтыру;
Теориялық сұрақ және оған қосымша толықтырулар енгізгеннен кейін, талқылауға қатысу;
Егер семинар сабағында оқытушы өздік жұмысын берсе, оны орындау.

Негізінде, семинар бойынша, сол студент ең жоғары баға алады, егер, семинар сабағына дайындалған кезде, келесі нұсқауларды орындаса: бес деген бағаға жауап бере алатындай, тізімнен бір-екі сұраққа терең дайындалады, тақырыптың келесі сұрақтарына жақсы деген бағаға сай қысқаша деңгейде дайындалады. Ешқашан бір сұраққа ғана дайындалып келмеңіз: өйткен, ол сұрақ сізге түспеуі мүмкін, ал сіз бүкіл семинар бойынша қанағатсыз деген баға аласыз. Тәжірибеде студенттердің семинар сабағының жұмыстары кезінде көптеген қателіктер жіберген соң: студент семинар сабағына өздік, алдын-ала дайындалмай, семинар алдындағы қоңырауда кітапты оқу арқылы дайындалады, ал мұндай оқудан ми пайда болмайды; ауызша сұрақтарға студент аудиторияда жазып келген конспектісін оқу арқылы жауабын білдіреді. Семинар сабағында, жазылғанды оқуы тексерілмейді, сондықтан мұндай жауап қанағатсыз болып есептелінеді; студент оқытушы одан кітаптың материалын сұрайды деп, сұраққа өз ойын емес, кітаптың өз ойын береді, мұнда негізгі мәселе, өздік ойлауды дамыту, сондықтан, ғылыми проблемаға өз ойыңызды айтуды және оны факторлардан белгілеуден қорықпаңыз; студенттерге аз көлемді жұмыс болады деп, топта бүкіл семстрге берілген сұрақтар алдын ала екі алмас үшін бөлініп тасталады, мұндай дайындық курс бойынша мықты дайындықты көрсетпейді. Сондықтан, оқытушы ниеті бойынша мықты дайындықты көрсетпейді. Сондықтан, оқытушы ниеті бойынша ешкім кімге қандай түсінетінін білмейді.

Семинар сабағының жоспарынан теориялық сұрақтар бойынша ашықталып берілген жауапқа материалдың қабалдану тереңдігіне байланысты негізгі баға қойылады. Сұрақ бойынша теориялық материалды берілгеннен кейін, активті түрде талқылауға қатысқандарға оқытушы деп белгілейді. Семинар сабағына көп алған студент дәрежесі көтеріледі. Маңызсыз жауапқа жауап болмаған да, теріс баға қойылады. Әрбір айдын аяғында деканатқа оқытушы студенттердің үлгерісі жөнінде мәліметтер тапсыруы қажет. Егер, студент сабақта үлгермесе, онда деканат оқу орнының нормативтік құжаттарына сай, әкімшілік шаралар қолданады. Әрбңр семинарға қатал қараңыз, кез келген қанағатсыз баға сіздің жалпы оқу көрсетіміңізде және сынақта дәрежеңізді түсіруі мүмкін.

Реферат - 10-18 бет көлеміндегі шығармашылық жұмыс, бірнеше уақыт арлығындағы студентпен орындалатын жұмыс. Реферат - қандайда бір сұрактын нақты қысқа мағынасын ашу. Реферат құрамында негізгі фактілік мәліметерді және қарастырлған сұрақтарды шығару керек. Реферат тақырыбын оқытушының өзі немесе студентөзі таңдауына болады, соңғы жағдайда ол оқытушының келісімінсіз болуы керек.
Реферат функциясы:

Ақпараттық (танысу); іздеу, мәліметтік, индикативтік, сигналдық адрестік коммуникативтік.

Бұл функциялардың орындалу деңгейі мазмұнынан рефераттың формальдық сапасын тексеру.

Сыртқы беттен кейін жеке бетте оның мазмұны жазылады.
Мазмұнынан кейін кіріспе болады. кіріспенің көлемі 1,5- 2 бет болуы тиіс.
Рефераттың негізгі бөлігі бір немесе бірнеше бастамадан тұруы мүмкін, ол 2- 3 параграфтан құрылады.
Соңғы бөлімі негізгі шығаруды құрайды.
Қосымшаның графигі кестесі.

Реферат пен жұмыс кезеңдері

Рефератпен жұмыс жасауды үш кезеңге бөлеміз:

Дайындау кезеңі
Нәтижені мәтін түрінде шығару
Реферат тақырыбын ауызша айту.

Рефератты бейнелеуде қолданылатын талаптар.

Рефераттың көлемін 10-18 беттен тұрады. Жұмыс стандартты формат бетінде орындалады.

№	Тақырыбы	Тапсырма мазмұны	Өткізу түрі	Балл	Тапсырманы орындау уақыты
	Тілдер және оларды өрнектеу	Алгоритмдік проблемалар: бос, идентификациялау, тілдердің эквиваленттілігі	реферат	30	4 апта
	Шекті автоматтар	Шекті автоматтарды тізбектеп және параллель жіктеу. Анық емес грамматикалар, автоматтар және тілдер	коллоквиум реферат	45	7 апта
	Лексикалық талдау	Лексикалық талдаудың өңделуі. Лексикалық талдаумен синтаксистік және семантикалық талдаулардың өзара әрекеттесуі	коллоквиум реферат	30	10 апта
	Синтаксистік және семантикалық талдау құру	Синтаксистік талдау кестесін құру, және оларды қолдану. Тізімдері бар орналастыру кестесін құру.	реферат	45	13 апта

СӨЖ үй тапсырмасы ретінде А4 форматтағы қағазға орындалып, оқытушыға тапсырылады. СӨЖ программасы оқытушыға электронды түрде өткізіледі.

Өздік жұмысын бақылау келесі түрде болуы мүмкін:

орындалған жұмыстың презентациясы;
өзбетімен оқылған тақырыптың баяндамасы;
оқытушының ауызша сұрауы;
жазбаша түрде;

Ескерту: Жақсы бағада аттестация алу үшін СОӨЖ, СӨЖ тапсырмалары аттестация уақытына дейін оқытушыға 1 апта бұрын тапсырылуы қажет.

Аралық бақылау сұрақтары:

Алфавиттер
Тізбектер
Тілдер.
Программалау тілдерінің даму тарихы. Тілдерді өрнектеу.
Синтаксис, семантика және программалау тілдерінің грамматикасы.
Формализациялау проблемалары.
Формальді грамматиканың негізгі түсінігі және классификациясы.
Грамматикаларды классификациялау: регулярлық, контексті-бос, контексті-тәуелді, жалпы көріністегі, атрибутты, программалық.
Хомскийдің формальдық тілдер иерархиясы.
Детерминантты шекті автоматтар. Мур диаграммалары.
Шекті автоматтардың эквиваленттілігі. Мур теоремасы.
Мили и Мур автоматтары.
Шекті автоматтардың алгебралық құрылымдық теоремасы.
Шекті автоматтардың ішкі жағдайларын кодтау.
Тюринг машинасы, фон Нейман автоматы.
Бір қалыпты өрнек бойынша детерминант емес шекті автомат құру.
Детерминант емес шекті автомат бойынша детерминант автомат.
Белгілерді оқу. Лексикалық анализдерді программалау.
LEX лексикалық анализаторының құрылымы.
Шығарылған синтаксистік талдау.
LL(1) - грамматикасы.
Рекурсивтік түсу.
КС-грамматикасының бейнеленуі.
Сол жақ рекурсияның жойылуы. Сол жақ факторизация.
Енгізілген синтаксистік талдау. LL(1)-анализаторы.
Синтаксистік талдаудың құру және қолдану кестесі. LR талдауының ерекшелігі және нұсқасы.
жүктеу 2,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 119 120 121 122 123 124 125 126 127