Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

ОӘК төрағасы ___________Кабдуалиева М.М. 2013 ж. «___»_____________

Пән міндетті түрдегі компоненті

Барлығы – 4 кредит

Курс: 3

Семестр: 5

Дәрістер – 30 сағат

Тәжирибелік сабақтар – 22,5 сағат

Зертханалық сабақтар – 15 сағат

СӨЖ - 112,5 сағат

Жалпы саны – 180 сағат

Емтихан – 5 семестр

- физика,

- математика,

- информатика,

- электротехникалықтың теориялық негiздерi,

- теориялық механика,

- ақпараттық-өлшеу техникасы.

Постреквизиттер

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар келесі пәндерді оқыту үшін қажет.

• 
  электромеханик және электротехникалық жабдық,
  
• 
  электрэнергетика,
  
• 
  электр станциялары және подстанциялар,
  
• 
  электр аппараттарының теориясының негiзi, цех iшiндегi жабдықтауды жобалау.
  

Т.А.Ж. Ашимова Айгуль Кенжибаевна

Электрэнергетика кафедрасының аға оқытушысы.

Электрэнергетика кафедрасы, А-223 аудиторияда орналасқан.

67-36-26 – телефоны

Е-mail: ashimova_ak@mail.ru

Дәрістік, тәжирибелік өткізу бойынша оқу-әдістемелік материалдар, студенттердің өзіндік жұмысын орнату және білімдерді бақылау.

энергияның электрмеханикалық түрлену процесін, электр машиналарының құрылысын, олардың қасиеттерiн, мiнездемесін теориялық және практикалық түрде білімді қолдану ережелерiн келешек мамандарын игеруі.

Студенттер электр машиналарының теориясының негiзгi мәселелерi, жұмыс тәртiптерiнiң талдаулары және олардың эксплуатация кезiндегi қасиеттерi бойынша бiлiмдер алады.

Пәнді зерттеудің есебі: электр машиналардың элементтерiнің өзара әрекеттесу ерекшелiктерiнiң ортақ физикалық заңдылықтары, динамикалық процесстер және статикалық жұмыс тәртiптерiнiң ерекшелiктерiнiң сипатын зерттеу.

4 Бiлуіне, қолдан келуіне, дағды алуына және компитенцияларға қойылатын талаптар

Осы пәнді оқып үйрену нәтижесінде студентке керек:

ой өрісі:

- технологиялық кешендердiң құрамындағы электр машиналарының негiздері мен әрекет ету қағидаттары туралы;

- электротехникалық жабдықтар, олардың конструкциясы және қолдану облысының ерекшелiктерi мен құрылымдары туралы;

- электр машиналардағы болатын физикалық құбылыстар туралы;

білуі:

- электр машиналарының теориясының негiздерi;

- жүйелердiң электромеханикалық тұрақты және айнымалы ток, құрылым және құрастырудың қағидалары тұрақты токтың электр машиналары, электр двигателдердi электромеханикалық қасиеттер энергияның электромеханикалық және электр өрнектеуiнiң физикалық негiздерi, құрылым және әрекет ету қағидаты;

қолдан келуі:

- электр машиналарының негiзгi түрлерiн (электромагниттi есептеу) есептеу;

- электр машиналарын пайдалануға икемi болу;

- желiлердiң схемаларының қисынды нұсқаларын таңдау;

- электр машиналарының механикалық бөлiктiң схемасының қорытылған есептеулерi өндiрiп алу.
5 Пәннің тақырыптық жоспары

Сабақтар түрі бойынша академиялық сабақтардың тарауы

1 Электр машиналары жайында жалпы мағлұмат.

2 Электр машиналардың қысқаша даму мазмұны.
Әдебиеттер:

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

1 Қурылымдық жүйесі және жұмыстың атқарар қызметі.

2 Трансформатордың бос айналым және қысқа тұйықталу кезіндегі физикалық қабілет жүйесі.

3 Алмастыру жүйесі.

4 Өтпелі үрдістер.
Әдебиеттер:

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

1 Айнымалы тоқ машинасының құрылымы және жұмыс істеу жүйесі.

2 Бірқабатты және екіқабатты айнымалы тоқ машинасының орамалары.

3 Айнымалы тоқ машина орамасының магнитті қозғалтқыш күші.

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

1 Құрылымы және жұмыс істеу үрдісі.

2 Кернеу және тоқ теңдігі, ауысу жүйесі және асинхронды машинаның векторлік диаграммасы.

3 Өтпелі үрдіс кезіндегі тоқтар мен моменттер.

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

1 Жалпы мәлімет.

2 Синхронды генератордың бос жүрісі.
Әдебиеттер:

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

1 Конструкцияның негізгі элементтері, әсер ету принципі, қайтарымды принципі.

2 Жүктеме кезіндегі машинаның магниттік өрісі.

3 Тұрақты тоқ қозғалтқыштары.

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

1. 
   Трансформатордың бос жүрісі және қысқа тұйықталуы.
   
2. 
   Жүктемедегі трансформатор жұмысы.
   
3. 
   Трансформаторлардың параллель жұмысы
   

1. 
   ЭҚК, айнымалы тоқ машинасының орамасы;
   
2. 
   Жоғары гармониялық ЭҚК-нің қисығының төмендеу қасиет.
   

1. 
   Бір фазалы асинхронды қозғалтқыш, құрылғысы, сызбалары, электрмагниттік моменті, сипаттамалары; жүргізу әдістері;
   
2. 
   Бір фазалы токтардан үш фазалы қозғалтқыштарды жұмыс үшін қолдану.
   

1. Симметриялы активті, индуктивті және сыйымдылықтық жүктемелер кезіндегі синхронды генератордың якорінің реакциясы;

2. Синхронды генераторлардың басқа синхронды генераторлармен жалпы торапқа параллель жұмысы.

Ұсынылатын әдебиет [2, 3].

1. Якорь орамасы;

2. Коллектордағы кернеудің пульсациясы және оларды төмендету эдестері;

3. Тұрақты ток генераторлары;

4. Тұрақты тоқ қозғалтқыштары.

Ұсынылатын әдебиет [2, 3].

Зертханалық жұмыс №1 «Бос жүріс және қысқа тұйыкталау режимінде екі орамды трансформаторды тексеру» (2 сағат)

Зертханалық жұмыс №2 «Үш фазалы трансформаторлары орамаларының топтары. Трансформатордың параллель жұмысы» (2 сағат)

4 Тақырып. Асинхронды машиналар (4 сағат)

Зертханалық жұмыс №3 «Қысқа тұйықталған роторлы қозғалтқышты тексеру»(2 сағат)

Зертханалық жұмыс №4 «Фазалық роторлы қозғалтқышты тексеру» (2 сағат)

5 Тақырып. Синхронды машиналар(3 сағат)

Зертханалық жұмыс №5 «Синхронды генераторды тексеру. Синхронды генератор параметірлерін анықтау» (3 сағат)

Зертханалық жұмыс №6 «Тәуелсіз қоздырылатын генераторды тексеру.

Параллель қоздырылатын генераторды тексеру»(2 сағат)

Зертханалық жұмыс №7 «Параллель қоздырылатын қозғальқышты тексеру. Тізбектей қоздырылатын қозғалтқышты тексеру» (2 сағат)

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Ұсынылған әдебиетті оқу және конспект жазу

Болған семестр сәйкесті барлық сұрақтар ТӨЖ графигімен өткізіледі.

Дәрістерге, тәжирибелік, зертханалық сабақтарына қатынасқанына 0 ден 100 дейін балға бағалынады.

11 Тәлімгерлердің бiлiмдердi бағалау шегі

Сессияның ортасында және соңында 100 балдық шкаласымен ағымдық үлгерімі (АУ) есептеледі.

Межелік бақылау да 100 балдық шкаламен анықталады. Межелік бақылауға ағымдық үлгерімі бар студенттері кіргізіледі. АҮ және МБ қорытындысы бойынша (Р1) анықталады

Р1(2) = АҮ1(2)*0,7 + МБ1(2)*0,3.

Рейтинг анықталмайды, егер студент МБ-ды өтпесе немесе МБ-дан 50 балдан аз алатын болса.

Пән бойынша семестрге жіберу рейтингісі тең

ЖР=Р1

Пән бойынша курстық жұмыс және емтихан болғандықтан, курстық жұмыстың қорытындысы арқылы, жіберу рейтингісі анықталады.

ЖР=Р1*0,7+ КЖ*0,3

Қорытынды бақылауға (ҚБ) пән бойынша бағдарламасының барлық талаптарын орындаған студенттер кіргізіледі. (барлық СӨЖ жұмыстарын орындап, тапсырғандар) және жіберу рейтингіден 50-дан кем алмағандар.

Пән бойынша оқу жетістігі қорытынды бағамен анықталады. Қорытынды баға ЖР және ҚБ (емтихан, дифференциалды сынақ немесе курстық жұмыс (жоба)) салмақтық үлестер негізінде есептеледі (СҮжр және СҮқб):

Қ = ЖР*СҮжр + ҚБ*СҮқб
Барлық бақылаулар бойынша ағымдық үлгерімі балдарының бөлінуі кестеде көрсетілген.

Қорытынды бақылау түрлері және ағымдағы үлгерім бойынша салмақтық үлестер кестеде келтірілген.

Оқу білімі көп балды әріптік жүйе бойынша анықталады және бағаларға тең болып сәйкесті:

СӨЖ орындау мерзімі сабақ кестесіне сәйкес өзгеруі мүмкін.

Егер Сіз кешігусіз барлық сабақтарға қатыссаңыз, барлық сабақтарға дайындалып және белсенділігіңізді көрсетсеңіз, тапсырмаларды сапалы және мерзімде орындасаңыз, онда бақылау шараларының күнтізбелік графигінде көрсетілгендей, максималды ұпай жинайсыз.

Қандай болсын бақылау шараның график ережелерін бұзатындар және сабаққа кешіккендер жазаланады. Сабақтарға қатысу, дайындалу, топ жұмыстарында және талқылауларда белсенді болу, оқу үрдісіне қатысқандығын білдіреді.

Кестелік- графикалық жұмыстың (cабаққа дайындалудан басқа) бөлімдерін уақытында орындамау ұпайдың төмендетілуіне әкеледі:

- аптасына 1/4 кешігуі кезінде;

- аптасына қарағанда екі есе көп кешігуі кезінде.

Пәндерді бұзғаны үшін және кез келген сабақ түрлеріне қатыспағаны үшін ұпай төмендетілуі мүмкін. Сабақтан қашықтатылуы кезінде сабаққа қатысу мен дайындығы ушін ұпайы нөлге теңеледі.

Пән бөлімдеріне сәйкес өткен оқу материалдар бойынша семестрде тестілеу және тапсырманы шешу түрінде екі межелік бақылау өтеді.
14 Әдебиеттер тізімі

Негізгі

1) Копылов И. П. Электрические машины. М., Высшая школа, 2004.

2) Проектирование электрических машин. Под общей редакцией И. П. Копылова М., Высшая школа, 2005.

3) Проектирование электрических машин. Гольдберг О.Д. М.: Высшая школа, 2001.

4) Копылов И.П., Математическое моделирование электрических машин. М. Высшая школа, 2001.

5) Кацман М.М., Сборник задач по электрическим машинам. М.: Академия, 2003.

6) Испытания, эксплуатация и ремонт электрических машин под ред. Котеленца Н.Ф. М.: Академия, 2003.

7) Кацман М.М., Сборник задач по электрическим машинам. М.: Академия, 2008.

8) Вольдек А.И., Попов В.В., Электрические машины. Введение в электромеханику. Машины постоянного тока и трансформаторы СПб.: Питер, 2008.