Тақырып 1. Халықаралық экономиканың қалыптасуы және құрылымы
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары:
Халықаралық экономикадағы жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс. Сатылатын және сатылмайтын тауарлар.
Сатылатын және сатылмайтын тауарлар арасындағы айырмашылықтар. Халықаралық сауда: түсінігі, даму қарқындары.
Халықаралық сауданың құндық көлемін өлшеу. Халықаралық сауданың тауарлық және географиялық құрылымы. Елдің сыртқы саудасы.
Экспорт пен импорттың құндық базасы. Сыртқы сауда айналымы, сауда балансы және саудалық сальдо.
Әдебиеттер: [1-3, 4-6]
Тақырып 2. Халықаралық сауданың классикалық теориялары
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары:
- Д. Рикардоның салыстырмалы артықшылықтар теориясының дамуы. Альтернативтік баға (шығындар). Салыстырмалы артықшылықтар моделі. Сауда кезіндегі бағалардың арақатнасы.
- Дж. Ст. Милльдің халықаралық баға (интернационалдық құн) теориясы. Өзара сұраныс теориясы. Салыстырмалы бағаның қалыптасуы және елдердің мамандануы.
Әдебиеттер: [1-3, 4-6]
Тақырып 3. Өндіріс факторлары арақатнасы теориясы
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары:
Өндіріс факторларының арақатнасы теориясын эмпирикалық талдау және олардың шектеулілігі мәселесі.
Леонтев парадоксы. Парадоксты түсіндіру: Хекшер – Олин теориясын жақтаушы және қарсы шығушы дәйектер (аргументтер)
Хекшер – Олин моделіндегі негізгі ерекшеліктер.
Әдебиеттер: [1-3, 4-6]
Тақырып 4. Халықаралық саудадағы жалпы тепе-теңдік
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Халықаралық сауданы талдаудың құралдары. Сауда шарттары: түсінігі және өлшемі. Сауда шарттары индексінің өзгеруінің елдің әл-ауқатына ықпал етуі.
- Халықаралық саудаға ықпал ету көзқарасы тұрғысынан экономикалық өсудің типтері. Ел үкіметінің экспорт кеңейтуші және импорт алмастырушы саясатының бірін таңдауы. Ел көлемінің осы таңдауға ықпал етуі.
- Шығынға ұшыратушы өсудің мәселелері.
Әдебиеттер: [1-3, 4-6]
Тақырып 5. Халықаралық сауданың табыстарды бөлуге ықпал етуі
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Тауарлық бағалар өзгерісінің өндіріс факторларынан түсетін табыстарға ықпал етуі. Столпер-Самуэльсон теоремасы. Столпер-Самуельсон моделіндегі кемшіліктер.
- Спецификалық өндіріс факторлары моделіндегі саудадан түсетін табыстарды бөлу. Самуэльсон-Джонс теоремасы.
Әдебиеттер: [1-3, 4-6]
Тақырып 6. Халықаралық сауданың баламалы теориялары
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Гомогенді тауарлардың халықаралық сала ішіндегі саудасының себептері. Дифференциалданған тауарлардың халықаралық сала ішіндегі саудасының себептері.
- Елдер арасындағы сала ішіндегі және салааралық саудасының әлеуметтік салдары.
- Монополистік бәсеке моделінің дамуы ретіндегі сала ішіндегі сауданың моделі..
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 7. Сыртқы сауда саясаты және оның құралдары
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- сауданың бейтарифтік шектеулерінің жасырын әдістері: негізгі түрлері және қазіргі жағдайдағы ролі.
- сауда саясатының қаржылық әдістері. Субсидиялар және олардың түрлері. Экспорттық несиелеу. Демпинг және оның формалары.
- сыртқы сауданың реттеудің экономикалық емес әдістері.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 8. Капиталдың халықаралық қозғалысы және халықаралық несиелеу
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
Тікелей инвестициялардың себептері және құрамы. Шет елдік инвестициялары бар кәсіпорын және оның формалары.
Тікелей инвестициялардың мемлекеттік қолдау. Халықаралық корпорациялардың (ТҮК) тікелей шетелдік инвестициялардың дамуындағы жетекші ролі.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 9. Жұмысшы күшінің халықаралық миграциясы
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Миграцияның экономикалық эффектілері. Жұмысшы күшін экспорттаушы және импорттаушы елдердің табыстары мен шығындары. «Ақыл-ойдың ағылып кетуі» мәселесі.
- Жұмысшы күші миграциясын мемлекеттік реттеу. Миграциялаудың механизмдері. Иммиграцияны реттеу.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 10. Технологиялардың халықаралық айырбасы
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Технология - берудің формалары. Лицензиялар саудасы және лицензия-емдердің түрлері.
- Технологияларды берудің көлемдерін халықаралық техникалық ықпалдастық.
- Техника ықпалық бағдарламалары. Техникалық көмектің механизмдері.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 11. Халықаралық экономикалық интерация
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Сауданың ауытқу эффектісі. «екіншісі жақсырақ» теориясы.
- Дамығын және дамушы елдердің интеграциялық бірлестіктері. Батысеуропалық интеграция.
- Батысеуропалық интерацияның қалыптасуы және даму кезеңдері
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 12. Халықаралық валюталық-қаржылық жүйе
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
Әлемдік валюта жүйесінің эвалюциясы.
- Алтын стандарт.
Генуя конференциясы.
Алтындевиздік стандарт.
Бреттон-Вудс конференциясы. Ямайка конференциясы. Қалқымалы валютаның бағамдар жүйесі.
Қазіргі кездегі әлемдік валюталық жүйе.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 13. Валюталық бағам және оны реттеу
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Шет ел валютасына деген сұраныс пен ұсыныстың икемділігі.
- Маршал-Лернер шарты.
- Валюталық бағамның тұрақтылығы.
- Джей қисығы.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 14. Халықаралық қаржылық нарықтар
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
Қарыз міндеттемелерінің халықаралық нарықтары.
Несиелік нарықтың құрылымы. Халықаралық қарыз мәселесі.
Меншік титулдарының халықаралық нарығы және оның құрылымы.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Тақырып 15. Төлем балансы
Сабақты өткізу әдістері: дискуссия, экономикалық мәселелерді интерактив талқылау, тәжірибе есептерді шығару, баяндама жасау.
Тәжірибелік сабақтың сұрақтары
- Шет ел валютасының ресми резервтерінің өзгерісі. Төлем балансы шоттарының өзара байланысы.
- Төлем балансының, микроэкономикалық рөлі. Экономикалық саясат және төлем балансы.
- Төлем балансын реттеудің негізгі әдістері.
Әдебиеттер: [1, 3-6]
Өзіндік жұмыстың тапсырмалары
Әрбір тақырып бойынша СӨЖ үшін тапсырмалар монографияларды, оқулықтарды, ақпараттың басқа көздерін қарастыра отырып, төменде көрсетілген барлық сұрақтарды әзірлеуді және рефераттарды жазуды ескереді.
Тақырып 1. Халықаралық экономиканың қалыптасуы және құрылымы
Халықаралық экономиканың қалыптасу тарихы. Әлемдік нарықтың және әлемдік шаруашылықтың туындауы. Халықаралық экономиканың түйінді сипаттамалары.
Тақырып 2. Халықаралық сауданың классикалық теориялары
Халықаралық сауданың, классикалық теорияларының негізгі алғышарттары. А Смиттің халықаралық еңбек бөлінісі жөніндегі идеясы. «Laissez-faire» саясаты және фритредерлік, А.Смиттің абсолюттік артықшылықтар теориясының шектеулілігі.
Тақырып 3. Өндіріс факторлары арақатнасы теориясы
Халықаралық сауданы талдаудың неоклассикалық әдіснамасы.
Тақырып 4. Халықаралық саудадағы жалпы тепе-теңдік
Сауда болмаған жағдайдағы баланс. Сауда жағдайындағы баланс. Саудалаушы елдердің әрқайсысындағы ішінара мамандану. Айырбастан түсетін ұтыс және маманданудан түсетін ұтыс және үлкен ел арасындағы сауда. Талғамдардағы айырмашылық негізіндегі сауда.
Тақырып 5. Халықаралық сауданың табыстарды бөлуге ықпал етуі
Өндіріс факторлары ұсынысының өсуі және өндірістің ұлғаюы арасындағы арақатнас. Рыбчинский теоремасы. Джонстың күшейту эффектісі. Рыбчинский теоремасының жеке жағдайы ретіндегі «голландық сырқат».
Тақырып 6. Халықаралық сауданың баламалы теориялары
Монополистік бәсеке моделінің дамуы ретіндегі сала ішіндегі сауданың моделі. Сала ішіндегі сауда индексі. Сала ішіндегі сауда теориясының мәні. Р. Вернердің тауардың өмірлік циклы теориясы. Халықаралық саудадағы тауардың өмірлік циклының сатылары.
Тақырып 7. Сыртқы сауда саясаты және оның құралдары
Тарифтің оңтайлы деңгейі. Тарифтік квота. Экспорттық тариф. Тарифтерді қолдаушы және оларға қарсы дәйектер. Сыртқы сауданы реттеудің бейтарифтік әдістерінің негізгі түрлері. Бейтарифтік әдістердің кедендік тарифтерден өзгешелігі.
Тақырып 8. Капиталдың халықаралық қозғалысы және халықаралық несиелеу
Портфельдік инвестициялаудың себептері мен түрлері. Қазіргі жағдайдағы портфельдік инвестициялардың ролі. Қарыз және оның халықаралық қозғалысы. Уақытаралық сауда. Халықаралық қарыз беру және несиелеудің негізгі құралдары. Халықаралық несиелердің көлемі және құрылымы.
Тақырып 9. Жұмысшы күшінің халықаралық миграциясы
Жұмысшы күші теориясының қазіргі кездегі масштабтары мен бағыттары. Қазіргі кездегі жұмысшы күшін тартудың орталықтары.
Тақырып 10. Технологиялардың халықаралық айырбасы
Технологиялардың берілуін мемлекеттік реттеу. Технологияны беруді шектеудің себептері. Технологияларды берудің механизмдері.
Тақырып 11. Халықаралық экономикалық интерация
Постсоциалистік елдердің интеграциялық процестерге қатысуы. ТМД және Еуропалық экономикалық қаумдастық.
Тақырып 12. Халықаралық валюталық-қаржылық жүйе
Еуропалық валюталық жүйе. «Еуроны» енгізу және оның Еуропалық Одаққа мүше елдерге және әлемдік экономикаға тигізетін салдары.
Тақырып 13. Валюталық бағам және оны реттеу
Валюталық бағамның гибридті түрлері. Тепе-теңдік валюталық бағам.
Тақырып 14. Халықаралық қаржылық нарықтар
Биржалардағы сауда. Биржадан тыс сауда.
Тақырып 15. Төлем балансы
Ағымдағы операциялар шоты. Сауда балансы және тауарлар мен қызметтер балансы. Ағымдық трансферттер.
10. СӨЖМ кеңесінің кестесі (СӨЖМ СӨЖ-дің 25% құрайды)
Ағымдағы семестрге барлық сұрақтар бойынша кеңес ОСӨЖ кестесіне сәйкес жүргізіледі.
11. Білім алушының білімін тексеру кестесі
Практикалық сабақтар және СӨЖМ 0-100 балмен бағаланады.
Пән бойынша тапсырмаларды орындау мен тапсыру кестесі
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың тақырыбы, мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиет
|
Орындау ұзақтығы
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру мерзімі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Бақылау жұмысы
|
Сыртқы сауда саясаты және оның құралдары
|
[1-4,7]
|
6 жұма
|
жазбаша бақылау
|
7-ші жұма
|
2
|
Межелік бақылау
|
Тақырып 1-4
|
|
|
тест
|
8-ші жұма
|
3
|
Бақылау жұмысы
|
Халықаралық қаржылық нарықтар
|
[4-9]
|
5 жұма
|
жазбаша бақылау
|
14-ші жұма
|
4
|
Межелік бақылау
|
Тақырып 5-8
|
|
|
тест
|
15-ші жұма
| 12. Білім алушылардың білімін бағалау критерийлері
Пәнді меңгеру барлық өткен материалды қамтитын тест түріндегі емтиханмен аяқталады. Емтиханға жіберілудің міндетті шарты болып бағдарламада барлық көрсетілген тапсырмадарды орындау табылады.
Әрбір тапсырма 0-100 балмен бағаланады.
Жіберу рейтингі ағымдағы сабақтарда барлық орындалған тапсырмалардың (дәрістерге қатысу, үй тапсырмалары, СӨЖ бойынша тапсырмалар, практика бойынша тапсырмалар және басқалары, межелік бақылау) орташа арифметикалық бағасымен есептелінеді.
Пән бойынша қорытынды бақылауға (ҚБ) жұмыс оқу бағдарламасының барлық талаптарын (барлық зертханалық жұмыстарды, СӨЖ бойынша тапсырмалар мен жұмыстарды орындау және тапсыру) орындаған, курстық жобаны (жұмысты) қорғағаны үшін оң баға алған және жіберу рейтингін жинаған (50 балдан кем емес) студенттер жіберіледі.
Әр пән бойынша (пәннің қорытынды бақылау түрі мемлекеттік емтихан болса да) студенттердің оқу жетістіктерінің деңгейі қорытынды бағамен (Қ) анықталады. Қорытынды баға ЖР және ҚБ (емтихан, дифференциалды сынақ немесе курстық жұмыс/ жоба) салмақтық үлестер негізінде есептеледі (СҮЖР және СҮҚБ).
Қ = ЖР*0,6 + ҚБ*0,4
Үлес салмақтар жыл сайын университеттің ғылыми кеңесімен бекітіледі және ЖР үшін 0,6 көп емес және ҚБ үшін 0,3 кем емес болуы керек.
КЖб/КЖ комиссия алдында қорғалады. Баға жетекшінің пікірін ескере отырып, көрсеткен біліміне сәйкес қойылады.
Пән бойынша жіберу рейтингі де, қорытынды бақылау да оң бағаланған жағдайда ғана қорытынды баға есептеледі. Дәлелсіз себеппен қорытынды бақылауға келмеген жағдайда, «қанағаттанарлықсыз» деген бағаға теңеріледі. Пәннен емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері студенттерге сол күні айтылады, егер емтихан жазбаша түрде түстен кейін жүргізілсе, онда келесі күні айтылады.
Қорытынды бағаны есептеудің дұрыстығы үшін межелік бақалауда (рейтингте) және қорытынды емтиханда білім алушының білімі пайыздарда 0-ден 100 % дейін бағаланады.
Межелік бақылаудың бағасы ағымдағы бағалар мен межелік бақылаудың бағасынан есептелінеді.
Пән бойынша студенттердің оқу жетістіктері, яғни білімдері, икемділіктері, машықтары және құзыреттері көпбалды әріптік жүйе бойынша бағаланады:
Әріптік жүйедегі баға
|
Балдың сандық баламасы
|
Пайыздық мазмұны
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
A
|
4,0
|
95-100
|
Өте жақсы
|
A-
|
3,67
|
90-94
|
B+
|
3,33
|
85-89
|
Жақсы
|
B
|
3,0
|
80-84
|
B-
|
2,67
|
75-79
|
C+
|
2,33
|
70-74
|
Қанағаттанарлық
|
C
|
2,0
|
65-69
|
C-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,0
|
50-54
|
F
|
0
|
0-49
|
Қанағаттанарлықсыз
|
13. Оқытушының талаптары, саясат пен тәртіптер
Білім алушы барлық аудиториялық сабақтарға кешігусіз қатысуға міндетті. Сабаққа қатыспау жағдайлары деканатпен бекітілген тәртіппен өтеледі. Сабаққа кем дегенде екі рет қана қатыспауға рұқсат етіледі. Сабаққа екі рет кешігу бір сабаққа қатыспаған деп есептелінеді. Сабаққа екі реттен көп қатыспаған жағдайда оқытушы бұдан әрі студентті мәселе әкімшілік шешілгенге дейін сабаққа кіргізбеуге құқығы бар. Дәрісте берілген курстың студенті болып табылмайтын бөтен адамдардың болуына тыйым салынады.
Жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Барлық тапсырмаларды тапсырудың ең соңғы мерзімі – емтихандық сессияның басына дейін 3 күнге дейін.
Барлық тапсырмаларды тапсырмаған, курстық жұмысты қорғамаған студенттер емтиханға жіберілмейді.
Әрбір оқу сабағы бойынша тақырыпты қайталау және өткен материалдарды қарау міндетті. Оқу материалдарын меңгеру дәрежесі тестпен немесе жазбаша жұмыстармен тексеріледі. Студенттерді тестілеу ескертусіз өткізілуі мүмкін.
Оқытушының бақылауымен орындалатын студенттің өздік жұмысы (СӨЖМ) кезінде келесі төрт негізгі функциялар ескеріледі.
Бірінші – оқу пәні бойынша бекіту сабақтары кезінде алынған ақпаратты студенттермен белсенді қабылдауды жүзеге асыруды ұйғарады.
Екінші функция студенттер өз бетінше оқытушы ұсынымдары негізінде оқу-әдістемелік құралдарды, әдебиеттерді оқиды, үй тапсырмаларын, бақылау және курстық жұмыстарды орындайды және т.б. ескереді. Берілген кезеңде студенттерден жұмыс әдістерін білу, өз қиыншылықтарын түсіну, өзін ұйымдастыру мен өзін ұстай білушілік талап етіледі.
Студенттердің үшінші функциясы қиындық туындататын жағдайларды талдау мен жүйелеуден, оқу материалдарын түсіну мен меңгеруде қиындықтар себептерін анықтаудан, басқа оқу әрекеттерін орындаудан тұрады. Студенттер шешілмейтін қиындықтарды оқытушыға сұрақтар жүйесі түрінде (оларды реттейді, рәсімдейді) қояды, бұл сұрақтарға жауаптардың өз нұсқасын береді.
Студенттердің төртінші функциясы оқытушыға сәйкес түсіндірулер, кеңестер, көмектер үшін жолығудан тұрады.
14. Әдебиеттер тізімі
Основная:
1 Трушева Ш. А. Халықаралық экономика: экономика мамандықтарының студенттеріне арналған оқу-әдістемелік құралы.-Павлодар: Кереку,2011.-62
2 Носова Н. С. Краткий курс по международной экономике. - М. : Окей-книга, 2010.-120 с.
3 Корниенко О. В. Международная экономика: учебник для вузов.-Ростов н/Д:Феникс, 2008. -378 с.
4 Халевинская, Е. Д. Мировая экономика и международные экономические отношения:учебник.-2-е изд., перераб. и доп..- М .: Магистр, 2009.-365 с.
Дополнительная:
5 Абрамов, В. Л. Мировая экономика: учеб. пособие для экон. вузов.-6-е изд., перераб..-М.:Дашков и К,2010.-309 с.
6 Смитиенко, Б. М. Международные экономические отношения: учебник для вузов по спец. "Мировая экономика".- М.: ИНФРА-М,2011.-527 с.
Достарыңызбен бөлісу: |