Педагог мамандьіғьіна кіріспе



жүктеу 2,8 Kb.
Pdf просмотр
бет32/36
Дата29.01.2018
өлшемі2,8 Kb.
#7992
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36

арттырып, оның әдістемелік жақтарын жетілдіру. Педагогикалық 
технология мұғалімге тек еркіндік беріп қана қоймай, оның ғылыми 
шығармашылық жұмыспен айналасуына мүмкіндік береді. 
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев білім беру қызметкерлерінің  I I I съезінде 
сөйлеген сөзінде: «білім берудің жаңа үлгісін іске асыру үшін, 
коғамдық қүрылыстың жаңа педагогы қажет» деп атап көрсетуі, ел 
болашағына деген үлкен қамқорлықты керсетеді. Жаңа педагог - білім 
деңгейі жағынан бұрынғыға қарағанда, екі есе жоғары болуы қажет. 
Мәдениетгі, білімді, жаңашыл, ізденімпаз маман ауылына іс-
қызыметімен де, өнеге-үлгісімен де білім мен мәдениетгі тарата біледі. 
Оқу орнын бітіргеннен кейін мұғалім үшін өз білімін көтеретін орын -
мектептегі әдістемелік жүмыстар. 
Мектептегі педагогикалык кеңестердің мазмүнының көкейкесті 
болып, әдіс-тәсілінің қайта қаралуы, жаңаша үйымдастырылуы -
шығармашьшықты дамьпудың негізгі шарттарының бірі. Мұғалімнің 
бір пәннің әдістемесі шеңберінен шығып, жалпы мәдениет төріне 
көтерілуі, өркениетгің рухани байлықтарын меңгеру үшін әрекет етуі 
негізгі мақсат болуы керек. Кәсіби біліктілік - бұл білімдегі, 
тәжірибедегі, берілген білімді меңгерудегі бейімділік және 
құндылықты бейнелейтін жалпы қабілеттілік. 
Бүгінгі мүғалімнің мақсаты тек білім, білік, дағдыларьга меңгерту 
ғана емес, өзін-өзі дамытуға ұмтьшатын, ақылдьі да алғыр, ой-өріс 
ақпарат көздерін өз бетімен қорьпып қолдануға қабілетгі де абзал адам 
тәрбиелеу болып табылады. Қытай елінің ойшьтарының бірі былай 
деген екен: «Егер сен маған айтсаң, мен үмытып қаламын, егер сен 
маған көрсетсең, мен есімде сақтап қаламын, егер сен менің өзіме 
әрекет жасауға мүмкіндік берсең, мен үйреніп аламьш». Бүл сөздерден 
шыққан негізгі тұжырымдама әр окушының өзіндік, ізденісін туғызуға 
жол ашу қажет. 
«Үстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға» деп ұлы ойшыл 
Абай атамыз айтқандай білім беру саласында аянбай еңбек етіп келе 
жатқан қызметкерлер ұйымы, бір сөзбен айтқанда, ұстаздар қауымының 
қоғамдағы орны мен маңызы, адамзат баласының даму жолымен 
ілгеріленуін қамтамасыз етудегі қызметі туралы теориялық, 
әдіснамалық, танымдық, практикалық қағидаларын молынан 
кездестіруге болады. 
Білім беру саласындағы ең басты мәселенің бірі - кадр мәселесі. 
Өйткені кез-келген саланың деңгейін білікті маман ғана көтеретіні 
анық. Сондықтан да, білім деңгейі мен педагогтік шеберлігі жалпы 
білім беру мекемелерінің табыстарын айкьіндайды. 
96 


Кәсіби-педагогикалық іс-әрекеттің нәтижелі болуы мұғалімнің 
біліктілігін қажет ететіндігі сөзсіз. Біліктілік, жалпы алғанда, маманның 
жеке мүмкіндіктері, оның білімі мен тәжірибесі, соның арқасьшда ол 
өзінің көздеген мақсаттарьта қол жеткізеді. Педагогтің кәсіби 
біліктілігінің мазмүны мүғалімнің педагогикалық міндеттерді өз 
бегінше тиімді шешуге мүмкіндік туғызатын жеке мүмкіндіктері. 
Қандай да бір педагогикалық міндеттерді шешу үшін педагогикалық 
теорияны, оны практикада қолдана білу қажет болады. 
Мүғалімнің педагогикалық біліктілігі деп педагогикалық іс-әрекетті 
жүзеге асыру үшін оның теориялық және практикалык дайьгадығьгяьщ 
бірлігін түсінеміз. 
Психологияльщ-педагогикалық білімнің мазмүны жоғары 
педагогикалық білім берудің Қазақстан Республикасы мемлекетгік 
жоғары кәсіптік білім стандартымен анықталады да, тиісті оқу 
бағдарламалары мен олардың оқу жоспарларымен нақтыланады. 
Психологияльщ-педагогикалық және арнайы (белгілі бір пән 
бойынша) білім - мүғалімнің біліктілігі үшін маңызды, бірақ жеткіліксіз 
шарт, өйткені көптеген теориялық-практикалық және әдістемелік білім 
интеллектуалдық және практикалық білік мен дағдының тек алғьішарты 
ғана болады. 
Кәсіби біліктіліктің қүрылымы қабылданған педагогикалық білік 
арқылы түсіндіріледі, ал ол білік теориялық білімге негізделген және 
педагогикалық міндетгі шешуге бағытталған бірнеше іс-қимыл 
жиьгатығы арқылы ашылады. Ғалымдар кәсіби түлғаны «біліктілік» 
және «шеберлік» ұғымдары түрғысьгаан сипаттауды үсынады. Олар 
педагоггьщ кәсіби білікгілігінің мынадай компоненттерін көрсетеді: 
тұлғалық-адамгершілік бағдар, педагогикалық шындықты жүйелі түрде 
қабылдай білу және онда жүйелі іс-әрекет жасау, қазіргі заманғы 
технологияны меңгеру. 
Қазіргі заманғы білім беру жағдайында кәсіби біліктіліктің бүл төрт 
қүрылымдық компоненті тағы үш компонентпен толықтырылады: 
1) тәжірибемен үштастыру білігі, яғни өз іс-әрекетін әлемдік 
педагогиканың деңгейіне сәйкестендіру қабілеті, әріптестерінің 
тәжірибесімен алмасу, инновациялық тәжірибемен алмасу, өзінің 
тәжірибесін қорытып, басқаларға бере білу білігі; 
2) оқьггу мен тәрбиенің үнемі езгеріп отыруы жағдайында 
педагогтың қажетті нормативтік сапасы ретінде оның кәсібіндегі 
болмыс тәсілі, әр түрлі білім процесі мен жүйелерінің мазмүны, түрі 
және әдістері деңгейінде жаңа педагогикалық шындықты туғызу білігі;. 
3) кәсіби білікті мұғалім рефлексияға, яғни ойлаудың ерекше 
тәсіліне қабілетті. 
97 


Сонымен, педагогтің кәсіби іс-әрекеті мен біліктілігінің (шеберлік 
деңгейі) ерекшеліктеріне сәйкес олардың кәсіби білігін қалыптастыру 
қажет болады. Педагогика мен психологияда «білік» ұғымының әр 
түрлі тусініктемелері бар. Олардың бірінде білік меңгерілген іс-қимьш 
ретінде, енді біреулерінде бар білімді пайдалану тәсілі ретінде, дағды 
жиынтығы ретінде немесе әбден қалыптаспаған дағды немесе дағдыны 
қалыптастырудың маңызды кезеңдерінің бірі ретінде қарастырьшады. 
Білік - іс-әрекетті саналы түрде меңгеру, сол меңгеру нәтижесінде іс-
әрекетті тиімді орындау мүмкіндігі туады. 
Мүғалімнің кәсіби шеберлігі денгейінде оны педагогикалық іс-
әрекетке даярлау оның педагогикалық білігімен айқындалады. «Білік 
ұғымы оқу іс-әрекетінің тұжырымдамасында қазіргі заман талабына сай 
және болашағы бар аса маңызды ұғым түрінде берілген. Оқу іс-
әрекетінің қүрамына мынадай компоненттер кіреді: оқу-танымдық есеп; 
оқу-танымдық есепті шығаруға қажетті амалдар; рефлексия және 
талдау; оқу-таным іс-әрекетін бағалау және өзін-езі бағалау амалдары. 
В.А.Сластенин барлық педагогикалық білікті төрт топқа біріктіреді: 
1) объективті педагогикалық шындықтьщ, тәрбиенің объективті 
нақты педагогикалық мақсатқа «көшіру» білігі, яғни жеке тұлға мен 
үжымды олардың жаңа білімді меңгеруге дайындық деңгейін анықтау 
үшін зерттеу (диагностика) және соның негізінде олардың дамуын 
бейнелеу, алғашқы білімдік, тәрбиелік және дамытушылық 
мақсаттарды анықтау; 
2) логикалық тұрғыдан аяқталған педагогикалық жүйені жүзеге 
асыру білігі (білім, тәрбие жүмыстарын жоспарлаудан, білім беру 
процесінің мазмүнын таңдап алғаннан бастап, оньщ ұйымдастыру 
түрлерін, әдістерін және құралдарын анықтағанға дейін); 
3) тәрбиенің әртүрлі компоненттері мен факторларының арасында 
байланыс орнату, оларды іске қосу білігі; қажетті материалдық, 
психологиялық, үйымдастырушьшық, валеологиялық және басқа 
жағдайларды жасау білігі, мектепті ортамен байланыстыруды 
қамтамасыз ету білігі; оқушы түлғасын белсенділендіру білігі; оньщ іс-
әрекегін тәрбиенің объектісінен субъектісіне айналдыратындай егіп 
дамыту; бірлескен іс-әрекетті үйымдастыру білігі және т.б.; 
4) педагогикалық іс-әрекет нәтижелерін есепке алу және бағалау 
білігі, яғни, оқу процесін және басқа мүғалімнің іс-әрекетін талдау және 
өзін-өзі талдауды жүзеге асыру білігі, сол сиякты педагогикалық 
мақсаттың алғашқы және келесі кешенін анықтау білігі. 
Мүғалімнің теориялық даярлығының мазмүны аналитикалық, 
прогностикалық, проективті және рефлексивті білігінен түрады. 
Аналитикалық білік мынадай жеке біліктерден түрады: 
98 


жүктеу 2,8 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау