Павлодар облыстық мәслихатының (VI сайланған XVIII сессиясы)

Облыста халықтың әл-ауқатын арттыру бойынша мақсатты жұмыс жүр-гізілді.

Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алушылар саны 2014 жылмен салыстырғанда 44,5%-ға азайды және 2016 жылы 597 адамды құрады.

2014 жылдан бастап 2016 жыл аралығындағы кезең ішінде ең төменгі күнкөріс мөлшерінен төмен кірісі бар халықтың үлесі 0,4 пайыздық тармаққа артты және 1,9%-ды құрады.

2016 жылы атаулы әлеуметтік көмек алушылардың қатарынан еңбекке қабілеттілердің үлесі 2014 жылмен салыстырғанда 5,1 пайыздық тармаққа азайды және 28,3%-ды құрады.

2016 жылдың қорытындысы бойынша облыстың 5 ауданында мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алушылар жоқ (Ақсу қаласы, Железин, Качир, Лебяжі, Павлодар аудандары).

2016 жыл ішінде арнайы әлеуметтік қызмет көрсетумен қамтылған адам-дардың үлес салмағы (алуға мұқтаж адамдардың жалпы санындағы) 98,9%-ды құрады және 2014 жылмен салыстырғанда 2,3 пайыздық тармаққа ұлғайды.

Өз-өзіне қызмет көрсетуге қабілетсіздігінің және үйсіздігінің, мүгедек-тігінің болуы себепті күрделі өмір жағдайындағы барлығы 9,2 мыңнан аса адам арнайы әлеуметтік қызмет алушылар болып табылады.

2011 жылғы сәуірден бастап мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберін-де үйде күтім жасау және күндізгі келу (жартылай стационар) жағдайларында арнайы әлеуметтік қызметтер көрсетіледі. Қызмет көрсету нарығына қатысуға үкіметтік емес сектор тартылды. Бүгінде мұндай қызметтерді 1246 азаматқа

2016 жылы үкіметтік емес ұйымдар мұқтаж адамдардың 13,5%-на қызмет көрсетті.

өнеркәсіп, инфрақұрылым, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық салаларында тұрақты және уақытша жұмыс орындарын құрумен жобаларды іске асыру;

Облыс халқын жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің 2015-2017 жылдарға арналған кешенді жоспары шеңберінде облыс кәсіпорындарымен жұмысқа орналас-тыру мәселелері бойынша ынтымақтастық;

мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алушылар санының жыл сайынғы төмендеуі. Атаулы әлеуметтік көмек алушылардың қатарынан еңбекке қабілет-ті азаматтар үлес салмағының төмендеуі;

үкіметтік емес ұйымдарды тарту арқылы бәскелестікті дамыту және арнайы әлеуметтік қызмет көрсету санын арттыру;

қызмет көрсету нысанын және орнын таңдауға құқықты іске асыру, тұратын орны бойынша күндізгі келу желісін дамытуға байланысты қамқор-лыққа алынатын адамның әлеуметтену деңгейін арттыру.

еңбек нарығындағы жұмыс күшінің сұранысы мен ұсынысы балансының келіспеуі;

атаулы әлеуметтік көмек алушылар қатарындағы бала күтімімен айна-лысатын аналардың жоғары үлес салмағы 17,4% (123 адам);

атаулы әлеуметтік көмек алушылардың төмен білім деңгейі;

үкіметтік емес ұйымдардың психоневрологиялық ауытқуы бар адамдарға қызмет көрсетуі туралы халықтың нашар хабардар етілуі;

ауылда мүгедектердің күндізгі келу бөлімшелерін дамыту үшін үй-жайлардың болмауы;

әлеуметтік сала қызметкерлері жалақысының төмен деңгейі;

медициналық-әлеуметтік мекемелердің жоғары медициналық білімі бар кадрлармен жеткіліксіз қамтамасыз етілуі.

тұрақты, уақытша, әлеуметтік жұмыс орындарына жұмысқа орналастыру, жастар тәжірибесін, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру, өздігінен жұмыспен қамтылған азаматтар, кәсіпкерлік бастаманы қолдау;

жұмыс орындарының белгіленген квотасы шегінде шетел жұмыс күшін тарту, соның ішінде басымды жобаларды іске асыру үшін;

облыстың пилоттық өңірлерінде еңбекке қабілетті атаулы әлеуметтік кө-мек алушылар санатынан негізді ақшалай көмек алушыларды ұлғайту;

еңбекке қабілетті атаулы әлеуметтік көмек алушыларды жұмыспен қам-туға жәрдемдесудің белсенді шараларына тарту;

медициналық-әлеуметтік мекемелер қызметкерлерінің жалақысын ұлғай-ту;

мемлекеттік сатып алу нормаларын қолданусыз үкіметтік емес ұйымдарды қаржыландыру тетігін әзірлеу және қызмет көрсету мерзімдерін
3 жылға дейін ұлғайту;

мүмкіндігі шектеулі адамдарды қоғамға кіріктіру және әлеуметтендіру, олардың тұрмыс-тіршілік жағдайларын жақсарту.

экономикалық дағдарыстың кері әсер етуі салдарынан жұмыссыздық дең-гейінің өсуі;

еңбекке қабілетті жастағы халықтың көші-қон кетуінің күшеюі;

мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алушылар қатарынан аз қамтылған азаматтардың күрделі өмір сүру жағдайынан шығуын дербес шешуді қаламауы (арқа сүйеушілік);

психоневрологиялық ауытқуы бар мүгедектерді стационарлық медицина-лық-әлеуметтік мекемеге жатқызуға мұқтаждардың өсуі (психоневрологиялық медициналық-әлеуметтік мекемелерге жоғары кезектілік).

Қол жеткізілген оң өзгерістерге қарамастан, облыс халқын әлеуметтік қорғау жүйесінде мынадай негізгі проблемалар қалуда:

халықтың нысаналы топтарының жекелеген санаттарын жұмыспен қамтамасыз етудің күрделілігі (әйелдер, мүгедектер, бас бостандығынан айыру орындарынан босағандар және зейнеткерлік алдындағы жастағы адамдар);

жалғыз басты және жалғыз тұратын еңбекке қабілетті емес азаматтар санының ұлғаюы;

психоневрологиялық ауытқуы бар адамдар санының ұлғаюы (психо-неврологиялық медициналық-әлеуметтік мекемелерге жоғары кезектілік);

медициналық-әлеуметтік мекемелердің жоғары медициналық білімі бар кадрлармен жеткіліксіз қамтамасыз етілуі.

Соңғы жылдары жарақаттану көрсеткіштерін ұлғайту бойынша оң серпін байқалуда: 2016 жылы жазатайым оқиғалардың саны 2014 жылға қарағанда 5,9%-ға ұлғайды, ұқсас кезең ішінде зардап шеккендер саны 10,9%-ға ұлғайды.

Өндірісте жазатайым оқиғалардың негізгі себептері мыналар болып табы-лады: жұмыс өндірісін қанағаттанарлықсыз ұйымдастыру, зардап шегушінің өрескел абайсыздығы, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелерін бұзу-шылық. Бұл жұмыс берушілердің еңбек қауіпсіздігі мен қорғау бойынша іс-шараларды қаржыландыруды үнемдеуіне негізделген, қарамағындағы персо-налдың қауіпсіз жұмыс өндірісіне тиісті бақылаудың болмауы. Сонымен бірге зардап шегушілердің өзі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша белгі-ленген талаптар мен шарттарды өрескел бұзады.
Салалар бойынша жарақаттану көрсеткіштері

адам

Зардап шеккендердің негізгі үлесі тау-кен-металлургия саласына

Тұтас алғанда соңғы жылдар ішінде анықталған еңбек заңнамасын бұзу-шылықтарды бірнеше топтар бойынша жіктеуге болады:

еңбек шартын жасасу, өзгерту және тоқтату;

еңбекті қорғау;

еңбекке ақы төлеу, соның ішінде жұмыстан шығу кезінде;

еңбек және демалыс тәртібі.

Мыналар, жұмыс берушілердің еңбек заңнамасын бұзушылықтарының негізгі себептері болып табылады:

жұмыс берушілер тарапынан – қолданыстағы еңбек заңнамасын елемеу, құқықтық сауатсыздық, еңбек заңнамасын орындауды қаламау;

қызметкерлер тарапынан – құқықтық дайындықтың төмен деңгейі, бас-тапқы кәсіподақ ұйымдарының болмауы немесе енжарлық жұмысы.

2016 жылы тексерулер барысында 388 еңбек заңнамасын бұзушылық (2014 жыл – 693) анықталды, соның ішінде еңбек қатынастары бойынша 235 бұзушылық (2014 жыл – 363), еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша – 126 (2014 жыл – 324) және халықты жұмыспен қамту бойынша – 27 (2014 жыл – 6)

Заңнама бұзушылықтарын жою мақсатында 2016 жылы мемлекеттік еңбек инспекторлары 186 ұйғарым берді (2014 жыл – 251), оның ішінен еңбек қатынастары бойынша – 146 (2014 жыл – 156), еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша – 19 (2014 жыл – 89) және халықты жұмыспен қамту бойынша – 21 (2014 жыл – 6).

Мемлекеттік еңбек инспекторлары заңнаманы бұзушылық үшін 274 әкімшілік айыппұл (2014 жыл – 173) салды, оның ішінен еңбек қатынастары бойынша – 83 (2014 жыл – 96), еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша – 28 (2014 жыл – 72) және халықты жұмыспен қамту бойынша – 163 (2014 жыл – 5).

2016 жылы салынған әкімшілік айыппұлдардың сомасы 19,7 млн. теңгені (2014 жыл – 7,1 млн. теңге) құрады, соның ішінде еңбек қатынастары бойынша – 13,1 млн. теңге (4,1 млн. теңге), еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша – 2,8 млн. теңге (2,9 млн. теңге), халықты жұмыспен қамту бойынша – 3,8 млн. теңге (0,08 млн. теңге).

Жұмыс берушінің берілген ұйғарым бойынша еңбек заңнамасының бұзу-шылықтарын жоюы кестенің деректерімен сипатталады.

2014-2016 жылдары анықталған бұзушылықтар санының төмендеуі байқалуда, бұл бірқатар себептерге байланысты:

2014 жылы шағын және орта бизнес субектілеріне тексеру жүргізуге, соның ішінде жоспарлы тексерулер жүргізуге мораторий күшіне енді;

2015-2016 жылдары жоспардан тыс тексерулер санының азаюына байланысты.

Бұзушылықтарды 100% жоюға қол жеткізбеу орындау мерзімдері әлі кел-меген іс-шаралардың болуымен байланысты.

Павлодар қаласының әкімшілік аумақтарында анықталған бұзушылық-тардың жалпы санынан 50%-ға жуығы, Екібастұз қаласына – 25%, Ақсу қала-сына – 15%, басқа аудандарға – 10% тиесілі.

еңбек заңнамасының нормаларын, еңбекті қорғау жүйесін жетілдіру, әлеуметтік әріптестік жүйесін дамыту;

кәсіпорындарда еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы бі-лікті кадрлардың болмауы;

Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық конвенцияларға қарамас-тан мемлекеттік еңбек инспекциясының бақылау функцияларын шектеу.

инспекторлардың аз штаты кезінде бақылауға алынған кәсіпорындар мен ұйымдардың үлкен санына байланысты мемлекеттік еңбек инспекторларына түсетін жүктеме.

еңбек жөніндегі инспекцияның түсіндіру жұмыстарын, тексерулерді жүйелі түрде жүргізуі;

басқа облыстармен тәжірибе алмасу;

үлкен жұмыс тәжірибесі бар еңбек жөніндегі инспекцияның білікті персо-налы болуы;

кәсіпорын басшыларымен ынтымақтастық, олардың қауіпсіздік пен қор-ғауға уәждеу.

Осал жақтары:

өндірісте жасырылған жазатайым оқиғалардың болуы;

жұмыс берушінің еңбек заңнамасын қолдану мәселесі бойынша жауапты қызметтерінің жеткіліксіз біліктілігі.

Мүмкіндіктері:

кәсіпорындардың еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша (бұдан әрі – ЕҚжҚ) жетістіктердің жаңа деңгейіне шығуы;

кәсіпорын басшылары мен қызметкерлерінің бәсекелестерінен ЕҚжҚ бойынша оқытылуы, тәжірибе алу қабілеттілігі;

кәсіпорындардың ЕҚжҚ үшін жаңа жабдық сатып алуы;

кәсіпорындардың ЕҚжҚ бойынша стандарттар енгізуі.

Қатерлер:

нарыққа сапасыз шетел технологияларының келуі, нәтижесінде – жұмыс берушілердің кәсіпорын қызметкерлерімен жұмысы өсу қарқындарының баяу-лауы;

кәсіпорын қызметкерлерінің ЕҚжҚ бойынша құжаттама өзгерістерімен уақтылы таныспауы.

Проблемалар:

Өндірістік жарақаттану фактілері маңызды проблемалардың бірі болып қалады.

Мәдениет саласында 500-ден аса мекеме жұмыс істейді.

бірлік

Облыс кітапханаларының кітап қоры 3 480,6 мың кітап данасын құрайды, соның ішінде 1 108,3 мың дана (31,8%) – мемлекеттік тілде.

2016 жылы кітапхана келушілерінің саны 2014 жылмен салыстырғанда 6,5%-ға өсті (1000 адамға шаққанда 411,0 адам); кітап беру 5 475,3 мың дананы құрады, оның ішінен ауылдық жерлерде – 2 779,4 мың дана, кітапханаға келу саны – 2 576,3 мың адам. Бұған кітапхананың компьютерлермен жоғары жарақтандырылуы (73,1%, ауылда – 75,3%) және Интернет желісіне қол жеткі-зу (134 кітапхана, ауылда – 105) себеп болды.

2017 жылғы 9 ай ішінде 2 театр (Ж. Аймауытов атындағы қазақ музыка-лық-драма театры және А.П. Чехов атындағы драма театры) 190 қойылым,

Облыс орталығында 10 мемлекеттік мұражай жұмыс істейді, ауылдарда

2016 жылы көшпелі көрмелерді ұйымдастыруға байланысты мұражай келушілерінің саны 2014 жылмен салыстырғанда 20,4%-ға өсуі байқалуда, ауылдық жерге фольклорлық экспедиция кезінде 1291 экспонат сатып алынды, мұражайларға келу 216,6 мың адамды құрады.

2017 жылы мұражай және клуб мекемелері мынадай іс-шаралар өткізді:

«Астана» мұз сарайында «Дүниежүзілік қысқы универсиада-2017» алауын салтанатты жағу, Естай Беркімбаев атындағы V Республикалық дәстүрлі ән конкурсы, Естай атындағы мәдениет сарайында «Палитра Джаза - 2017» халықаралық джаз фестивалі өтті, Қаланың төменгі жағалауында «Қазақстан» ТРК-мен бірлескен «Мен қазақпын» тележобасының түсірілімі болды – «EXPO-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесін өткізу шеңберінде жыршылардың, термешілердің, дәстүрлі ән музыканттарының және филармония әртістерінің қатысуымен концерт, «Ұлы Дала елі» қазақ дәстүрлі мәдениетінің фестивалі, Астана қаласындағы Павлодар облысының мәдени күндері, Баянауылдың сұлулығы бойынша бірегей орындарда 14 суретшінің қатысуымен «Туған өлкемнің табиғаты» көркемөнер плэнері өтті. Олардың ішінде павлодарлық суретшілер – ҚР Суретшілер академиясының академигі А. Игембаев, ҚР еңбек сіңірген қызметкері О. Шуранов, ҚР Суретшілер одағының мүшелері Б. Машрапов, Қ. Нүркенов, М. Ықыласова, Ж. Қабылдинов, А. Оразбаев, Н. Дәуренбеков, З. Асылғазина. Сондай-ақ Қазақстанның басқа өңірлерінен суретшілер шақырылды. Олар О. Бабажанов (Түркістан), М. Шаханбаев (Түркістан), Ж. Молдабеков (Астана), Г. Татибаева (Астана), А. Жұмағалиева (Астана).

мәдениет мамандарын дайындау бойынша ЖОО мен колледждің болуы;

халықаралық конкурстарға, фестивальдарға, көрмелерге қатысу;

облыстың тарихи-мәдени мұрасын сақтау, дамыту және насихаттау;

мәдениет қызметкерлерінің әлеуметтік мәртебесін арттыратын конкурс-тар өткізу сапасын жақсарту;

халықта мәдениет саласының қызметтеріне қажеттілік деңгейін ұлғайту.

дарынды жастарға мемлекеттік қолдауды шектеу (жас таланттарды қол-дау).

халықаралық конкурстарға, фестивальдарға, көрмелерге қатысу үшін ша-қыруларды қабылдау;

шығармашылық бірлестіктермен және одақтармен өзара іс-қимылды жан-дандыру, жаңа ақпараттық технологияларды қолданумен халықтың мәдени құндылықтарға қол жеткізуін қамтамасыз ету;

мәдениет қызметкерлерінің кәсібилік деңгейін арттыру.

тозу себебі бойынша құрал-жабдықтың мүмкін болатын тоқтап қалуы.

Жүргізілген SWOT-талдауының негізінде өңірдің мәдениет саласы дамуына кедергі келтіретін негізгі проблемалар анықталды:

халықтың мәдениет объектілері қызметтеріне деген қызығушылығының жеткіліксіз деңгейі.

2014-2016 жылдар ішінде өңірде дене тәрбиесін және спортты дамыту-дың негізгі көрсеткіштерінің тұрақты өсуі байқалуда. Дене тәрбиесімен және спортпен жүйелі түрде шұғылданатындар саны 223,0 мың адамды құрады, со-ның ішінде 68,0 мың адам ауылдық жерде, бұл облыс халқының жалпы санынан 29,5%-ға сәйкес келеді (2017 жылғы 1 қаңтарға республика бойынша орташа көрсеткіш – 27,4%).

2016 жылы спорт имараттарының саны 2014 жылмен салыстырғанда

2016 жылы облыста 211,0 мыңнан астам адамды қамтумен 1500 спорттық-бұқаралық іс-шара, соның ішінде ауылдық жерде 71,0 мыңнан астам адамды қамтумен 1000 іс-шара өтті.

Жыл сайын бір жарым мыңнан аса спорт іс-шараларын өткізуге (облыстық, республикалық және халықаралық) 200 мыңнан аса адам қатысады.

Мүгедектерді әлеуметтік-мәдени оңалту үшін жағдайлар жасалуда.

Облыста жоғары санатты спортшыларды дайындау үшін 27 балалар-жасөспірімдер спорт мектебі негізгі буын болып табылады (оның

Павлодар қаласында жоғарғы спорт шеберлігінің мектебі (299 адам), спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернат (306 оқушы), олим-пиадалық резервті дайындау орталығы (55 адам) жұмыс істейді.

2016 жылы спортшыларымыздың халықаралық және республикалық жарыстарда табысты өнер көрсеткенін атап өткен жөн, олар: 386 алтын, 353 күміс және 352 қола медаль жеңіп алды.

Кәсіби спорт клубтары жұмыс істейді: футбол, баскетбол, хоккей,

дене тәрбиесімен және спортпен шұғылданушыларды қамтудың өсуі;

спорт инфрақұрылымын кеңейту;

дене тәрбиесі-спорт ұйымдарының жеткіліксіз материалдық-техникалық жарақтандырылуы;

тұрғылықты жерінде және бұқаралық демалыс орындарында қарапайым спорт алаңдары мен имараттарының жетіспеушілігі;

ауылда спорт мүкаммалы мен құрал-жабдығының жетіспеушілігі.

оқытушы жаттықтырушылардың балалар-жасөспірімдер мектебінен кетуі;

саланы жеткіліксіз қаржыландыру;

дене тәрбиесі және спорт бойынша дербес бөлімдерді ашу;

спорт жөніндегі әдіскерлердің штат бірлігін енгізу.

Саланың SWOT-талдауы:

Күшті жақтары:

дене тәрбиесімен және спортпен шұғылданушыларды қамтудың өсуі;

спорттық инфрақұрылымды кеңейту.

Осал жақтары:

дене тәрбиесі-спорт ұйымдарының жеткіліксіз материалдық-техникалық жарақтандырылуы;

тұрғылықты орны және бұқаралық демалыс орындарында қарапайым спорт алаңшалары мен имараттарының жетіспеушілігі;

ауылда спорт мүкаммалы мен құрал-жабдығының жетіспеушілігі.

дене тәрбиесі және спорт бойынша дербес бөлімдерді ашу;

спорт жөніндегі әдіскерлердің штат бірлігін енгізу;

оқытушы-жаттықтырушы құрамның біліктілігін арттыру.

бастапқы дайындық топтарындағы жалақының төмен деңгейіне байла-нысты оқытушы жаттықтырушылардың балалар-жасөспірімдер мектебінен кетуі;

саланы жеткіліксіз қаржыландыру.

Облыста дене тәрбиесі мен спортты дамытуға кедергі келтіретін негізгі проблемалар:

дене шынықтыру-спорт ұйымдары материалдық-техникалық жарақтан-дырылуының төмен деңгейі;

тұрғылықты орны және бұқаралық демалыс орындарында қарапайым спорт алаңшаларының және имараттарының, ауылда спорт мүкаммалының жә-не құрал-жабдықтың жетіспеушілігі.

Павлодар облысының аумағында «Қызыл-Тау» мемлекеттік зоологиялық қорығы бар Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи паркі, Қазақстанның сауықтыру орны – «Мойылды» санаторийі, Шарбақты ауданындағы Маралды көліндегі туристік демалыс аймағы, көптеген табиғи, тарихи, археологиялық, мәдени және этникалық ескерткіштер бар.

2014-2016 жылдар ішінде ішкі туризмнің өсуі байқалуда.

2016 жылы резидент еместер саны төмендеді – жоспар 103%, факті 75%. Павлодар қаласында 9%-ға (2016 жылы 5586 адам 2015 жылы 6 203 адамға қарағанда), Екібастұз қаласында 49%-ға (2016 жылы 2531 адам 2015 жылы 5063 адамға қарағанда) төмендеу байқалуда. Берілген тәулік төсек-орын саны бойынша көрсеткішке қолжеткізілмеді: жоспар 102%, факті 85,8%.

2017 жылы ішкі туризмнің өсу қарқыны жалғасуда, шығу туризмі бойынша төмендеу болуда. Көрсеткіштің қысқару себептерінің бірі болып Ақсу қаласындағы «Азия Пласт» қонақ үйінің және Лебяжі ауданының Қалатұз көліндегі хостелдің жабылуы табылады. 2017 жылға көрсеткіштер «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесін өткізу уақытында Павлодар қаласының резервті әуежайы арқылы шетелдік туристер мен қонақтардың келуін ескерумен жоспарланды.

Өңірде туризмді дамыту 2016-2020 жылдары Туризмді дамыту тұжырымдамасы, 2020 жылға дейін Павлодар облысы туристік кластерін құру және дамыту мастер-жоспары шеңберінде жүзеге асырылады. Өңірде туризмді дамыту басымдықтары: дамудың кластерлік үлгісі, инфрақұрылымды дамыту, маркетинг шараларының тиімділігін арттыру, секторда еңбек өнімділігін арттыру, жаңа жұмыс орындарын құру. Көрсетілген басымдықтар халықтың кірістерінің және жұмыспен қамтылуының өсуіне, ауылдық аумақтың дамуына бағытталған.

Саланың SWOT-талдауы:

Күшті жақтары:

облыс аумақтары бойынша туризмді дамыту үшін бастапқы әлеует: экологиялық туризм, мәдени-танымдық (Баянауыл ауданы), емдеу-сауықтыру және медициналық (Павлодар ауданында), Маралды көліндегі емдеу-сауықтыру және медициналық туристік демалыс аймағы (Шарбақты ауданында).

өңірде туристік өнімі кәсіби маркетингінің жоқтығы;

бюджеттік қаражат шеңберінде туризмді қолдаудың шектелген қаржылық мүмкіндіктері;

туристік бизнесте кәсіби істің төмен деңгейі, сапа және деңгейдің және ұсынылатын туристік қызметтерге қызмет көрсету бағаларына сәйкес келмеуі;

орналастыру объектілерінің материалдық базасының жоғары моральдық және физикалық тозуы;

демалатын аймақтардың экологиялық жағдайының проблемасы;

туристік өнімдерге бағаның жоғары болуы.

Мүмкіндіктері:

облыстың тиімді экономикалық-географиялық жағдайы;

табиғат, мәдениет және тарихтың бірегей ескерткіштердің болуы;

саладағы өңіраралық ынтымақтастықты дамыту;

туризм саласында ұлттық кәсіби қауымдастықтармен ынтымақтасу.

Қатерлер:

облыс имиджінің әлемдік нарықта жеткіліксіз ілгерілеуі, облыстың турис-тік әлеуеті туралы жарнамалық ақпараттардың жеткілікті көлемінің болмауы;

туристік және көліктік инфрақұрылым дамуының жеткіліксіздігі.

Жүргізілген SWOT-талдауының нәтижелері бойынша келесі проблемалар анықталды:

облыста туризмді дамыту үшін шалғайдағы өңірлердегі жергілікті тұр-ғындар арасынан білікті қызмет ететін персоналдың болмауы (экскурсия жетек-шілері, аудармашы-гидтер және орналастыру орындары – демалыс үйлерінде, қонақ үйлерінде қызмет көрсетуші персонал);

шетелдерде төмен танымалдылығы.

7. 
   Үштілділікті дамыту
   

Облыстың тіл саясаты өңірде тұратын халықтардың мемлекеттік тілін және этнос тілдерін әрі қарай дамытуға, қызметтің барлық салаларында мемле-кеттік тілді қолдану саласын кеңейтуді және өңірдің лингвистикалық капита-лын сақтауды қамтамасыз ететін қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған. Мемлекеттік тілмен қатар қоғамдық өмір саласында жақын және алыс шетел-дермен қарым-қатынас құралы болатын ғылым мен техниканың әр түрлі сала-лары бойынша ақпарат алудың негізгі қайнар көздерінің бірі болып саналатын орыс тілі қалады. Әлемдік қауымдастықпен бірігудің шетел әріптестерімен тәжірибе алмасу және инновациялық технологияны енгізудің шарттарының бірі ағылшын тілін білу болып табылады.

Облыста 25 мыңнан астам тыңдаушыларды қамтитын 35 оқу орталығы жұмыс істейді, олардың ішінен 11 орталықта мемлекеттік тілді оқыту жүргізі-леді. Әр жыл сайын оқыту орталықтарының саны (2014-2016 жылдары – 21, 2017 жылы – 35) және мемлекеттік және ағылшын тілін оқығандар саны артуда.
Мемлекеттік және ағылшын тілдерін оқығандар санының серпіні

адам