266
-Мұғалімнің білімі,
шеберлігі,
оқушының сыни тұрғыдан ойлануы;
-Оқушы да, мұғалім де үнемі ізденіс үстінде болуы;
-Оқушылар
бір-бірін сыйлап,
тыңдау мәдениетінін қалыптасуы;
-Мұғалім де, оқушы
да АКТ-ды жан-жақты меңгеруі;
-Оқушы өз бетінше тақырыпты меңгеріп, талдап, қорытындылап, сол алған білімін
өмірде қолдана білуі.
Осы аталған факторларды ескерген кезде кері байланыс орнап, сабақ сапалы өтеді.
Сапалы оқыту- алған теориялық білімін практкамен байланысырады. Сапалы оқыту бірте-
бірте табысты оқуға ұласады. Осындай сапалы білім алған оқушы болашағын өзі қалап, өз
бетімен өмірінде елеулі шешімдер қабылдайды. Ал мұғалім болса, оқушыларға сол
болашаққа бағыттайтын жол, көпір. Сабақ беру-көп ізенуді, жан-жақты болуды талап етеді.
Өйткені оқушының логикалық ойлауы, тіл байлығын, білім деңгейін арттыратын бірден-бір
құрал-сабақ. Егер мұғалім өз сабағын Жаңа жоба Бағдардарламасының негізінде құратын
болса, ең жақсы нәтижеге жететіні анық. Жоба бойынша сабақ жоспары Блум
таксаномиясының негізінде құрылды. Сабақ жоспарын құруда Бағдарламаның 7 модулі
негізге алынды. Бұл ретте оқушылар өздері алған білімдерін, талқыға салып, қолданып,
қорытынды, сараптама жасап, сабақтың тақырыбын, мақсатын ашады. Өздері ізденіп,
сабаққа деген қызығушылықтарын арттырады. Бұл, әрине, білім сапасының артуына әкеледі.
[3,60б.]. [7. 2б.]
Жалпы айтқанда, «Оқу мен жазуды сын тұрғысынан ойлау» стратегиясы сабақты
жоспарлауда өте тиімді. Мұнда оқушының ойы шыңдалып, өз даму деңгейіне сай
жетістіктерге жетуге болады. Сын тұрғысынан ойлау жобасы мынадай үш құрылымнан
тұрады:
– қызығушылықты ояту;
– мағынаны тану;
– ой толғаныс.
Бұл технологияда бұрынғы білім мен жаңа ұғым ұштастырылады. Соңғы кезеңде
оқушы өз шығармашылық қабілетін таныта алады. Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында
жаңа технологияларды қолдану арқылы оқушылардың таным белсенділігін арттыру, қазіргі
қоғам талабына сай ой-өрісін дамыту, шығармашылығын кеңейту, дамыту, терең білімді,
бәсекеге қабілетті тұлғаны жасау, заман сұранысына сай ізденімпаз тұлғаны қалыптастыру
негізге алынып отыр. Сыни тұрғыдан ойлау технологиясы бойынша оқушылар топта
бірлесе, ынтымақтаса жұмыс жасаулары тиіс. Сабақты жоспарлауда сыни тұрғыдан ойлау
технологиясының жеті модулі негізге алынады. Бірақ ол модульдердің барлығын сабақ
барысында түгелімен кіріктіре алмайсың. Сондықтан мен сыни тұрғыдан ойлау модуліне көп
жүктелемін. Бұл ретте мен сыни тұрғыдан ойлау технологиясының әдіс-тәсілдерін
қолданамын. Сабақтың бірінші кезеңі «Қызығушылығын ояту» кезеңін көбіне өлең
жолдарымен немесе «Миға шабуыл» стратегиясын, «Брэйн-ринг» интеллектуалды ойынын,
зымыран сұрақтарды қолданып, өткен материалмен жаңа материалды сабақтастырып
отырамын. Сабақтың осы кезеңі біткенде көбіне сергіту сәттерін жүргіземін. Себебі
оқушылар жаңа материалды жақсы меңгеру үшін күш-қуат алып, сергиді. Сабақтың екінші
кезеңі –«Мағынаны тану». Яғни, жаңа материалмен танысу, теориялық білімін практикамен
ұштастыру кезеңі. Бұл ретте мен «Джиксо», «Кластер» әдістерін қолданамын. Оқушылар
топтаса отырып, жаңа материалды меңгерді. Жаңа материал бойынша диалогқа түсіп, өз көз
қарастарын білдіреді. Оқушы жаңа материалды меңгеріп қана қоймайды, өз ойларын ортаға
салады. Ой –өрісі мен ортада еркін сөйлеу, өз ойын жеткізе алу дағдылары дамиды.Жазба
тілі мен ауызекі сөйлеу тілі шыңдалады. «Ой жинақтау» кезеңінде Эдвард де Боненың
«Ойлаудың алты қалпағы», «Автор орындығы» , «Синквэйн» әдісін қолданып, тақырып
бойынша шағын эсселер жазғызамын. Бұл кезеңде оқушы өз алған білімін бекітеді, қорытып,
жүйелейді. Тиімділігі оқушы ізденеді, өз бетінше оқып, білім алады, өз көзқарасын еркін
білдіре алады, ойын көркем жеткізуге дағдыланады.Іс-тәжірибемде сыни тұрғыдан ойлау
технологиясын пайдалана отырып, әріптестеріммен тәжірибе алмасу мақсатында қалалық
267
және облыстық семинарларға қатыстым. Облыстық семинарда «Эдвард де Бононың
«Ойлаудың алты қалпағы» стратегиясының қазақ әдебиеті сабағында қолдану тиімділігі»
деген тақырыпта баяндама оқып, практика жүзінде бұл стратегияның тиімділігін көрсету
үшін М.Әуезовтің «Жетім» әңгімесі тақырыбында ашық сабақ өткіздім. Қалалық семинарда
«Ертегідегі халық арманы» тақырыбында ашық сабақ өткізіп, әріптестеріммен тәжірибе
алмастым. Оқушыларымның жетістігіне тоқталатын болсам, 7 в сынып оқушысы Мурашкин
Дмитрий Астана қаласында өткен өзге ұлт өкілдерінің арасында қазақ тілін меңгеру деңгейін
анықтау үшін республикалық байқауға қатысып, сертификатқа ие болды.7 в сынып оқушысы
Жанилсаева Айша Ілияс оқуларына қатысып, марапаттау қағазына ие болса, 10 а сынып
оқушылары «Жарқын болашақ» олимпиадасына қатысып, «Бұйрық райдың зерттелуі»
тақрыбындағы ғылыми жұмысы үшін Шәудірбаева Гульдана ІІ орынға, шығармалар
байқауына қатысқан Тукенова Мадина ІІІ орынға ие болды. Қорыта айтқанда, оқыту
процесінің нәтижелі болуы оқытушының сабақ беру шеберлігіне, сабағын қызғылықты
жүргізіп, зейін қойдыра білуіне, оқушылардың өздігінен білім алуға үйренуіне байланысты.
Қандай да болмасын жаңа әдіс-тәсілдер әрбір оқушының өз бетімен оқып үйренуіне сенімін
ұялатып, шығармашылықпен жұмыс істеуіне, қорытынды жасай алуына, сөйлеу
мәдениетінің өсуіне ықпал етеді, білім сапасын арттырады. Оқыту технологияларын сабақта
қолдану оқушылардың білім сапасын арттырып қана қоймайды, олардың жеке тұлға ретінде
қалыптасуына әсерін тигізеді. Жаңа әдіс-тәсілдерді мән-мағыналарына, ерекшеліктеріне
қарай таңдап қолдана білсек, балаға білім беруде ұтарымыз анық.
ӘДЕБИЕТТЕР
1. Садуова Ж.Н. Жаңа педагогикалық технологиялар
арқылы болашақ мұғалімдердің
кәсіби бағыттылығын қалыптастыру
2. «Қазақ тілі мен әдебиеті» журналы 2012ж.
3. Бұзаубақова К.Ж. «Жаңа педагогикалық технологиялар» Тараз 2003ж.
4. Орта білім берудің мазмұны: Дәстүрлер мен өзгерістері халықаралық ғылыми-
тәжірибелік конференция мақалаларының жинағы. Астана 2012ж.
5. Ш.Т. Мұқанбетова «Тұлғалық-бағдарлы білім беру» «12 жылдық білім» №6 2009
(53-бет)
6. С.Б.Құлдыбаева «Мектепте ақпараттық-коммуникативтік технологияны қолдану
міндеттері» №2 2006 (60-бет)
7. Қ.Р педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының нұсқаулығы мен
бағдарламасы, 2011 жыл
ӘОҚ 541.124
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТІНДЕ ИННОВАЦИЯЛЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ
Сейлғазинова Сандуғаш Айтмұханқызы
Балабақша меңгерушісі, ҚР Білім беру ісінің үздігі
«Талдықорған қаласы білім бөлімі» ММ №45 «Арман» балабақшасы МКҚК,
Талдықорған қ., Seilgazinovasandugash@mail.ru
Бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты жан-жақты жетілген, бойында имандылық сана-
сезім қалыптасқан, парасатты, мәдениетті, дені сау азамат өсіру – отбасының, балабақшаның
жалпы халықтың қасиетті борышы екені баршамызға мәлім.
Қазіргі өмірдің өзінен туындап отырған талаптарды орындау, жаңашылдыққа жаршы
болу үзіліссіз тәрбие негізінің бастау бұлағы - мектепке дейінгі ұйымдардан басталған
орынды. Бала тәрбиесі отбасынан бастау алады десек те, ғылымға негізделген әдіс - тәсілмен
