Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж

жүктеу 3,59 Mb. Pdf просмотр бет 328/444 Дата 04.10.2023 өлшемі 3,59 Mb. #43645 түрі Оқулық

ІІІ БӨЛІМ.  Қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасу жолдары дәуір орнағаннан беріде қалыптасып  қалған ой көзқарасты бұзып-жарып  шығу қиынның қиыны еді. Кеңестік  идеологияның осы конференция- ны  ұйымдастырғандағы  негізгі  мақсатының өзі ғылыми ой-пікірді  шашау шығармай маркстік-лениндік  әдіснаманың қағидаларының шең- бе рінде ұстау болатын. Бұл мақ- сатына қиындықсыз жетті де. Ол  конференцияның түйіні болып табы- латын қорытындысындағы бүгінгі  күнгі көзқарас бойынша сәтсіздік  болып табылатын төмендегідей кем- шіліктер сипатында көрініс тапты:  1.Фольклорлық мұраны зерттеу дің  заман талабына сай өзекті мәселе ле- рі көтеріліп, маркстік-лениндік ілім  қағидаларына орай тексерудің негізгі  бағыт-бағдарлары анықталғанымен,  1947 жылғы қаулыдан кейін қате  деп табылған жаңа ізденістері ақтал- май қалды. Қазақ фольклорының  бұрын сөз болған жанрларын зерт- теу мәселесінің көтерілмеуін бы- лай қойғанда, тарихи жырлар тура- лы бірде-бір сөз айтылмауы идео- логиялық қателік жіберіп алмаудан  сақтану ғана емес, конференцияда  талқыға түсетін мәселелердің алдын  ала белгіленіп берілгенін байқата- ды. «Основные проблемы изуче- ния фольклора» деген тақырыпта  негізгі баяндама жасаған Н. Смир- нова қазақ фольклорының зерттелу  тарихын термелей келе, оның өзінде  орыстың ориенталист, фольклорист  ғалымдарының еңбектеріне көбі- рек көңіл аудара отырып, кеңестік  дәуірдегі фольклордың мәселелерін  көбірек сөз етіп кетті. Оны мәскеулік  В. Сидельников: «Доклад Н. Смир- новой имеет програмный характер.  В нем намечены вопросы. кото- рые қазахские фольклористы будут  разрабатывать в ближайшее вре- мя», – деп атап көрсетті де [1, 307].  М. Ғабдуллин жарыссөздегі сөзінде  батырлар жырының шығу төркіні  мен  тарихқа  қарым-қатынасын  анық тау мәселесінен әріге бара қой- ма са, Б. Адамбаев шешендік сөз- дер ді зерттеудегі кемшіліктер бол- ғанын көрсете келіп, әдеби мұраның  халықтығы мен таптығы қағидасына  табан тіреп, шешендік сөздер би- шешендердікі емес, еңбекші халықтікі  деп тапты. Жалпы алғанда, конферен- ция алда жазылып шықпақшы қазақ  әдебиеті тарихының көп томдығының  фольклорға арналған кітаптарында  қамтылатын негізгі мәселелер мен  жанрларды және оларды тексерудегі  әдіснамалық әдіс-тәсілдер мен бағыт- бағдарды бұлжымастай етіп бекітіп  берді. 2. Ұлт әдебиетінің тарихын ежел- гі дәуірдегі жазба ескерткіштерден  бастау керек деген Б. Кенжебаевтың  үлкен білгірлікпен ұсынған жоба- сы қабылданбай қалды да, ХVІІІ ға- сырдың ІІ жартысынан, яғни Бұ қар  жырау шығармашылығынан бері  қа рай ғана қарастыруды дәлелдеп  Ре по зи то ри й Ка рГ У 348 жүктеу 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз