Графика. Орфография. Орфоэпия

э  әрпі жатады. Түркі тілдерінде, оның ішінде қазақ тілінде де [ Э

жүктеу 2,09 Mb. Pdf просмотр бет 85/152 Дата 13.09.2023 өлшемі 2,09 Mb. #43345 түрі Монография

э  әрпі жатады. Түркі тілдерінде, оның ішінде қазақ тілінде де [ Э ] мен [ е ]  дыбыстық мағынасы бірдей, сондықтан  аэроалаң, геоэкология, электр  сөздері латыннегізді әліпби бойынша  a roa a , g o o og a, r түрінде  орфографияланады.  Щ әрпінің жазылуы .  Ащы, тұщы  дегендегі қатар келген [ шш ]  дыбысын білдіретін  щ  әрпі латын әліпбиі бойынша  шш [ ashshy ], [ tushshy ],  [ keshshe ] түрінде жазылады. Сөз ортасында және сөз соңында келгенде  щ әрпі айтылымда қазақ  тіліндегі  ш дыбысынан еш айырмасы жоқ. Сондықтан  училище, плащ, щи,  прапорщик сияқты сөздер жазылымда қазақша айтылымына сәйкес  h sh ,  ash, sh , ra orsh түрінде таңбаланады.  Ц әрпінің жазылуы . Орыс әліпбиіндегі  ц  әрпі шеттілдік сөздерді өз  тілінің заңдылықтарына бейімдеу үшін алынған. Ал қазақ тілінің бірде-бір  төл тума сөзі  ц әрпімен жазылмайтыны белгілі. Яғни графемалық қызметі  орыс тіліндегі шеттілдік терминдер қалай жазылса, қазақ әліпбиіндегі  ц  әрпі  солай жазу үшін қолданылады. Ендігі жерде сөз басында  ц әрпі келетін  терминдер  s  әрпі арқылы жазылуға тиіс. Мысалы:  s r, s o , s a , sellofan .  Ал сөз ортасы мен аяғында келетін  ц әрпі латыннегізді әліпби бойынша  ts түрінде жазылмақ. Мысалы:  s a, s , o s s a, abzats, kvarts.  Бұл тұста  медисина, висе, конститусия, абзас, кварс, асетон  деп, «бір  ғана типке жататын дыбысты екі түрлі позициялық графемамен белгілемей,  бір ғана орфограммамен жазу тиімді» дейтін де пікір бар. Оның емлелік  ережелері анықтағышта нақтыланады.  Ч әрпінің жазылуы . Орыс әліпбиіндегі  ч  әрпімен келетін  Сочи ,  Чехов,  Чикаго  атаулары  So h , Ch ho ,Ch ago түрінде орфографияланады.  Х және һ әрпінің жазылуы . Жаңа әліпби бойынша х мен һ қызметін бір  ғана әріп  жүктеу 2,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз