Графика. Орфография. Орфоэпия


Соңы -а дыбысына аяқталатын сөздердің жазылуы мен айтылуы



жүктеу 2,09 Mb.
Pdf просмотр
бет60/152
Дата13.09.2023
өлшемі2,09 Mb.
#43345
түріМонография
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   152
fce55c58e23c15bef10aa33237001bcc

Соңы -а дыбысына аяқталатын сөздердің жазылуы мен айтылуы 
 
Жазылуы 
Айтылуы 
анкета 
анкеталық 
аптека
арена 
аренда 
арматура 
арматурашы 
база (ауыл шар. термині) 
банды 
банка 
газет (газета емес) 
гитара 
гитарашы 
грамота 
диета; бірақ: диетасхана 
контор 
контрабанда 
координата 
котлет 
лампа 
майка 
мандола 
мандолина 
манжет 
марка 
минут 
анкета//анкет 
анкеталық//анкеттік 
аптека//аптек//әптек 
арена 
аренда 
арматура//арматур 
арматурашы//арматуршы 
баз 
банды 
банкі 
газет 
гитара//гитар 
гитарашы//гитаршы 
грамота 
диета//диет 
контор 
контрабанды 
координат 
котлет 
лампы
майкі 
мандол 
мандолина 
манжет 
маркі 
минут 


мода 
награда, бірақ: наградтау 
плацкарт 
планета 
секунд 
сигара 
сигарета 
терраса 
фаза 
фанера, бірақ: фанерлеу 
фара 
форма 
цитата 
цифр 
мода 
наград, наградтау 
плацкарт 
планета 
секунд 
сигар 
сигарет 
террас 
фаза 
фанер, фанерлеу 
фар 
форма 
цитат 
цифр 
Орыс тілінен енген сөздерге қосымшалар жалғану ерекшеліктері.
Қазақ орфографиясының негізгі принциптері бойынша қосымшалар сөзге 
буын үндестігі заңдылығымен жалғанатыны мәлім. Қазақ тілінің төл 
сөздерінде бұл заңдылық мейлінше сақталады (мысалы, 
оқушылар, оқушы-
лар-ға, мұғалім-ге, мұғалім-нің, кітап-қа, кітап-тың 
т.б.); араб-парсы тілінен 
енген сөздердің қазақ тілі қосымшаларымен түрленуі де осы заңдылыққа 
бағынады, бірлі-жарым өзгешеліктер араб-парсылық сөз-жұрнақтардың 
жазылуында ғана кездеседі (
әсем-паз, өнер-паз, әуес-қой
т.б.). 
«Қазақ тілі орфографиясының негізгі ережелерінде» көрсетілген орыс 
тілі сөздерінің қазақ тілі қосымшаларымен түрленуі туралы қағидаларды 
былайша топтауға болады: 
1.
Орыс тілінен енген түбір сөздерге қосымшалар қазақ тілінің төл 
сөздерімен бірдей дәрежеде жалғанады, яғни соңғы буынындағы 
дауысты дыбыстың әуеніне қарай, буын үндестігі бойынша, я жуан, я 
жіңішке болып жазылады: 
пионер-лер, институт-тар, самолет-тер, пленум-
да, Кремль-де, секретарь-ға, секретар-ы, бюллетеньдер
т.б. 
2.

жүктеу 2,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   152




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау