Монография / Аида Сағынтаева, Әсел Қамбатырова, Лаура Қарабасова

жүктеу 2,34 Mb.

Pdf просмотр

бет	85/149
Дата	10.03.2023
өлшемі	2,34 Mb.
	#41684

1 ... 81 82 83 84 85 86 87 88 ... 149

Bilim-beru-zertteulerine-kirispe

Сұрақтардың типтері
1. Өмір тәжірибесі мен мінез-құлқы туралы сұрақтар.
2. Пікірі мен құндылықтары туралы сұрақтар.
3. Сезімі, ойы, көзқарасы туралы сұрақтар.

6.3 Сұхбат сұрақтары мен жауаптары
Сұрай білу, тыңдай білу – сұхбат жүргізудегі ең маңызды дағ-
ды. Зерттеуші сұхбатқа қатысушылардың зерттеу тақырыбына то-
лық енгендігіне және сұрақтарды түсінгендігіне көз жеткізу үшін,
сондай-ақ жауаптарының толықтығы мен сұхбаттың өту барысына
баға беру үшін оларды мұқият тыңдауы керек. Мұқият тыңдаудың
бұл түрі зерттеушіден зейін қоя білуді, назар аударуды және қа-
лыпты сөйлеу инстинктін басуды талап етеді. Бұл ретте зерттеуші
сұрақ қоюға, қажет болған жағдайда түсініктеме беруге және сұх-
батты ары қарай жүргізу қажет болғанда «навигациялық түрткі»
беруге дайын болуы тиіс.
Сұрақтардың типтері
Сұрақты дұрыс қоя білу – маңызды деректер алудың кілті.
Сұрақтар сұхбат алушының тәжірибесін, пікірін, сезімін, білімін,
сенсорлық немесе демографиялық жайын «сұрауы» мүмкін.
Шынайы да дұрыс деректер алу үшін гипотетикалық, «сайтан-
ның қорғаушысы», «идеалды ұстаным» және интерпретациялық
сұрақтар да пайдаланылуы мүмкін. Жиі қойылып, жауыр болған
сұрақтардан, сондай-ақ «иә» немесе «жоқ» деп жауап беретін
сұрақтардан аулақ болған жөн.
Паттон (Patton, 2015) сұрақтардың мынадай алты типін
көрсетеді:
1. Өмір тәжірибесі мен мінез-құлқы туралы сұрақтар.
Сұрақтың бұл түрі адамның іс-әрекетіне, мінез-құлқына қа-
тысты қойылады. Мысалы: «Әдеттегі жұмыс күніңіз туралы
айтып беріңізші. Таңертең ең алдымен не жасайсыз, күнді
неден бастайсыз?»

135
Назарбаев Университеті Жоғары білім беру мектебі
2. Пікірі мен құндылықтары туралы сұрақтар. Мұнда зерт-
теушіні адамның сенімі немесе пікірі, оның белгілі бір нәр-
се туралы не ойлайтыны қызықтырады. Мысалы: «Сіздің
ойыңызша, әкімшілердің көшбасшы болуы қажет пе?» деп
сұрауға болады.
3. Сезімі, ойы, көзқарасы туралы сұрақтар. Аталмыш
сұрақтар адам өмірінің эмоциялық күйіне әсер етеді. Мы-
салы: «Бұған қалай қарайсыз?» деген адамның сезіміне,
қарым-қатынасына қатысты сұрақ қойғанда, сұхбат алушы
сұхбатқа қатысушының эмоциялық көңіл-күйін іздейді.

жүктеу 2,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 81 82 83 84 85 86 87 88 ... 149