Монография / Аида Сағынтаева, Әсел Қамбатырова, Лаура Қарабасова

Зерттеу үдерісіне мониторинг жүргізу және талдау

жүктеу 2,34 Mb.

Pdf просмотр

бет	67/149
Дата	10.03.2023
өлшемі	2,34 Mb.
	#41684

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 149

Bilim-beru-zertteulerine-kirispe

4.3.6 Зерттеу үдерісіне мониторинг жүргізу және талдау
Іс-әрекетті зерттеудің дәстүрлі зерттеу әдістерінен басты өзге-
шелігі – зерттеушінің рөлі. Сырттан бақылап, деректерді жинап,
оларды талдаудың негізінде білім жасаудың орнына, зерттеуші
зерттеудің бір бөлігіне айналады, зерттеуге қатысушылармен қа-
рым-қатынас орнатып, тәжірибеге немесе қоғамға өзгеріс алып
келуге және аталмыш әрекеттердің негізінде пайда болған білімді
теориялауға тырысады. Яғни, өзгеріс әкелу теориясын тек зерт-
теудің соңына қарай толыққанды жүйелей алады (Wilson, 2009).
Сонымен қатар, іс-әрекетті зерттеу жүргізуде деректерді талдау
жүйелі түрде, яғни зерттеудің басынан аяғына дейін үздіксіз іске
асуы керек. Осы реттілікті қамтамасыз ету үшін келесі қадамдарды
пайдалануға болады (Kemmis et al., 2014): (1) рефлексия – баста-
пқы мәселені анықтау, бұл проблеманы түсіну мақсатында барлау-
ды және фактілерді анықтауды қамтиды; (2) мәселені шешу мақса-
тында іс-әрекеттің жоспарын құру; (3) әрекет ету – жоспарды іске
асыру; (4) мониторинг жүргізу және бағалау (4.1 суретті қараңыз).
4.1-сурет. Іс-әрекетті зерттеудің кезеңдері (Kemmis et al., 2014)
Мониторинг
Рефлексия
Қайта-
рефлексия
жасау
Қайта-
рефлексия
жасау
Қайта
жоспарлау
құру
Қайта
әрекет ету
Қайта
әрекет ету
Қайта
жоспарлау
құру
Жоспар
құру
Әрекет ету
Қайта-
мониторинг
жасау
Қайта-
мониторинг
жасау

107
Назарбаев Университеті Жоғары білім беру мектебі
Зерттеулердің сыни, коммуникативті және жүйелі болуын
қамтамасыз ету үшін деректерді талдауды үздіксіз үдеріс ретін-
де қарастыру маңызды (Miles & Huberman, 1994; Feldman et al.,
2018). Зерттеу үдерісін нақты зерттеу сұрақтармен бастауға бо-
лады, бірақ жаңа түсініктер мен білімдерге ашық болу маңызды.
Әлеуметтік зерттеу болғандықтан, ‘шындықтың’ өзі үшін сөйлеуі
маңызды, өйткені ол сыни сұрақ қоюға және рефлексияға түрткі
болады (Feldman et al., 2018). Сол себепті, деректерді талдауда де-
дуктивті және индуктивті әдістерді қолдануға болады. Бұл зертте-
ушіге зерттеу тақырыптары немесе сұрақтары арасында байланыс
орнатуға және өзекті тақырыптарға ашық болуға мүмкіндік берді
(Westhues et al., 2008). Деректі талдап болғаннан кейін оларды
тақырыпшаларға бөлуге болады. Сондай-ақ, деректердің сақталуы
мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін деректерді талдаудың сапа-
лы бағдарламалық жасақтамасын (мысалы, NVIVO 12 бағдарлама-
сын) қолданған абзал. Сол арқылы, деректердің жүйелі түрде ұй-
ымдастырылуы мен талдауын қамтамасыз етуге болады.

жүктеу 2,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 149