Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

564 
Біріншілік гипокортицизмнің негізгі себебі – бҥйрекҥсті безі қыртысының 
аутоиммунды деструкциясы болып табылады. Қосымша себептері – туберкулез, 
бҥйрекҥсті безі қыртысының туа біткен гипоплазиясы, ісіктер, амилоидоз жҽне т.б. 
Аурудың негізгі белгісі, биологиялық ҽсері бар бҥйрекҥсті безі қыртысында ҽр тҥрлі 
стероидтардың ҿндірілуінің тҿмендеуі болып табылады. 
Бҥйрекҥсті безі қыртысының созылмалы жеткіліксіздігінің 
клиникалық белгілері
, 
без жасушаларының 90% бҧзылғанда білінеді. Бірінші кезекте глюкокортикоидттардың 
жетіспеушілігі айқындалады. Гипокортицизмнің туа біткен тҥрі ҿмірінің алғашқы 
айларынан біліне бастайды. Аутоиммунды адреналитте аурудың басталуы 6-7 жастан 
кейін байқалады. Тҽбеттің болмауы, дене салмағының жоғалуы, астения тҽн болады. Жиі 
диспепсиялық бҧзылыстар, себепсіз қҧсулар, іш аймағында жҽне белде ауырсынуылар 
байқалады. Біріншілік гипокортицизмге тҽн, ауыз кілегей қабатының жҽне тері 
жамылғысының қоңыр тҥсті болуы. Екіншілік гипокортицизм кезінде гиперпигментация 
болмайды. Жҥрек тондары тҧйықталған, ЭКГ-да Т-тісшесі вольтажының тҿмендеуі, 
изоэлектрілік сызықтың S-T сызықтан тҿмендеуі жҽне ҿткізгіштіктің баяулауы байқалады. 
Қанның максималды жҽне минималды қысымы тҿмендеген. Қанда лимфоцитоз, 
эозинофилия, эритроциттер саны мен гемоглобиннің азаюы анықталады. Кҿмірсу, май, су-
тҧз жҽне ақуыз алмасуы тарапынан бҧзылыстар анықталады. Негізгі алмасу тҿмендеген. 
Қандағы қант деңгейі қалыптадан тҿмен немесе соған жақын, қант қисықы сызығы 
гипогликемиялық сипатта болады. Бҧл жағдай глюкокортикоидтардың тҿмендеуімен 
байланысты контринсулярлы ҽсерінің болмауымен тҥсіндіріледі. Қанда натрий мен хлор 
азаяды, калий жоғарлайды. Қандағы несеп қышқылы жҽне азот қалдығы жоғарлауы 
мҥмкін, 17-кетостероидтардың бҿлінуі тҿмендейді. Су жҥктемелерінде бҥйрекпен судың 
бҿлінуі бҧзылады. 
Ауру ҿршіген кезде немесе жедел инфекция қосылатын болса аддисондық 
кҥйзелістер дамуы мҥмкін. Бҧл криздер адам ҿміріне ҥлкен қауіп тҿндіретін жедел бҥйрек 
жетіспеушілігі симптомдарымен сипатталады. Кҥйзелістер науқастың жағдайының кҥрт 
нашарлауымен, қҧсу, лоқсу, іш ҿту, адинамия, дегидратация, жҥрек-қантамыр 
жетіспеушілігімен жҽне басқа да симптомдармен кҿрініс береді. Егер уақытында немесе 
жеткілікті ем қолданылмаса ҿлімге алып келуі мҥмкін. 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: