Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	585/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 581 582 583 584 585 586 587 588 ... 772

tusipkaliev pediatria

Балалардағы семіздікті бағалау әдістері

Семіздіктің морфологиясы
.
Май тіні адипоциттерден тҧрады, оның саны адамның
ҿмірінің барлық мерзімінде ҧлғайып отырады. Ҽсіресе қҧрсақішілік кезеңде жҽне ҿмірдің
алғашқы 3 айлығында белсенді жҥреді. Адипоциттер мҿлшері туғаннан бастап 6
жасқа дейін қалыпты жағдайда 3 есе жоғарлайды. Адипоциттер мҿлшерінің ҧлғаюы
жасҿспірімдік кезеңде де жалғасады.
Қазіргі кезеңде, семіздік кезінде май жасушасының санының жоғарлауы мен
қатар, оның ҿлшемдерінің де ҧлғаятындығы белгілі. Адипоциттер саны семіздіктің
тҧрақты факторы болып табылады, ол ем ҽсерінен ҿзгермейді. Ал, адипоциттер
ҿлшемдерінің ҧлғаюы – лабилді фактор, яғни емнің ҽсерінен май жасушаларының
ҿлшемдері кішірейеді. Осыған байланысты семіздікті 2 типке бҿледі: гиперциллюларлы
(кҿп жасушалы) жҽне гипертрофикалық типтері. Гиперциллюларлы тип – бҧл семіздікте
май жасушасының саны жоғарлайды, ҿлшемі ҿзгеріп отыруы мҥмкін. Гипертрофиялық
типінде – адипоциттердің саны қалыпты, бірақ ҿлшемі ҥлкен болады. Семіздігі бар
балаларда май жасушасының ғана ҿлшемі ҧлғаймайды, саны да жоғарлайды, яғни
гиперцеллюлярлы семіздік болады, ол ерекше тҧрақты ағымммен сипатталады.
Балалардағы семіздікті бағалау әдістері
.
Ҽдетте салмақ балалық шақта процен-
тильді кестелермен бағаланады, 85-95 аралығындағы процентилдегі дене салмағы шама-
дан тыс артық салмақты, ал 95-ті процентилден жоғары – семіздік деп бағаланады. Дене
салмағының жасына байланысты қалыпты шамадан жоғарлауы былайша болып
бҿлінеді:

15-25 % - 1-ші дҽрежелі семіздік.

26-50% - 2-ші дҽрежелі.

51-100% - 3-ші дҽрежелі.

100% жоғары - 4-ші дҽрежелі.
Қазіргі кезде дене салмағының индексі (Кетле индексі) туралы тҥсінік ҧсынылды.
ДСИ келесі формула бойынша есептеледі: ДСИ = дене салмағы (кг)/дене ҧзындығы
(метр
2
) .
<18,5 ДСИ – дене салмағының жетіспеуі
18,5-24,9 – қалыпты дене салмағы
25 - 29,9 – артық салмақ
30-34,9 – I дҽрежелі семіздік
35-39,9 – II дҽрежелі семіздік
40 жҽне жоғары – III дҽрежелі семіздік
Ҽдетте ДСИ (Кетле-2) жастан жҽне одан ересек балалардағы семіздікті бағалау ҥшін
қолданылады.
Семіздікті сонымен қатар трицепс жҽне бҧғана асты аймақтарындағы тері
қыртысының қалындығымен бағаланады. Бҧл ҽдістің жетіспеушілігі – науқастың бой
ҧзындығы есепке алынбайды. Трицепс аймағындағы тері қыртысының қалыңдығының

560
бҧғана асты қыртысына қатысын орталық типті семіздікті бағалау ҥшін қолданылады.
Балалар мықын жҽне сан шеңберін ҿлшеу, іш қуысының май тіндерін жанама бағалауда
мҽлімет береді. Висцералды майдың жиналуы семіздікте қосымша аурулардың дамуына
маңызды қауіптілік факторы болып табылады.
Семіздіктің жалпы қабылданған

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 581 582 583 584 585 586 587 588 ... 772