Дәрілік аллергия (ДА
) – дҽрілерді қабылдаумен туындайтын иммупатологиялық
механизмдерге негізделген реакциялар мен ауруларды біріктіретін тҥсінік.
Аллергиялық емес жоғары сезімталдық медикаменттердің ізашар иммунологиялық
стадиясыз биогенді аминдердің (гистамин, т.б) босап шығуын белсендіруіне негізделген
(ацетилсалицил қышқылы – антидене қатынасысыз комплемент) белсендіретін
простогландиндердің липоксигеназды жолмен синтезін стимуляциялайды).
Этиология.
ДА жиі шақыратын пенициллин, сирек басқа топ пенициллин
антибиотиктері, цефалоспориндер, тетрациклиндер, сульфаниламид, антигистаминді
препараттар, тиамин (В
1
витамин), гормональді препараттар (АКТГ, инсулин жҽне т.б.),
лизоцим, салицилат, иодид болып келеді.
Бейімдеуші фактор. Ҽдебиеттердегі деректер бойынша ДА. 25-30%-да – атопиялық
диатезбен, тек 0,5%-да онсыз жҥреді.
Патогенезі.
Джелл мен Кумбс бойынша барлық типті аллергиялық реакция ДА
патогенетикалық негізі болады.
Дҽрілер тҥсуіне жедел аллергиялық реакция І типті ҽсермен – реагиндермен (IgE)
кҿрінеді.
Дҽрі қабылдаған соң, 72 сағат дамитын жеделдеу реакция жиі ІІ типті ҽсермен
жҥреді; IgG жҽне IgM, комплексті антигендерге (дҽрілік гаптен + тін белогі) ҽсеріне
негізделген.
Содан кейін ІІІ типті ҽсерге негізделген дҽрілік аллергияның созылынқы тҥрі дамиды
(иммунды комплекстер). Жеделдеу жҽне созылыңқы реакция генезінде иеленуші рҿлді
реагиндер (IgE) атқаруы да мҥмкін.
Диагноз.
Тиянақты жиналған анамнездің маңызы ҿте зор. Иммундық жауаптың
ҽртҥрлі болуы, белгілі антигендердің болмауы (дҽрінің организмде метаболитикалық
ҿзгерістеріне байланысты) диагностикалық тесттер қолдануды тиімсіз етеді. Терілік
сынама жасау науқас ҥшін қауіпті.
Лабораториялық тесттерге жатады: пенициллинге, ко-тримоксазолға, миорелаксант-
қа, инсулинге арнамалы IgE-антиденені (РАСТ) анықтау; арнамалы IgG жҽне IgM
анықтау; лимфоцит бласттрансформациясы реакциясын; дҽрілік заттар ҽсерінен белсенген
семіз жасушалардан босанған триптазаны анықтау.
Тері сынамасы мен лабораториялық зерттеулердің қорытындысы оң болуы
науқастың қауіп тобына жатуын дҽлелдейді, бірақ теріс нҽтиже дҽріге клиникалық
реакцияның болуын жоққа шығара алмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |