Ќазаќстан Республикасы білім жєне ѓылым министрлігі

Аммиак, хлорлы сутегі және аммоний хлориді

жүктеу 0,89 Mb.

Pdf просмотр

бет	33/37
Дата	24.10.2022
өлшемі	0,89 Mb.
	#39816

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 37

ФХ АТ лекция

Аммиак, хлорлы сутегі және аммоний хлориді
Көп атомды молекулалар реакциясы үшін потенциалдық энергия бетін
эмпирикалық емес әдіспен дәл есептеу жүргізуге бірінші рет шындап
талпыныс жасаған ғалым
–
Клементи
. Ол аммиак пен хлорлы сутегі
арасындағы аммоний хлоридін түзе жүретін реакцияны зерттеді. Ол үшін
есептеулерді гаустік функцияның икемді базисіне негізделген ССП әдісін
қолданып жүргізді. Нәтижелер мынадай қорытынды жасауға негіз болды:
реакцияны жүзеге асырудың ең қолайлы жолына НСl молекуласындағы С
∞
осі аммиактың пирамидалық молекуласының төбесі жағындағы С
3
осімен
сәйкес келетін бағытта НСl молекуласын Н атомымен атқылау жатуға тиіс.
Реакцияны осындай жолмен жүргізсе, активтелу кедірісі (барьер активации)
жоғалуға тиіс. Клементи бұл реакцияның жүруімен қоса жүзеге асатын
зарядтардың қайта таралуына да толық талдау жасады.

Н
3
+

Жүруі мүмкін болатын ең қарапайым химиялық реакциялардың бірінен
сутегі ионы мен молекуласы арасындағы реакция жатады. Сонымен бірге,
ішінара осы реакция арқылы изотоптық орын басу механизмін де бақылауға

51
болады. Бұл реакция метастабильді Н
3
+
интермедиатының түзілуі арқылы
жүреді. Осы интермедиаттың құрылымы мен тұрақтылығы өзінше қызықты
мәселе, бірақта үш ядро күйлерінің функциясы болып табылатын жүйенің
салыстырмалы энергиясын анықтайтын потенциалдық энергия бетін анықтау
одан да үлкен қызығушылық тудырады және оның маңызы да өте үлкен.
Мұндай нәтижелер реакция динамикасына байланысты қорытындылар
жасауға мүмкіндік беретін траекториялық есептеулер жүргізу үшін
қолданылуы мүмкін.
Конрой
тікелей сандық интегралдау жүргізу арқылы Н
3
+
ионын және
потенциалдық энергия бетін есептеген. Сөйтіп, ол ең тұрақты құрылым
қабырғаларының ұзындығы 1,65 a
o
, толық энергиясы
–
1,348 хартри (36,68 эВ
= 3539,3 кДж/моль) болатын тең қабырғалы үшбұрыш екендігін дәлелдеп
көрсетті. Бұл есептеу H
3
+
ионы үшін жүргізілген есептеулердің ішіндегі
дәлдігі ең жоғары есептеу болып табылады. [Conroy H.// J. Chem. Phys., 51,
3979 (1969)].

жүктеу 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 37