Абай атындағы республикалық мамандандырылға дарынды балаларға арналған қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын орта мектеп-интернаты



жүктеу 2,38 Mb.
Pdf просмотр
бет6/83
Дата12.09.2022
өлшемі2,38 Mb.
#39215
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   83
Қазақ әдебиеті 9-сынып

Оқиғаны баяндап айтуы 
Жымиып күлді де айтты: Ей, пәленшеке, 
Келтірген сыйыңды бізге лайық. 
Көңіл теңізінде көп гәуһарларың бар, 


Құрсатырған: Орынбаева Д., Оспан Д. 
87028435334 
Дүниеде парсыша дәптерлерің бар. 
Махаббат жырында көптен еттің [оздың], 
Шекердей тіліңмен әлемді тұттың. 
Тілер ем біздің тілде жазуыңды, 
Кітапты осы қыста менің қасымда. 
Фәни күндер желдей өтіп кетер, 
Жаһанда қалса [еді] бізден сыйлық. 
Қабыл қылдым, жер өптім, ей шақ, - дедім, 
Есігіңнің топырағы - дәулет сарайы. 
Күшім жеткенше кеп қызмет қылайын, 
Жаһанға игі атынды жаяйын. 
Бүгін таңға дейін шарап ішкің, 
Осы арада шығарған гәзелімді тыңдаған. 
Гәзел 
Жүзіңді көрдім, ей, жаным, мейрам айын, 
Мұның шүкірлігіне құрбан болайын. 
Егер күн тумаса [шықпаса] да жарық қылғай 
Жүзің нұры бу құлыныңның сарайын. 
Егер Апылатон саған ғашық болса, 
Ұмытар бар істері мен ойларын. 
Шекердей [тәтті] тоты тіліңіз, 
Құм құмайдың жанын жібітер. 
Береке мен бақыт екеуі пішті, 
Бойыңызға лайық әсемдік киімін.
Ұлықсат берсеңіз, таң жарығындай 
Жаһанға сұлулық даңқыңды жаяйын. 
Сіз деп келді, Хорезмиді асыраң, 
Барлық шахтар асырар өз кедейін. 
Мәснәви 
Туысқанша гәзелді шах тыңдады, 
Маған шапан жауып, қош тұтты [құрмет 
қылды]. 
Біраз [уақыт] өтіп, мәжіліс тағы қызды, 
Көзелер босап, шарап басқа шықты. 
Және бір ыңғайлы сәтін тауып, 
Оқыдым қызмет қылып бұ гәзелді. 
Гәзел 
Жаратқан тән ішінде жан жаратты, 
Сені көріктілерден жоғары хан жаратты. 
Жүзіңді күн сияқты жаратты, 
Тағдыр біздерді таңырқауға жаратты. 
Халыққа құбыла болды жамалың 
Сені жаратқан күні. 
Толған айды қарағайдың басына шығарып, 
Ай бетінде гүл қауызын жаратты. 
Жамалыңды жаһанға жарқыратты, 
Мен сол суретіңе қайран [қылып] жаратты. 
Есіттің бе сен Жүсіптің жамалын, 
Сенің сұлулығыңды [одан] жүз есе артық 
жаратты. 
Шебер тәңірім кемеліне келтіруге тырысып, 


Құрсатырған: Орынбаева Д., Оспан Д. 
87028435334 
Сені мұнша айдай [етіп] нұқсансыз жаратты. 
Қадір Алла бір тамшы суды, 
Махаббат гауһарына кен [етіп] жаратты. 
Әзелден Хорезмиді қылып мұқтаж, 
Тағы [да] сүйіктісін сұлтан жаратты.
*** 
Жаза бастағанымды аяқтауға жеткізгей, 
Мұхаббат-наме Мысыр мен Шамға жеткей 
Осы дастарқан басындағыларға айтарым, 
Мұхаббат-намені он хат қылдым. 
Екі бабын қылайын һәм парсыша, 
Атлас тон жарасар болса мәлім. 
Әлқисса, әуелі бек сипатын баяндайын, 
Одан соң хатымды бастайын. 
Мұхаммед Қожа-бекті мадақтау 
О, арыстан жүректі, Қоңырат ұрығы, 
Кіші жастан ұлықтардың ұлығы. 
Бақыт - көзі, береке - кеніші, 
Мұхаммед Қожа-бек әлем қуанышы. 
Еліміз жансыз тән еді бұрын сенсіз, 
Шахтың шахы Жәнібек ханға етенесіз. 
Әскердің дінге қуат берер, 
Фәрудиннің кенішін мүскінге берер. 
Сүлеймендей салтанатты падишасың, 
Жүсіптің жүзі мен Мәсихтің демі тиген. 
Желден асар желгенде сенің атың, 
Күн сияқты жаһанды тұтты атың. 
Мың жылдан соң Хатымтай тірілсе егер, 
Сенің атыңды естіп, жерді өбер. 
Дидарың еліңе дәулет белгілі болар, 
Көркіңе Мұштари болып түр құл. 
Ұлыстың тұттың [биледің] бар ақылың күшімен 
Ұрыста қан тамар қамшыңның ұшынан. 
Жомарттық пен ерлік болды [пешенең, еншің] 
Ерлік пен жомарттық кетпес сенен. 
Бірде Хатым ұялса той үстінде, 
Бірде Рүстем жұбанар ұрыс үстінде. 
Екі жақ боп жауымен кездессе егер, 
Әскерің оқ боп күркірер, мұны біл. 
Ұрысқа кіргенде тойға кіргендей кірер, 
Аш бөрінің қойға тигеніндей тиер. 
Егер саған мақтау жазса, көк жазғышы 
Түгесе алмас мың жылда мың да бірін. 
Қанша мәңгі көкте жанса да, 
Жазғыш – Утарид, сазда - Нахид. 
Күн сияқты дәулетің төбеңде болсын, 
Есігінде жеті ықлым ленде болсын. 
Хорезми пендең [саған] дұға оқысын, 
Бекзаттықпен әркез [оған] сый көрсеткін. 
Мақтау сөзден тағы да атлас тоқиын, 
Қыс ішінде көктемгі өлең оқиын. 


Құрсатырған: Орынбаева Д., Оспан Д. 
87028435334 
Сенің тойың болған жер жұмақ боп тұр, 
Жаз бойы мұнда еседі жаннат ауасы. 
Гәзел 
Көзелер жөңкіді бақ ішінде, 
Рахаттанып іш шарапты жұпар бағында. 
Көгалдың күтушісі, яғни таң самалы 
Гүлдің жұпар иісін баққа жайған. 
[Гүл] ашылды, жаз кетті, оған ерген 
Жүсіптің гүлдері [қалды] зындан ішінде. 
Шешек жапырақтары жерге түсіп тұр, 
Бейне бір анықтайын кен ішінде. 
Кел, ей, жұмақ гүлі, көгалға шық, 
Әйван ішінде отырма бүгіндей күн. 
Біздің бектің құрметіне ишарат қылады, 
Қаншама болмасақ та біз санатта. 
Мұхаммед Қожа-бек Әлидейін 
Көп қимыл қылар майдан ішінде. 
Егшер оғы нақақтан төске [темір] тисе, 
Төс ішінде жоғалар оқтың ұшы. 
Ой, сайыпқыран, жауың жүзер 
Қылышыңнан аққан қан ішінде. 
Жаратқан көп жылдар бақи тұтсын (өмір 
берсін), 
Бегім, өтсін өмірің дәурен ішінде. 
Нышан бермес, ешкімге мысалыңыз, 
Ирак, Рум һәм Кәнан1 ішінде 
Хорезмидің ақылы кетіп басынан, 
Тұрар тек суреті, жаны жоқ [бойында]. 

жүктеу 2,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   83




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау