ИС BestProfi©
19
2. Бастауыш білім берудің жалпы білім беретін бағдарламаларын іске асыратын білім беру
ҧйымдары (бҧдан әрі – білім беру ҧйымдары) меншік нысандары мен ведомстволық
бағыныстылығына, сондай-ақ оқыту тіліне қарамастан білім беру қызметін:
1) осы Стандартқа;
2) оқу бағдарламалары мен ҥлгілік оқу жоспарларына;
3) Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы уәкілетті органы белгіленген
тәртіппен бекіткен басқа да нормативтік қҧқықтық және қҧқықтық актілерге сәйкес жҥзеге
асырады.
3. Стандартты қолдану:
1) оқытудың кҥтілетін нәтижелері тҥрінде кӛрсетілген бастауыш білім берудің мақсаттары
жҥйесіне қол жеткізу есебінен оқыту мен тәрбиелеудің сапасын арттыруға;
2) мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдерінде білім беру процесін ҧйымдастыру ҥшін
қажетті жағдайлар жасау арқылы ҥштілді білім беру саясатын іске асыруға;
3) қолданбалы сипаттағы міндеттерді шешу ҥшін білім алушылардың теориялық білім
негіздерін меңгеруі мен алған білімдерін қолдана білуін дамытуды кӛздейтін бастауыш білім
берудің академиялық және практикалық бағыттылығының ҥйлесімділігіне;
4) білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, оқу пәндері мазмҧнының тереңдігі
мен кҥрделілігін қамтамасыз ететін пәндік білім мен дағдыларды кезең-кезеңмен
толықтырып отыруға;
5) кҥнделікті білім беру процесінің мазмҧндық негізін айқындайтын білім берудің
қҧндылықтары мен оқытудан кҥтілетін нәтижелер жҥйесінің ӛзара байланыстылығы мен
ӛзара шарттылығына негізделген оқыту мен тәрбиелеудің бірлігі қағидатын іске асыруға;
6) балалардың денсаулығын сақтауды қамтамасыз етуге, сондай-ақ білім алушылардың
ерекше білімге деген қажеттіліктері мен қосымша білім беру қызметтерін алу
қажеттіліктерін қанағаттандыруға қолайлы жағдайлар жасауға;
7) орта білім беру ҧйымдарының типтері мен тҥрлерінің әртҥрлілігі жағдайында бастауыш
білім берудің баламалылығын қамтамасыз етуге;
8) білім беру ҧйымдарындағы инновациялық практиканы қолдау мен дамытуға;
9) білім сапасын қамтамасыз ету бойынша білім беру ҧйымдарының қызметін объективті
бағалауды ҧйымдастыруға бағытталған.
4. Стандарт:
1) білім беру ҧйымдарының әртҥрлі типтері мен тҥрлері ҥшін бастауыш білім берудің ҥлгілік
оқу жоспарын;
2) бастауыш білім берудің пәндері бойынша оқу бағдарламаларын;
3) пәндер бойынша оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендерді;
4) пәндер бойынша білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерийлерін;
5) білім беру ҧйымдарында оқыту мен тәрбиелеуден кҥтілетін нәтижелерге қол жеткізуді
қамтамасыз ететін басқару жҥйесін;
6) білім беру ҧйымдарының білім беру процесін мониторингтеу жҥйесін;
7) білім беру ҧйымдарының білім беру процесін материалдық-техникалық, ақпараттық
қамтамасыз етуге қойылатын бірыңғай талаптарды;
8) білім сапасын қамтамасыз ету бойынша білім беру ҧйымдарының қызметін бағалау
параметрлерін әзірлеу ҥшін негіз болып табылады.
5. Білім беру ҧйымдары тәрбиелеудің, оқыту мен дамытудың әртҥрлі әдістерін, нысандарын
және педагогикалық технологияларын қолдану арқылы білім алушылардың Стандартта
ИС BestProfi©
20
айқындалған оқытудан кҥтілетін нәтижелерге қол жеткізуі ҥшін денсаулық сақтайтын
ортаны қамтамасыз етеді.
6. Стандартта Заңға сәйкес терминдер мен анықтамалар қолданылады. Оларға қосымша
мынадай терминдер мен олардың анықтамалары енгізілді:
1) бастауыш білім берудің базалық мазмҧны – типіне, тҥріне және меншік нысанына, сондай-
ақ оқыту тіліне қарамастан білім беру ҧйымдарында оқып білуге міндетті бастауыш білім
беру мазмҧнының қҧрамы, қҧрылымы мен кӛлемі;
2) оқу жҥктемесінің вариативтік компоненті – білім алушылардың білімге деген
қажеттіліктеріне сәйкес білім беру ҧйымы айқындайтын ҥлгілік оқу жоспарының қҧраушы
компоненті;
3) сабақтан тыс іс-әрекет – білім беру ҧйымындағы біртҧтас оқу-тәрбие процесінің қҧраушы
бӛлігі, ҥлгілік оқу жоспарында айқындалған оқу жҥктемесінен тыс іске асырылатын білім
алушылардың бос уақытын ҧйымдастыру нысандарының бірі;
4) сыртқы жиынтық бағалау – негізгі орта және жалпы орта білім беру аяқталғаннан кейін
меңгерген білім мен қалыптасқан дағдылар деңгейін айқындау;
5) ішкі жиынтық бағалау – оқу тоқсанының соңында оқу бағдарламасының бӛлімдерін оқып
аяқтағаннан кейін білім алушылардың меңгерген білімі мен қалыптасқан дағдылары деңгейін
айқындайтын бағалау;
6) білім беру саласы – мәндес оқу пәндерінің жиынтығын қамтитын бастауыш білім берудің
базалық мазмҧнының қҧраушы бӛлігі;
7) ерекше білім беру қажеттіліктері (мҧқтаждықтар) – дене бітімінде және ақыл-есінде
кемістігі бар балаларды қоса алғанда, білім алуда қандай да бір себептермен тҧрақты немесе
уақытша қиындықтарға тап болатын балалардың қажеттіліктері;
8) оқу жҥктемесінің инвариантты компоненті – білім беру ҧйымдарында типіне, тҥріне және
меншік нысанына, сондай-ақ оқыту тіліне қарамастан барлық білім алушылардың оқып білу
ҥшін міндетті оқу пәндерін айқындайтын ҥлгілік оқу жоспарының қҧраушы компоненті;
9) инклюзивті білім беру – білім беру бағдарламаларына сәйкес басқа да санаттардағы білім
алушылардың тең қолжетімділігін кӛздейтін даму мҥмкіндіктері шектеулі адамдарды бірге
оқыту мен тәрбиелеу, арнайы жағдайларды қамтамасыз ету арқылы тҥзету-педагогикалық
және әлеуметтік қолдау;
10) бағалау критерийлері – мҧғалім мен оқушыға формативті бағалау кезінде оқытудың
мақсатына қол жеткізгенін тануға мҥмкіндік беретін тҧжырым (табыс критерийі) және ішкі
жиынтық бағалау кезінде білім алушының жҧмысты қаншалықты орындағанын бағалауға
мҥмкіндік беретін тҧжырымдар (балдарды қою критерийлері);
11) білім беру процесін мониторингтеу – білім беру ҧйымдарында білім беру процесін
жҥзеге асырудың нәтижелері мен жағдайларындағы ӛзгерістердің динамикасын жҥйелі
бақылау, диагностикалау, талдау, бағалау және жай-кҥйін болжау;
12) ҥлгілік оқу жоспары – оқу пәндерінің (сабақ) тізбесін регламенттейтін және тиісті білім
беру деңгейінің оқу жҥктемесінің инварианттық және вариативтік компоненттерінің кӛлемін
айқындайтын қҧжат;
13) формативті бағалау – сабақта және/немесе ҥйдегі кҥнделікті жҧмыс барысында білім
алушылардың меңгерген білімдері мен қалыптасқан дағдыларының ағымдағы деңгейін
айқындайтын және ол оқыту барысында білім алушылар мен мҧғалім арасындағы жедел
ӛзара байланысты жҥзеге асыратын, білім алушыларға жаңа материалды меңгеру кезеңінде
тапсырманы қаншалықты дҧрыс орындағанын және оқыту мақсаттарына қол жеткізгенін
тҥсінуге мҥмкіндік беретін бағалау.
7. «Білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар» деген бӛлімде бастауыш
білім берудің белгілі бір білім беру саласына енетін пәндер бойынша ҧзақ мерзімді
сипаттағы мақсаттар жҥйесі тҥріндегі оқытудан кҥтілетін нәтижелер кӛрсетілген.