болып отыр. Таяу болашақтағы адамның алдында оның рухани орнын
анықтайтын ӛзінің мәдениет социумын таңдау қажеттілігі тұрады. Осы
таңдауда ізгілікті мәдениет ең маңызды рӛл атқарады. Ізгілікті
мәдениет, біріншіден, тұлғаның ішкі байлығы, оның рухани қажеттіліктері
мен қабілеттерінің даму деңгейі, екіншіден, жасампаз практикалық
қызметте ол қасиеттердің интенсивті кӛрініс табу деңгейі. Мәні жағынан
ізгілікті мәдениет тұлғаның ізгілікті құндылықтарға бағдарын білдіреді.
Педагогтің ізгілікті мәдениетті болуы оған оқушылардың даму деңгейін
зерттеуге, диагностикалауына, оларды түсінуге, рухани мәдениетке
жетелеуге, әлеуметтік-құндылықты бағдар қалыптастыруға мүмкіндік
жасайды. Сондықтан педагогикалық білім берудің ерекшелігі
жалпымәдени дайындыққа бағытталу керек.
Сонымен, қорыта айтқанда, жаңа тұрпатты мұғалімді кәсіби дайындау
жұмысын қайта қарау қажеттігінен ӛзекті мәселелер туып отыр. Атап
айтқанда, кәсіби дайындықты кәсіби құзыреттілік тұрғысынан қарау
қажет. Ол үшін дәстүрлі оқыту жүйесінде болашақ мұғалімнің арнайы
педагогикалық біліктіліктерін, дағдыларын қалыптастыруға жалпылама
кӛзқараспен қарап келген қалыпты жағдайымызды ӛзгертіп, болашақ
мұғалімдердің кәсіби-тұлғалық қасиеттерін қалыптастырып , құзыреттілік
деңгейлерін диагностикалау арқылы дамытып отыру қажет. Ӛйткені кәсіби
құзыреттілік - педагог шеберлігін анықтайтын ӛлшем. Бұл шебер педагогті
анықтауда оның тұлғалық іскерлік сапалары мен кәсіби құзыреттіліктері
жиынтығынан тұратын қызметінің үш деңгейін ажырата қарауды талап
етеді. Олар: шеберлігі жоқ, дегенмен қызметінің кейбір құрауыштары
шеберлікті жүзеге асыруға жол аша алады; жалпы шебер мұғалім деуге
болады, бірақ кейбір деңгейлеріне байланысты шебер деуге болмайды; ӛз
ісінің нағыз шебері. Мұғалім қызметінің бұл деңгейлерін есепке алмау не
оларды субъективті кӛзқараспен ажыратпай қараушылық - жаңа тұрпатты
мұғалім дайындауға кері ықпалын тигізетін фактор.
Бүгінгі талап бойынша педагогикалық шеберліктің ӛзі де тиімді
жетістіктерге жеткізе алмайтындығы дәлелденуде. Сондықтан болашақ
мҧғалімдер дайындауда әр маманның мәдениет социумын таңдауы
арқылы жаңа интегралдық әлеуметтік феномен болуға ізденуіне
бағыт-бағдар беріп, мҥмкіндік жасау қажет. Бұл жағдайда ізгілікті
мәдениеттің маңызды рӛл атқаратыны ескерілуі керек. Сонда ғана
оқушыларының даму деңгейін зерттей және диагностикалай алатын,
оларды рухани мәдениетке жетелей алатын, әлеуметтік-құндылықты
бағдарын қалыптастыруға мүмкіндік жасай алатын, жалпымәдени
дайындығы жоғары педагогикалық білімді маман дайындауға болады.
Ізгілікті мәдениеттің практикалық қызметте кӛрініс табуын жүзеге асыруда
педагогикалық практиканың алатын орны зор.
1. 2. Педагогикалық практика ҥдерісінде болашақ мҧғалімдердің
жалпыпедагогикалық білім, білік, дағдылар жҥйесін
қалыптастыру
(Ғылым мен тәжірибе ұштасқанда)
Педагогикалық
практика
үдерісінде
болашақ
мұғалімдердің
жалпыпедагогикалық білім, білік, дағдылар жүйесін қалыптастыру
мәселесі негізінен түпкілікті зерттеліп, тәжірибеде қолданылып келе
жатса да, әлі де талдап-танысуды қажет ететін тақырып. Ӛйткені қоғам
және білім беру жүйесінің жаңа парадигмалары педагогикалық практика
мазмұнына да жаңа талап тұрғысынан қарауды талап етуде. Бір сӛзбен
айтқанда, мектеп реформасындағы негізгі ӛзгеріс - жеке тұлғаға
бағдарланған оқыту жүйесіне кӛшу педагогикалық практика барысында
болашақ мұғалімнің жеке кәсіби-тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру
ісіне баса назар аударуды қажет етуде.
Педагогикалық практика-жоғары мектептегі кәсіби оқытудың
формасы. Ол кәсіби қызметтің заңдылықтары мен қағидаларын, оны
ұйымдастырудың тәсілдерін меңгеруді қамтамасыз ете отырып, кәсіби
теориялық білімге негізделеді.
«Жоғары педагогикалық білім жүйесінде мұғалімді жалпы
педагогикалық дайындау» атты еңбекте (О.А.Абдуллина) педагогикалық
практиканы ұйымдастыруда мынадай жағдайлар ескерілу қажеттігі
айтылады:
1. Педагогикалық практиканың негізгі міндеті - болашақ
мұғалімнің жеке шығармашылық қабілеттерін дамыту. Ол үшін
педагогикалық практиканы ұйымдастыруды саралау және
жекелік тұрғыдан қарастыру (тапсырмалардың студенттердің
жеке ерекшеліктеріне қарай вариативтілігі, жұмыс нысанын және
қызмет түрін таңдаудың еркінділігі, жұмыстардың жеке, топтық,
ұжымдық формаларының сәйкестігі т.б.). Студенттік топты
мектепке бекітумен қатар жекелеген студенттерді тәжірибелі
мұғалім-тәрбиешілерге бекіту.
2. Практиканың
психологиялық-педагогикалық
пәндер
циклымен тығыз байланыстылығы.
3. Педагогикалық практиканы ұйымдастыруда студенттердің
ӛзбетілігі мен белсенділігінің ескерілуі.
Тәжірибеде теориялық білімді қолдану – күрделі аналитикалық-
синтетикалық үдеріс. Педпрактиа кезінде студенттердің теориялық
білімдерін жүзеге асыру, біріншіден, практикант алдына қойылған
практикалық міндетті шешу үшін бұрынғы меңгерген білімді
актуализациялаудан,
екіншіден,
оларды
синтездеуден
тұрады.
Актуализация – адамның алған білімін жаңаны танып, оны ӛзі үшін ашуға
Достарыңызбен бөлісу: |
