18
деңгейден 1,1 есе артық. Өңір елдегі дәндік жүгері (үлестік салмағы – 64%),
қант қызылшасы (64%) және майбұршақ (97%), көкөніс (25%), жеміс және
жидек (37%), ет (19%), сүт (13%) жүн (22%) және жұмыртқа (23%) өндірісі
бойынша алдыңғы орында.
0,1
0,1
0,3
1,7
2,2
3,6
4,7
5,0
6,2
6,4
8,7
9,5
11,2
11,3
13
16,2
г. Астана
г.Алматы
Мангистауская
Атырауская
Кызылординская
Западно-Казахстанская
Павлодарская
Актюбинская
Карагандинская
Жамбылская
Костанайская
Акмолинская
Северо-Казахстанская
Восточно-Казахстанская
Южно-Казахстанская
Алматинская
Валовая продукция сельского хозяйства по регионам
страны
Жалпы өнім өндірісінің құрылымында өсімдік шаруашылығы – 54,9%-ті,
мал шаруашылығы – 44,8% және қызметтер 0,3%-ті алып жатыр.
Ауыл шаруашылығы өнімінің НКИ 2014 жылғы 100,5%-тен 2016 жылы
103,8%-ке дейін артты, оның ішінде өсімдік шаруашылығы - 99,5%-тен 103,8%-
ке, мал шаруашылығы өнімі – 101,5%-тен 103,8%-ке дейін.
Ауыл шаруашылығы өндірісіндегі өңірлік бөліністе Еңбекшіқазақ
(13,8%), Іле (11,1%), Қарасай (7,6%) және Талғар (7,1%) аудандар айтарлықтай
үлестік салмаққа, ал Балқаш (3,2%), Ақсу (3,4%), Көксу (3,7%) және Қаратал
(3,7%) аудандары төмен үлестік салмаққа ие.
«АгроБизнес-2020» бағдарламасының аясында АӨК-ті қолдауға 78,5
млрд. теңге бюджет қаражты жұмысалды, оның ішінде саланы субсидиялауға –
68,6 млрд. теңге.
Алматы қаласының айналасында азық-түлік белдеуі аясында 23,6 млрд.
теңгеге 48 инвестжоба жүзеге асырылды, нәтижесінде ел ауыл шарушылығындағы
инвестициялардың жалпы көлеміндегі облыстың үлестік салмағы 11,5%-ті құрады,
бұл республиканың оңтүстік өңірлеріндегі ең жоғарғы көрсеткіш.
2016 жылы ауыл шаруашылығының негізгі капиталына 29,0 млрд. теңге
салынды, тағам өнімдерінің өндірісіне – 12,0 млрд. теңге немесе 2014 жылғы
деңгейден сәйкесінше 15,5 млрд. және 4,4 млрд.теңгеге артық.
Ауыл шаруашылығына салынған инвестициялардың НКИ – 163,9%-ті,
тағам өнімдерінің өндірісіне 156,3%-ті құрады.
Өсімдік шаруашылығы
19
Облыс мамандануының негізін дәнді дақылдар өндірісі құрайды, оның
ішінде жүгері, бидай, арпа, сондай-ақ күріш, техникалық дақылдар, картоп –
көкөніс-бақша және жем дақылдары.
Ауыл шаруашылығы дақылдарының орташа жылдық егістік алқабы 927,0
мыңнан астам гектарды құрайды (2014ж.- 921,1 мың, 2015ж. – 926,2 мың,
2016ж. – 932,2 мың га).
Зерновые
455,1 тыс.га
Сахарная свекла
6,9 тыс.га
Масличные
156,9 тыс.га
Картофель
39,2 тыс.га
Овощи
31,8тыс.га
Бахчи
5,1тыс.га
Кормовые
237,9 тыс.га
Структура посевной площади сельскохозяйственных культур
Дәнді дақылдар облыстың барлық өңірлерінде өсіріледі, үш жылдық
кезеңде дәндік жүгері алқабы - 6,6 мың және арпа 16,9 мың гектарға кеңейтілді,
әртараптандыру мақсатында бидай егіні – 13,5 мың гектарға, күріш 2,8
гектарға азайтылды.
Май дақылдарының алаңы 156,9 мың га құрайды, егін құрылымында
майбұршақ – 62%-ті, күнбағыс – 15%-ті және сафлор 23%-ті алып жатыр.
Егістік алқаптарының негізгі көлемі Алакөл (22%) және Сарқан (22%)
аудандарында шоғырланған.
Қант қызылшасы Ақсу, Ескелді, Көксу, Қаратал және Сарқан
аудандарында өсіріледі, егін 5,7 мың га көбейтілді.
Картоп және көкөніс-бақша дақылдарының егістік алқабы 1,3 мың га артты.
Картоп облыстың барлық өңірлерінде өсіріледі, бірақ негізгі өндірушілер болып
Еңбекшіқазақ (барлық егіннің 15%-і), Райымбек (20%), Қарасай (10%) және Талғар
(9%) аудандарының шаруа қожалықтары мен тұрғындары табылады.
Облыстың ең үлкен көкөніс алқабы Еңбекшіқазақ (29%), Іле (12%),
Талғар (9%) аудандарында және Қапшағай қаласында (8%) шоғырланған.
Жыртылатын жерлер құрамындағы егістік айналымының үлесі 59,9%-ті құрайды.
Жылыжай шаруашылығы белсенді түрде дамытылуда, үш жылда 22 жоғары
технологиялық объектілер іске қосылды және олардың жалпы алаңы 16,9 га жетті,
негізгі үлесі (78%) Алматы қаласына жанасып жатқан аудандарда орналасқан.
Жеміс және жүзімдік өндірісі Еңбекшіқазақ, Қарасай, Талғар, Панфилов
және Ұйғыр аудандарындағы шаруашылықтарды және аз ғана көлемде Сарқан,
Алакөл,
Ескелді
аудандарында
шоғырланған.
Жалпы
жеміс-идек
дақылдарының және жүзімдіктердің жеміс беретін көпжылдық көшеттерінің
алаңы 17,8 мың га құрайды.
Апорт – Жетісу аймағының символы, облыста 1438 апорт бақтары бар, оны
өсірумен 154 шаруашылық айналысады. Үш жылда 378 га Апорт бақтары
отырғызылды
(2014 жылы – 152,9 га, 2015 жылы – 202 га, 2016 жылы – 23 га)
.
20
Жеміс-көкөніс өнімдерін сақтау базасы нығайтылуда, 2014-2016 жылдары
23,2 мың тонналық 12 жеміс-көкөніс қоймасы енгізілді, облыс бойынша жалпы
сақтау қуаты 160,0 мың тоннаны құрайды.
Ресурс үнемдеу технологияларын пайдалану алаңы 2014 жылмен
салыстырғанда, орташа есеппен 1,1 есе артты. Атап айтсақ, ылғал үнемдеу
технологиясын қолдану алаңы - 13722 га, тамшылап суару 499 га өсті, жауын-шашын
агрегаттары 4639 га орнатылды.
Өсімдік шаруашылығы өнімінің өндірісі түрлері бойынша келесі
көрсеткіштермен сипатталады:
Өнім түрлері
2014ж.
2015ж.
2016ж.
2014 жылға қарағанда
2016 жылы
%
+,-
Дәнді дақылдар барлығы 1 091,6
1 220,3
1 315,3
120,5
223,7
Қант қызылшасы
30,8
122,7
256,5
832,8
225,7
Май дақылдары
259,1
263,9
275,3
106,3
16,2
Картоп
682,8
706,6
717,8
105,1
35,0
Көкөністер
932,4
947,9
944,2
101,3
11,8
Бақша дақылдары
104,2
106,2
118,3
113,5
14,1
Жеміс-жидектер
84,6
89,3
96,5
114,1
11,9
Жүзім
17,9
20,2
21,2
118,4
3,3
Су шаруашылығы
Облыста суарылмалы жерлердің жалпы алаңы 577,8 мың га құрайды,
оның ішінде егістік жерлер – 453,4 мың га. Суару көздерінен су жинау және
оны шаруашылықтарға беруді 319 ірі су техникалық құрылыстар жүргізеді
(60 -
су қоймалары, 83 – көлшіктер, 12 – плотиналар мен дамбалар, 20 – су тораптары, 144 -
желілік каналдар)
. Олардың барлығы қанағаттарлық жағдайда.
Барлық суарылмалы жүйелердің жалпы ұзындығы 16,8 мың ш.м. құрайды
(о.і. республикалық меншікте – 6781 ш., коммуналдық меншікте – 4345 ш., жеке меншікте –
5653 ш.)
.
Суарылмалы жүйелерді қалпына келтіру үшін 3 жылда 9,269 млрд. теңге
бюджеттік қаражат бағытталды, жекеменшік инвестициялар салымы
жүргізілген жоқ.
Суарылмалы
жерлердің
әлеуетті
маңыздылығы
толығымен
пайдаланылмайтындығын атап өткен жөн, оның негізгі себептері жерлердің
мелиоративтік жағдайын нашарлатумен сүйемелденетін суарылмалы және
дренаждық жүйелердің айтарлықтай тозуы және істен шығуы болып табылады.
2020 жылға дейін 55,7 млрд. теңгеге Қызылағаш, Биен және Покатилов су
қоймаларының құрылысы талап етіледі, бұл қосымша 27,7 мың гектер
суарылмалы жерлерді игеруге мүмкіндік береді.
Мал шаруашылығы
Мал шаруашылығына мамандану ет-сүтті мал шаруашылығынан, жұқа
терілі қой шаруашылығынан, өнімді жылқы шаруашылығынан, түйе
шаруашылығынан, өнеркәсіптік шошқа шаруашылығынан және құс
шаруашылығынан тұрады.
Облыс республикада ірі қара мал басының, қой және ешкі, құс саны
бойынша бірінші орынға, жылқы басының саны бойынша екінші орынға ие.
Достарыңызбен бөлісу: |
