Алматы облысының экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы

 
26 
Өндірістік инфрақұрылымды дамыту 
5 
9 
7 
 
Жүзеге  асыру  нәтижесінде  13  мыңнана  астам  жұмыс  орны  сақталып, 
қосымша 2 мыңнан астам жұмыс орындары құрылды. 
2011  жылдан  бері  БЖК-2020  аясында  «Кәсіпкерлерді  қаржылай  емес 
қолдау» 4-бағыты жүзеге асырылуда. 
 
«Бизнестің  жол  картасы  –  2020»  бағдарламасының  аясында 
құрамдастар бөлінісінде, оқудан өткен қатысушылардың саны 
Қолдау құралдары 
2014 
2015 
2016 
1 бизнес кеңесшісі 
2134 
800 
985 
2 бизнес кеңесшісі 
      200 
 
110 
Топ-менеджментті оқыту 
 59  
39 
45 
Іскерлік байланыстар 
57 
52 
12 
«Бизнес  кеңесшісі»  құрамдасы  бойынша  шағын  және  орта  кәсіпкерлікті 
қаржылай  емес  қолдау  аясында  2014  –  2016  жылдары  –  4229  кәсіпкер,  «Топ-
менеджментті  оқыту»  құрамдасының  аясында  –  143  ШОК  басшылары, 
«Іскерлік байланыстар» құрамдасының аясында 121 кәсіпкер оқытылды. 
 
Саланың даму жағдайына SWOT- талдау: 
Күшті жақтар(S) 
1.  Халық санының жоғары болуы; 
2.  Ауылдық кәсіпкерлікті белсенді түрде дамыту; 
3.  Әкімдік  және  Кәсіпкерлер  палатасы,  Даму  қоры 
арасындағы жөнге қойлған жұмыс; 
 
Мүмкіндіктер  (O) 
1.  ЖӨӨ-гі ШОК үлесінің өсу факторы  ретінде 
Бизнестің  жол  картасы  –  2020  бағдарламасын  және 
бизнесті  дамытудың  өңірлік  бағдарламаларын 
жүзеге асыру; 
2.  Жаңа 
бизнес-бастамаларды 
экспортқа 
бағдарланған өндірістерді мемлекеттік қолдау; 
3.  Моноқалалардың ШОК-н Өңірлерді дамыту 
2020 бағдарламасының аясында қолдау шаралары; 
Әлсіз жақтар (W) 
1.  Қаржы-несие 
ресурстарының  жеткіліксіздігі, 
яғни  жаңа  іс  бастағысы  келетін  азаматтар  сұралатын 
несие сомасын қамтамасыз ету үшін кепілдеме көлемінің 
жеткіліксіздігіне  байланысты  бизнестерін  ұйымдастыру 
мүмкіндігінен айырылады; 
2.  Өңірлер  бөлінісінде  шағын  кәсіпкерлікті  дамыту 
деңгейі бойынша жоғары теңсіздіктің сақталуы. 
Қауіптер (T) 
1. 
ШОК  қаржыландырудың  жеткіліксіздігіне 
байланысты 
алға 
қойылған 
мақсаттар 
мен 
міндеттерге қол жеткізбеу; 
2. 
Халықтың 
төлем 
қабілеті 
деңгейінің 
төмендігі  ШОК  тауарлары  мен  қызметтеріне 
сұраныстың өсуіне кедергі келтіреді; 
 
 
Негізгі мәселелер:  

 
Қаржы-несие  ресурстарының  жеткіліксіздігі,  яғни  жаңа  іс  бастағысы 
келетін  азаматтар  сұралатын  несие  сомасын  қамтамасыз  ету  үшін  кепілдеме 
көлемінің 
жеткіліксіздігіне 
байланысты 
бизнестерін 
ұйымдастыру 
мүмкіндігінен айырылады; 

 
Өңірлер  бөлінісінде  шағын  кәсіпкерлікті  дамыту  деңгейі  бойынша 
жоғары теңсіздіктің сақталуы. 
 
Сауда  
Өңірде 15573  сауда  және  қызмет көрсету  объектілері  әрекет  етеді,  оның 
ішінде 9479 бөлшек сауда дүкендері, 82 сауда базарлары бар. 2016 жылы 2014 
жылмен салыстырғанда  сауда және қызмет көрсету саласының 747 объектілері 
ашылды,  оның  ішінде  436  дүкен,  275  қоғамдық  тамақтану  объектілері,  236 

 
27 
тұрмыстық  және  сервистік  қызмет  көсрету  объектілері.  Бөлшек  сауда 
айналымының көлемі 2016 жылы 372,3 млрд. теңгені құрады, бұл 2014 жылғы 
деңгейден 24,0%-ке артық (300,2 млрд. теңге). 
 
Бөлшек сауданың НКИ 2016 жылдың қорытындылары бойынша  101,6%-
ті құрады, жоспар 97,0% болған  (1-кесте).  
 
Индекс физического объема розничной торговли 
2014 г.
2015 г.
2016 г.
123,9%
100,5%
101,6%
 
Облыс аудандары мен қалаларының бөлінісінде бөлшек сауданың негізгі 
көлемі  Қарасай  (23,7%),  Талғар  (11,9%),  Іле  (12,4%),  Еңбекшіқазақ  (11,2%) 
аудандарына және Талдықорған қаласына (12,5%) тиесілі (қалған 12 аудан мен 
Қапшағай, Текелі қалаларына – 28,3%).  
2014  жылдан  2016  жыл  аралығында  саланы  дамыту  заманауи  сауда 
нысандарына  ауысуға,  бөлшек  тауар  айналымында  ірі  сауда  жүйелерінің  үлесін 
көбейтуге,  сондай-ақ  сауда  базарларының  инфрақұрылымына  қойылатын 
талаптарды арттыруға бағытталған Қазақстан Республикасында 2020 жылға дейін 
қызмет көрсетусаласын дамыту бағдарламасының аясында жүргізілді. 
Өңірге  базарлардың  жоғары  маңыздылығы  мен  заманауи  сауда  нысандар 
үлесінің төмендігі тән: сатылымдардың негізгі үлесі (43,ү%) жеке кәсіпкерлікпен 
айналысатын  жеке  тұлғалардың  тауар  айналымына  тиесілі.  Ірі  сауда 
кәсіпорындары 1,ұ%-ті құрайды 
(орташа есеппен Қазақстан бойынша – 15,7%, Алматы 
қаласында – 32%, Атырау облысында – 27,1%)
. 
Сауданы  дамытудың  және  бағаны  тұрақтандыру  мақсатындағы 
міндеттердің бірі болып коммуналдық алаңдары көбейту табылады, Талдықорған 
қаласында 278 сауда орнына арналған коммуналдық базары жұмыс жасайды, онда 
апта сайын жәрмеңкелер өткізіледі, жәрмеңкелерде тауарлар базар бағасынан 10-
15%-ке төмен бағамен саудаланады. 
Алматы  қаласына  жақын  орналасқан  Іле,  Қарасай,  Еңбекшіқазақ 
аудандарында  және  Қапшағай  қаласында  2030  жылға  дейін  инфрақұрылымы 
дамыған 6 ірі сауда нысандарының құрылысы жоспарлануда.  
Осыған байланысты, 2000 ш.метрлі заманауи нысандағы сауда объектілерін 
енгізуді  арттыру  үшін  аудан  және  қала  әкімдіктерінен  қажет  етілетін 
коммуникацияны тартумен жер телімдерін бөлу талап етіледі.  
Бөлшек сауданы жаңартудың төмен үдемелілігінің негізгі себебі көлеңкелі 
нарықтың  жасырын  қарсы  әрекет  етуіне,  бизнес  үшін  ынталандырудың, 
кәсіпкерлерде  өтемақылардың  жеткіліксіздігіне  байланысты  болады.  «Бизнестің 
жол картасы – 2020» бағдарламасында заманауи сауда объектілерінің құрылысы