112
айтаты- ны бар халықтың. Осынау фәлсапалық мәнді қағидаға ой жіберсек, баласыз
өмірдің қараң қызығы шамалы екенін түсіну қиын емес. Тағдырдың ісімен баласыз
қалу (оның беті әрі бол- сын) бір сәрі де. Нәресте сүю жасындығылардың тұрмыстың
ауырлығын, экономик- алық қиыншылықты көлденең тартып, бала тууды шегеріп,
немесе бір, не екі баланы місе тұтып, шектеп қоюы белең алғаны көпшілікке аян. Бұл
жағдайды өтпелі кезеңдегі қиыншы- лыққа байланысты уақытша құбылыс деп те,
кешегі кеңес дәуірінде қоян-қолтық араласқан басқа ұлт әйелдеріне еліктеу деп
түсінуге болар. Ғалымдардың дәлелдеуінше екі бала ата-анасының ғана орнын басады
екен. Ендеше осы шектеулерді тоқтатпаған жағдайда халқы- мыздың санының өсімі
азая беретін сөзсіз. Бұл — көпшілікті, әсіресе жас отбасыларын ойландыра- тын
жағдай. Әрине, барлық отбасыларының тұрмыс деңгейі бірдей еместігі ақиқат. Үйсіз
— күйсіз, жұмыссыз, тапқаны тамағына жетпей жүргендерде аз емес. Оларды өмірге
бала әкелмедің деп кінәлаудан аулақпыз. Дегенмен, соңғы бір-екі жылдан бері еліміз-
дің әлеуметтік — экономикалық жағдайы күннен-күнге көтеріліп, халықтың тұрмыс-
тіршілі- гі де жақсарып келеді. Ендігі жерде өтпелі кезеңнің қиындығы артта қалды деп
есептеуге болады. Тыныш — тық болса, бұдан былай да еліміздің қарышты қадамы
нығайып, ілгері, өркениетті ел қатары- на қосылуына күмән тудырмайды. Елбасымыз
Нұрсылтан Назарбаев- тың Қазақстан халқына арналған Жолдауында 2020 жылға
дейін халықымыздың санын 20 миллионнан асыру керек екенін және ол үшін ана мен
баланың әлеуметтік жағдайын жақсар- тып, денсаулығына ерек-ше мән беру жөнінде
аса құнды пікір айтты.
Бұл жаңалықты халқымыз қуанышты жағдайда қолдап, қабылдағаны белгілі.
Елбасы- мыз халықтың санын өсірудің нақтылы жолын да белгілеп берді. Соның бірі
— аналарға деген құрметті асқақтатып, денсаулықтарын жақсартуды үнемі назар ұстау.
Халықтың өсімі негізінен тұрғылықты қазақтардың есебінен деп есептелсе,
олардың негізгі ауылдарды мекендейді. Алдағы үш жылды ауыл жылы атап, арнайы
бюджеттен қаржы бөлініп, ауыл экономикасын көтеру ісіне мемлекет тарапынан көңіл
бөлінуі де жоғар- ыдағы мақсаттың жүзеге асуына қолқабыс жасары анық.
Атам заманнан нешеме зобалаңды бастан кешкен қазақ халқының ұлттық
қасиетіндегі бір ерекшелігі ұрпақ жалғасын бір сәт те естен шығармағаны. « Атадан ұл
туса игеді, ата жолын қуса игеді» деген нақыл да осы мақсаттан тумасына кім кепіл?
Жұбан ақын жырла-
ғандай «мың өліп, мың тірілген» халқымыздың ықылым заманнан бері санай бастасақ
жүзде-ген, мыңдаған ұлы, дана, бір туар адамдарды дүниеге әкелгенін, тарихта
олардың көбісінің есімі алтын әріппен жазылғанын ұмытуға хақымыз жоқ! Мүмкін
мұның сыры қазақ халқы- ның жеті атаға толмай қыз алыспау салтын сақтаған ұлттық
ерекшелігіндегі болар? Аталас, бір қаннан тарағандар емес, басқа рідан некелесуден
туған ұрпақтың адами қасиеттерінің сапалы сапалы болуын медицина ғылымы да
дәлел дегені көрінеді. Сол сапалы қасиетімізден жаралған жас ұрпақты бұл күнде
маскүнемдіктен, нашақорлықтан, қатігездіктен, имансыз-дықтан сақтай білу де зор
міндет болып тұр. Мұндай аса қауіпті індеттен арылмайынша хал-ықтың санының
өсімін арттыру да оңай емес. Бұл да ел болып ойланатын жағдай.
Халқымыздың санының өсіп-өркендеуін көздеу еркіккеннен туған ой емес,
уақыттың, заманның өзінен туындап отырған құбылыс деп едім. Атыраудан Алтайға
113
дейін көсіліп жат-қан кеңбайтақ жеріміз бар. Оның асты-үстіндегі әлем жұртының
сілекейін шұбыртып отыр- ған байлығымыз бар. Ендеше сол кеңбайтақ жерімізбен
байлығымызға ие болар, сырт көзден корғар, оларды өндіріп халық игілігіне
айландырар ұрпақ өсіп жетілуі тиіс емес па?
Ендеше сол ұрпақты дүниеге әкеліп қана қою аз. Оны өсіріп жетілдіруге уақыт
талабы-на сай жан-жақты тәрбие беруге көп жағдай керек екені айтпаса да түсінікті. «
Бес саусақ бірдей емес» дегендей балаға берілетін үйдегі тәрбие, оған мән
бейқамдықпен қарайтындар аз ба? Оған қоса маскүнемдікке салынған, өз төсегінен
жерінген әкелер, тастанды сәбилердің көзін жәудіреткен көбелек шешелер азаймай,
ұрпақ алдындағы жауапкершілікті жолға қою шешіле қояр ма екен?
Ата-аналар бала тәрбиелеудің әдіс-тәсілін білу жөніндегі білімін арттыру,
баланың ден- саулығын қадағалау, мектепке дейінгі сәбилерді арнайы ғылымға
негізделген әдіспен білім мен тәрбие беретін балабақшаларға беріп, мектепке жан-
жақты дайындықпен апару сияқты аса қажет жауапкершіліктерге бейқамдықпен
қарамай, зор мән бергені жөн дер едім. Сонда ғана заман талабына сай ұрпақ өсіріп,
халқымыздың санын көбейте аламыз.
1. Журнал «Балабақша және отбасы» 2008 жыл.
2. Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті п.ғ.п, доценті Жұмабека Ф.Н
докладынан
3. Журнал « Мектепке дейінгі тәрбие» 2011 жыл.
ЗНАЧЕНИЕ ТЕАТРАЛИЗОВАННЫХ ИГР В РАЗВИТИИ ДОШКОЛЬНИКОВ
Александрова Ю.И.
КГКП детский сад «Алпамыс»
Художественно-творческие способности являются одним из компонентов общей
структуры личности. Развитие их способствует развитию личности ребёнка в целом.
Именно театрализованная деятельность является уникальным средством развития
художественнно-творческих способностей детей. Решение задач, направленных на
развитие этих способностей, требует определения иной технологии, использования
театральных методик и их комбинаций в целостном педагогическом процессе.
Творческие способности у детей проявляются и развиваются на основе
театрализованнной деятельности. Эта деятельность развивает личность ребёнка,
прививает устойчивый интерес к литературе, музыке, театру, совершенствует навык
воплощать в игре определённые переживания, побуждает к созданию новых образов,
побуждает к мышлению. Существует проблема, волнующая многих педагогов,
родителей, психологов: у одних детей возникают страхи, срывы, заторможенность, а у
других, наоборот, развязанность и суетливость.
У детей часто отсутствует навык произвольного поведения, недостаточно развиты
память, речь, внимание. Самый короткий путь эмоционального раскрепощения
ребёнка, снятия зажатости, обучения сочувствию и художественном воображению -
