327
әрісауаттыесептеугедағдыланады.
Тіптіқолыңыздатұрғанесептегіш
калькулятор
да
менталдыарифметиканымеңгергенбаладанқалыпқоюымүмкін.
Соныменбұләдісқайданкелгенбізге?
БұлАзияда
1993
жылданбастауалыпты.
Оныңнегізінқалаған
Малайзия
елінің
профессоры
Дино
Вонг
екен.
Еліміздіңбірнешеоблысындаменталды-
арифметиканыүйрететінарнайыүйірмелержұмысжасауда. [3]
Осы әдіс бойынша жұмыс барысында жұптардың үш түрі қолданылады:
статистикалық, динамикалық және вариациялық. Статистикалық жұп мұнда қалауы
бойынша екі оқушы біріктіріледі, олар рөлдермен алмасады: «мұғалім» мен «оқушы».
Осылай өзара психологиялық үйлесімділік жағдайында екі әлсіз, екі мықты, мықты және
әлсіз оқушы жаттыға алады. Динамикалық жұп төрт оқушы таңдалады және оларға төрт
бөліктен тұратын тапсырма беріледі; оқушы тапсырманың өзіне берілген бөлігін
орындағаннан және өзіндік бақылаудан кейін тапсырманы үш рет талқылайды, яғни әрбір
әріптесімен, әр кезде оның баяндау логикасын, екпінін, қарқынын және т. б. ауыстыру
керек, яғни жолдастарының жеке ерекшеліктеріне бейімделу тетігін іске қосу керек.
Вариациялық жұп мұнда топтың төрт мүшесінің әрқайсысы өз тапсырмасын алады, оны
орындайды, мұғаліммен бірге талдайды, қалған үш жолдастарымен сызба бойынша өзара
оқытуды жүргізеді, нәтижесінде әрқайсысы оқу мазмұнының төрт үлесін меңгереді.
Ұжымдық өзара оқыту технологиясының басымдықтары: үнемі қайталанып отыратын
жаттығулардың нәтижесінде логикалық ойлау және түсіну дағдылары жетіледі; өзара
араласу барысында жадысы іске қосылады, алдыңғы тәжірибе мен білімді жұмылдыру
мен өзектендіру жүреді; әрбір оқушы өзін емін-еркін сезінеді, жеке қарқында жұмыс
істейді; тек өзінің жетістіктері үшін ғана емес, сонымен бірге ұжымдық еңбектің
нәтижелері үшін жауаптылығы артады; сабақ қарқынын ұстап тұру қажеттілігі жойылады,
бұл ұжымдағы шағын ортаға оң әсерін тигізеді; тұлғаның адекватты өзіндік бағасы, өз
мүмкіндіктері мен қабілеттіліктерін, артықшылықтары мен шектеулерін бағалауы
қалыптасады. Бір ақпаратты бірнеше ауыспалы әріптестермен талқылау ассоциациялық
байланыстар санын арттырады, сәйкесінше, барынша мықты меңгеруді қамтамасыз етеді.
Тұлғалық бағдарланған бұл сабақтың ерекшеліктері типі, түрі мен нысаны әртүрлі
дидактикалық материалды құрылымдау, оны сабақта қолдану мақсатын, орнын және
уақытын белгілеу. Мұғалімнің оқушыға өзін іс жүзінде таныту мүмкіндіктерін ойластыру.
Оларға сұрақ қою, бірегей идеялары мен болжамдарымен бөлісу мүмкіндігін беру. Ой,
пікір, бағамен алмасуды ұйымдастыру. Оқушыларды жолдастарының жауаптарын
толықтыруға және талдауға ынталандыру. Әр оқушының субъектілік тәжірибесін қолдану
және түйсігіне сүйену. Сабақ барысында туындайтын қиын жағдайларды білімді қолдану
саласы ретінде қолдану. Әр оқушы үшін сәттілік жағдайын жасауға ұмтылуы. [2]
Қорытындылай келе, бұл бағдарламамен оқыған баланың зейіні артып, есту
қабілеті жақсара түседі. Баланы жылдамдыққа, тез ойлануға және тапқырлыққа
тәрбиелейтін білімнің артықтығы болмайды. Бастысы, болашағы үшін үлкен жол ашса
болғаны.
Әдебиеттер:
1.
https://massaget.kz/
2.
https://edu.mcfr.kz
3.
Менталды арифметика оқулықтары
328
Заманауи білім беру негізінде кәсіби құзыретті маман даярлау.
А.А.Абеугалиева, Абай Құнанбаеватындағы Саран гуманитарлы-
техникалықколледжініңоқытушысы,
Қарағанды облысы, Саран қаласы.
Қазіргі таңда білім беру парадигмасы өзгеріп, білім берудің мазмұны жаңарды,
білім беруге деген жаңа көзқарас, жаңаша қарым-қатынас пайда болды. Білім беру
саласында болып жатқан ауқымды өзгерістер түрлі ынталы бастамалар мен
түрлендірулерге кеңінен жол аша отырып, тәрбие мен білім беру ісін жоғары деңгейге
көтеруді қажет етеді.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында: «Білім беру жүйесінің басты
міндеті – ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері
негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін
қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологиясы мен инновациялық әдіс-
тәсілдерді енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық
желілерге шығу», – деп білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттері атап көрсетілген
[1].
Осы міндеттерді жүзеге асыру үшін білім беру саласында кәсіби құзыретті маманға
деген сұраныстың артып отырғанын байқауға болады. «Жаңа адамды – жаңашыл мұғалім
ғана тәрбиелейді» деп елбасымыз Н.Ә. Назарбаев атап көрсеткендей, техникалық және
кәсіптік білім беру жүйесіндегі педагогикалық колледждердің оқыту мен тәрбие
жұмыстарының заман талабына сай жетілдірілуі студенттердің кәсіби құзыретті маман
болып қалыптасуына зор ықпал етеді. Яғни, заманауи кәсіби білім берудің негізгі мақсаты
-
еңбек нарығында бәсекеге қабілетті, әлемдік стандарт деңгейінде нәтижелі
жұмысқа, өзгерістерге тез бейімделуге, кәсіби өсуге қабілетті, өз қалауы мен қоғам
талабына сай өзін көрсете білуге бейім, тарихты, тіл мен мәдениетті, өз қызметін жетік
меңгерген, ойын еркін айта алатын, шығармашыл, оңтайлы, яғни, бір сөзбен айтқанда
кәсіби құзыретті маман дайындау. Бұл мақсатты жүзеге асыруда жаңа педагогикалық
технологиялар мен белсенді оқыту әдістерінің орны ерекше болып отыр. Мұны бүгінгі
күні көкейкесті болып отырған білімнің құзырлылық ұстанымын жүзеге асыру құралы
десек те болады. Әрекетке негізделген бұл технологиялық оқыту құзыретті мамандарды
қалыптастырады. Осы бағытта техникалық және кәсіптік білім беру мекемелерінің
педагогикалық мамандарды даярлау бағытында қызмет етіп жүрген оқытушылар үшін де
«Назарбаев зияткерлік мектептерінде» арнайы курстар ұйымдастырылуда. Осы «Тиімді
оқыту әдістері» курсының нәтижесінде оқытушылар тренерлік етіп, болашақ мұғалім
мамандарын жаңа білім беру бағдарламасына сай бағыттап оқытуда. «Ұстазы жақсының
ұстамы жақсы» – дегендей бүгінгі тәуелсіз мемлекетіміздің ертеңі біз тәрбиелеп отырған
жас ұрпақтың меңгерген біліміне, алған тәжірибесіне байланысты екені баршамызға
мәлім.
Бүгінгі таңда елімізде жүріп жатқан экономикалық-әлеуметтік дамулар келешек
ұрпаққа білім берудің мақсаттары мен мазмұнын жан-жақты түбегейлі өзгертіп, жаңа
сапаға жету міндеттерін көздейді. Жаңа білім беру жүйесінің мақсаты – өмірден өз орнын
таңдай алатын, өзара қарым – қатынаста өзін еркін ұстап, кез келген ортаға тез
бейімделетін, белгілі бір ғылым саласында білімі мен біліктілігін көрсете алатын, көптілді
және көпмәдениетті құзыреттіліктерді игерген жеке тұлға қалыптастыру [2]. Ендеше, тек
бәсекеге қабілетті «құзыретті» мамандар ғана Отанымыздың тұрақты дамуына үлес қоса
алады.
Жалпы «құзыреттілік» терминіне бірнеше нұсқалы анықтамалар берілген.
Солардың ішінде С.М.Вишнякованың «Кәсіптік білім беру» сөздігінде: «Құзыреттілік
(латын сөзінен competence– қабілетті, қатысты деген мағынада) белгілі бір саланың
