«Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2007 жылғы 21 мамырдағы

217
«ҚР Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»
8) кәсiпорындар мен олардың 
мүлкiн жекешелендiруге; 
9)  айна ладағы  орт аны 
қорғауға; 
10) республиканың әкiмшiлiк-
аумақтық құрылысына; 
11) мемлекет қорғанысы мен 
қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге 
қатысты  негiзгi  принциптер 
мен  нормаларды  белгiлейтiн 
заңдар шығаруға хақылы. 
Өзге қатынастардың барлығы 
заңға  тәуелдi  актiлермен  рет-
теледi.
4.  Мәжiлiс  депутаттары 
қараған және жалпы санының 
көпшiлiк даусымен мақұлданған 
заң жобасы Сенатқа берiледi, ол 
онда әрi кеткенде алпыс күннiң 
iшiнде қаралады. Сенат депутат-
тары жалпы санының көпшiлiк 
дауысымен  қабылданған 
жоба заңға айналады және он 
күннiң  iшiнде  Президенттiң 
қол  қоюына  берiледi.  Тұтас 
алғанда,  Сенат  депутаттары 
жалпы санының көпшiлiк да-
усымен  қабылданбаған  жоба 
Мәжiлiске қайтарылады. Егер 
Мәжiлiс  депутаттары  жал-
пы  санының  үштен  екiсiнiң 
көпшiлiк  дауысымен  жоба-
ны  қайтадан  мақұлдаса,  ол 
Сенатқа қайта талқылауға және 
дауысқа салуға берiледi. Қайта 
қабылданбаған  заң  жобасын 
сол сессия барысында қайтадан 
енгiзуге болмайды.
8) кәсiпорындар мен олардың 
мүлкiн жекешелендiруге; 
9 )   а й н а л а д а ғ ы   о рт а н ы 
қорғауға; 
10) республиканың әкiмшiлiк-
аумақтық құрылысына; 
11) мемлекет қорғанысы мен 
қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге 
қатысты негiзгi принциптер мен 
нормаларды белгiлейтiн заңдар 
шығаруға хақылы. 
Өзге қатынастардың барлығы 
заңға  тәуелдi  актiлермен  рет-
теледi. 
4.  Мәжiлiс  депутаттары 
қараған және жалпы санының 
көпшiлiк даусымен мақұлданған 
заң  жобасы  Сенатқа  берiледi, 
ол  онда  әрi  кеткенде  алпыс 
күннiң iшiнде қаралады. Сенат 
депутаттары  жалпы  санының 
көпшiлiк даусымен қабылданған 
жоба  заңға  айналады  және  он 
күннiң  iшiнде  Президенттiң 
қол  қоюына  берiледi.  Тұтас 
алғанда,  Сенат  депутаттары 
жалпы  санының  көпшiлiк  да-
уысымен қабылданбаған жоба 
Мәжiлiске  қайтарылады.  Егер 
Мәжiлiс  депутаттары  жал-
пы  санының  үштен  екiсiнiң 
көпшiлiк  дауысымен  жоба-
ны  қайтадан  мақұлдаса,  ол 
Сенатқа қайта талқылауға және 
дауысқа салуға берiледi. Қайта 
қабылданбаған  заң  жобасын 
сол сессия барысында қайтадан 
енгiзуге болмайды.

218
Қазақстан Республикасының Заңына түсініктеме
5.  Сенат  депутаттары  жалпы 
санының көпшiлiк даусымен заң 
жобасына енгiзiлген өзгертулер мен 
толықтырулар Мәжiлiске жiберiледi. 
Егер Мәжiлiс депутаттардың жал-
пы  санының  көпшiлiк  даусымен 
ұсынылған  өзгертулермен  және 
толықтырулармен  келiссе,  заң 
қабылданды деп есептеледi. Егер 
Мәжiлiс нақ сондай көпшiлiк дау-
ыспен Сенат енгiзген өзгертулер мен 
толықтыруларға қарсы болса, Пала-
талар  арасындағы  келiспеушiлiк 
келiсу рәсiмi арқылы шешiледi. 
5-1 жоқ
6 .   М е м л е к е т т i к   к i р i с т i 
қысқартуды  немесе  мемлекеттiк 
шығысты  көбейтудi  көздейтiн 
заңдардың  жобалары  Республи-
ка  Үкiметiнiң  оң  қорытындысы 
болғанда ғана енгiзiлуi мүмкiн. 
7 .   ү к i м е т   е н г i з ге н   з а ң 
жобасының  қабылданбауына 
байланысты Премьер-министр 
Парламент  Палаталарының 
бiрлескен отырысында үкiметке 
сенiм бiлдiру туралы мəселе қоюға 
хақылы.  Бұл  мəселе  бойынша 
дауысқа салу сенiм бiлдiру ту-
ралы  мəселе  қойылған  сəттен 
бастап  қырық  сегiз  сағаттан 
кешiктiрiлмей  жүргiзiледi. 
Егер сенiмсiздiк бiлдiру туралы 
ұсыныс  Конституциямен  бел-
гiленген  қажеттi  дауыс  санын 
ала алмаған ретте заң жобасы 
дауысқа салынбай қабылданды 
деп  есептеледi.  Алайда  үкiмет 
бұл құқықты жылына екi реттен 
артық пайдалана алмайды.
5. Сенат депутаттары жалпы 
санының  көпшiлiк  дауысы-
мен заң жобасына енгiзiлген 
өзгертулер мен толықтырулар 
Мәжiлiске  жiберiледi.  Егер 
Мәжiлiс депутаттардың жал-
пы санының көпшiлiк дауысы-
мен ұсынылған өзгертулермен 
және  толықтырулармен 
келiссе, заң қабылданды деп 
есептеледi. Егер Мәжiлiс нақ 
сондай  көпшiлiк  дауыспен 
Сенат енгiзген өзгертулер мен 
толықтыруларға қарсы болса, 
Палаталар арасындағы келiс-
пеушiлiк келiсу рәсiмi арқылы 
шешiледi.
5-1.  мəжіліс  депутатта-
ры  қараған  жəне  олардың 
жалпы  санының  кемін-
де  үштен  екісінің  да-
ус ы м е н   м а қ ұ л д а н ғ а н 
конституциялық  заң  жо-
басы  Сенатқа  беріледі, 
онда  алпыс  күннен  асы-
рылмай  қаралады.  Се-
н ат   д е п у т ат т а р ы н ы ң 
жалпы  санының  кемін-
де  үштен  екісінің  даусы-
мен  қабылданған  жоба 
конституциялық  заңға  ай-
налады жəне он күн ішінде 
Республика  Президенті-
не  қол  қоюға  ұсынылады. 
Конституциялық заң жоба-
сын тұтастай қабылдамауды 
мəжіліс  немесе  Сенат  Па-
лата  депутаттары  жалпы 
санының  көпшілік  даусы-
мен жүзеге асырады.

219
«ҚР Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»
Сенат депутаттары жалпы санының 
кемінде  үштен  екісінің  даусымен 
конституциялық заң жобасына ен-
гізілген өзгерістер мен толықтырулар 
мəжіліске жіберіледі. Егер мəжіліс 
депутаттардың кемінде үштен екісінің 
даусымен Сенат енгізген өзгерістермен 
жəне  толықтырулармен  келіссе, 
конституциялық  заң  қабылданды 
деп есептеледі.
Егер  мəжіліс,  Сенат  енгізген 
өзгерістер  мен  толықтырулар 
бойынша дауыс беру кезінде олар-
мен депутаттардың  кемінде үштен 
екісінің  даусымен  келіспесе,  онда 
Палаталар  арасындағы  келіспеу-
шіліктер келісу рəсімдері арқылы 
шешіледі. 
6. Мемлекеттiк кiрiстi қысқартуды 
неме се  мемлекеттiк  шығысты 
көбейтудi  көздейтiн  заңдардың  жо-
балары  Республика  Үкiметiнiң  оң 
қорытындысы болғанда ғана енгiзiлуi 
мүмкiн.  Республика  Президентінің 
заң шығару бастамасы тəртібімен 
Парламент  мəжілісіне  енгізілген 
заңнамалық актілердің жобалары 
үшін мұндай қорытындының болуы 
талап етілмейді. 
7. үкімет енгізген заң жобасының 
қабылданбауына  байланысты 
Премьер-министр  Парламент 
Палаталарының  бірлескен  оты-
рысында  үкіметке  сенім  тура-
лы  мəселе  қоюға  хақылы.  Бұл 
мəселе бойынша дауыс беру сенім 
туралы  мəселе  қойылған  сəттен 
бастап  қырық  сегіз  сағаттан  ерте 
өткізілмейді. Егер сенімсіздік білді-
ру туралы ұсыныс Палаталардың 
əрқайсысының депутаттары жалпы 
санының көпшілік даусын ала ал-
маса, заң жобасы дауысқа салынбай 
қабылданды деп есептеледі. Алайда 
үкімет  бұл  құқықты  жылына  екі 
реттен артық пайдалана алмайды.