Сурет. 2.26. Бір бетте екі иллюстрацияларды орамамен беттеу: a - бірдей
биіктік; б - әртүрлі биіктік
Сурет. 2.27. Екі иллюстрацияны ашық беттерге орналастыру:
а - беттердің оптикалық
ортасы бойымен; б - түбіне симметриялы
56
Түзу
емес шекаралары бар мәтін
блогының ЖИЕКТЕМЕЛЕРІ фигуралы деп
аталады. Беттің басқа элементінің контурын
ұстанған фигуралы жиектемелер айналып орау
деп аталады. Айналып орауды әр жолда шегіністері
өзгеретін белгілі бір шегініс ретінде қарастыруға болады.
Мәтінді айналып орау графикалық кескіннің пішіні бойынша
анықталады. Айнлып рау қағидалары. Мәтіннің фигуралы блоктары
- бұл беттеудің ең күрделі түрлері. Алдымен үйлестіру мәселелерін
шешу қажет, себебі тасымалдау мен өшіруге арналған қондырғылардың
бір жиынтығы үнемі өзгеретін сызық ұзындықтарымен жұмысын атқа-
ра алмайды. Тарылған жолдағы бос орындардың біркелкілігіне
қол жеткізу. Нысанның айналасында айналып орау контуры
құрылады, нысаннан мәтіннің ығысу және шегінудің
белгілі бір мөлшері беріледі. Осылайша айналадағы
мәтіннің таңбалары кірмейтін бос кеңістік
жасалады. Айналып орау формат бойынша
өшірілумен жақсы көрінеді. Өйткені
жалаушалық жиынтығын пайдаланған
кезде, мәтіннің нысанды мүлде
орап алмағаны көрінуі мүмкін. Ең
оңайы айнала орауды тікбұрышты
контурларға немесе жиектемелерге
жасау. Әдеттегідей, бастапқыда, тарыл-
ған жолдардың бос орындарының біркел-
кілігіне қол жеткізу керек. Осыдан кейін, на-
зарды нысан мен айнала оралған мәтін
арасындағы кеңістікке
аудару керек.
Сурет. 2.33. Айнала оралған пішіннің ішіне орналастырылған мәтін
Жақсы ереже – айнала оралған суреттің жоғарғы бөлігін айнала оралған
мәтінінің екінші жолының жоғарғы бөлшегінің шығарылатын элементтерінің
сызығы бойымен орналастыру. Сонымен қатар, суреттің төменгі шекарасын
ығысылған мәтіннің алдыңғы жолының төменгі шығарылатын элементтерінің
сзығы бойынша түзетілуі керек. Бұл суреттің жоғары және төменгі жағынан
бірдей кеңістікті қамтамасыз етеді (2.32-сурет).
Айнала оралған пішіннің ішіне орналастырылған мәтін белгілі бір силуэт
түрінде болуы мүмкін. Бұл жағдайда мәтін сыртқы жағынан емес, ішкі
жағынан айнала оралады (сурет 2.33).
ІСКЕРЛІК ГРАФИКА
Әртүрлі каталогтарда, жарнамалық проспекттерде, есептемелерде,
іскерлік құжаттарда графикалық иллюстрациялардан басқа кестелер,
диаграммалар және графиктер жиі пайдаланылады. Ақпаратты берудің бұл
түрі тек қана көрнекі емес, сонымен қатар беттерді визуалды түрде тартымды
етеді. Кестелерге, диаграммаларға, графиктерге белгілі бір эстетикалық және
эргономикалық талаптар қойылады.
60
2.4.