22
қажеттіліктің немесе жаңа ғылыми жетістіктердің туындауы
негізінде пайда болады.
Жаңа жүйенің түптұлғаларының
нұсқалары жүйені құрудың жалпы мақсатын талдау, тапсырыс
берушілердің қажеттіліктерін зерделеу негізінде қалыптастырылады.
Бұл ретте ұқсас отандық жəне шетелдік жүйелердің жай-күйі жəне
даму перспективалары есепке алынады.
Ақпараттық
жүйелерді
əзірлеген
кезде
пəн
саласын
тұжырымдамалық модельдеу маңыздылығы ерекше болады.
Осындай модельдеудің мақсаты — пəн саласының объектілерін
айқындау жəне олар арасында байланыстарды орнату.
Әр қалыптастырылатын жүйе бейнесінің нұсқасы мынадац
сипаттама түрлерін қамтиды:
•
құрылымдық
—
жүйе
элементтері
арасындағы
байланыстардың,
мақсаттарының
жəне
олардың
кеңістікте
орналасуының
сипаттамасы;
•
функционалдық — жүйе шешетін функциялар, міндеттер,
жүйенің жұмыс істеу тəртібі;
•
ақпараттық — кіріс жəне шығыс ақпараттың, жүйеде
айналып жүрген ақпарат ағымдарының, деректерді беру жəне ұсыну
əдістерінің сипаттамасы;
•
параметрлік — жүйені құрған кезде оларды қамтамасыз ету
қажет жүйенің жекелеген қасиеттерін сипаттайтын сандық
көрсеткіштердің (параметрлердің) тізбесі.
Көрсеткіштерге қойылатын түрлі шектеулер түріндегі талаптар
жаңа жүйе бейнесінің əр зерттелетін нұсқасының тиімділігін
бағалау үдерісінде қалыптастырылады.
Жүйенің синтезі нəтижесінде əзірлеуші өз жүйесі бейнесінің
бірнеше нұсқасын алады. Алынған сипаттамаларды өзара
сəйкестендіру үшін мынадай əрекеттер орындалады:
а) барлық сипаттама түрлерін (құрылымдық, функционалдық,
ақпараттық, параметрикалық)
салыстыру;
б) сипаттамалар
арасындағы қайшылықтарды жою;
в) сипаттамаларды
біріктіру, жүйенің қорытынды бейнесін алу.
Сипаттамаларды
салыстыру
құрылымдық
жəне
функционалды орындалады. Алдымен ақпараттық сипаттаманың
үйлесімділігі туралы мəселе шешіледі. Функционалдық сипаттама
блоктарды немесе құрылымдық сипаттау үдерістерін қамту үшін
жеткіліксіз болуы мүмкін, онда оны кеңейту қажет. Жүйенің синтезі
барсында белгіленген барлық құрылымдар функционалды
сипатталуы тиіс. Содан кейін ақпараттық жүйе функционалдық
жəне құрылымдық тұрғыдан қай шамада толықтырылғаны
нақтыланады.