Мектеп директорларына арналған қаржы мәселелері жөніндегі

18 
 
назар аударған жөн: 

 
сыныптар мен оқушылардың оңтайлы санына; 

 
мұғалімдер арасында пәндерді ұтымды үлестіруге; 

 
сабақтан тыс жұмыстарды (үйірмелер т.б.) ұтымды үлестіруге; 

 
ұйымның штаттық кестесіне (мектеп жұмысшылардың саны заңмен реттеледі
9
);  

 
оқытушылардың құрамына енбейтін қызметкерлер арасында жұмысты үлестіруге; 

 
бюджеттік  өтінімдерді  әзірлеу  жөніндегі  ҚР  Қаржы  министрілігінің  барлық 
нұсқаулықтарына. 
Білім  беру  ұйымы  бюджетінің  көлемі  материалдық,  пайдалану  шығыны  мен  былтырғы 
жылғы  бюджет  негізінде  күрделі  қаржы  жұмсалымнан  тұрады.  Сондықтанда  осы 
шығындарға директордың ықпалы шектеулі.  
Алайда директордың құзыретінде: 

 
мектеп  ғимаратына  күрделі  жөндеу  жұмысын  жүргізу  үшін  жобалық-сметалық 
құжатты дайындау және 

 
сабақ беру процесін, оқыту тәсілдерін, қондырғыларды және мүліктерді жақсарту 
үшін, тренингтер және т.б. үшін грант алуға уақытында өтінімді дайындау.  
Энергиямен қамту, коммуналдық қызметтер мен қондырғыларды сатып алуға жұмсалатын 
шығындарды  жоспарлау  келісімдер  мен  аталған  қызметтерді  көрсеткен  үшін  берілген 
шоттарға негізделу керек.   
Комиссиялық  шығыс  ережесі  негізінде  басқа  да  материалдық,  пайдалану  шығындарын, 
қызмет бабы бойынша жеке және қызмет көлігін қолдану, жеке қызметкерлер мен көлікті 
сақтандыру  бойынша  шығындарды,  өткен  кезеңдегі,  ағымдағы  және  келешектегі  келісім 
шарттар  бойынша  қызметтерге  төлем  жасау,  сонымен  қатар  бюджеттік  өтінімді  жасау 
жөніндегі ҚР Қаржы министрлігінің нұсқаулықтарының негізінде жоспарлау керек. 
Мектептің  өз  табысы  және  бюджет  есебінен  тауарлармен,  қызметтер  және  жұмыстармен 
қамту мемлекеттік сатып алу жөніндегі заң ережелеріне сәйкес жүргізілуі тиіс.  
Шығыстар түрлері бойынша есептер шығыстардың экономикалық сыныптамасының әрбір 
ерекшелігі  бойынша  «Бюджеттік  өтінімдерді  жасау  және  ұсыну  ережелері»  2-66-
қосымшаларға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылына беріледі.  
2013  жылдың  20  наурызында  Астана  қаласының  Экономика  және  бюджеттік  жоспарлау 
басқармасы басшылыққа жұмыста қолдану  үшін Қазақстан Республикасы Экономика және 
бюджеттік 
жоспарлау 
министрлігінің 
бюджет 
шығыстарының 
экономикалық  
сыныптамасының  131  «Техникалық  персоналдың  еңбегіне  ақы  төлеу»  және  159  «Өзге  де 
қызметтер  мен  жұмыстарға  ақы  төлеу»  ерекшеліктерін  қолдану  бойынша  түсініктемені 
ұсынды:
10
 
                                                           
9
«Мемлекеттік  білім  беру  ұйымдары  қызметкерлерінің  үлгі  штаттарын  және  педагог  қызметкерлер  мен  оларға 
теңестірілген  адамдар  лауазымдарының  тізбесін  бекіту  туралы»  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің  2008  жылғы  30 
қаңтардағы №77 Қаулысы
 
10
http://www.economika.astana.kz/ru/node/42286
 

19 
 
131  «Техникалық  персонал  еңбекақысын  төлеу»  және  159  «Өзге  де  қызметтер  мен 
жұмыстар  төлемі»ерекшеліктері  бойынша  шығыстар  көрсетілген  жағдайда  еңбекақы 
төлеу бөлігінде келесі жағдайларды ескеру қажет: 
1)   егер  жұмыскер  (штаттан  тыс  лауазым)  еңбек  келісімшарты  негізінде  жұмысқа 
қабылданатын  болса,  осы  жұмыскерлердің  еңбекақы  төлемі 131  «Техникалық  персонал 
еңбек төлемі» ерекшелігі бойынша көрсетіледі; 
2)  егер  жұмыскермен  белгілі  бір  қызметтерді  көрсетуге  келісімшарт  жасалса  және 
олардың  төлемі  орындалған  жұмыстар  актісі  негізінде  іске  асырылатын  болса,  осы 
жұмыскерлер қызметін төлеу 159 «Өзге де қызметтер мен жұмыстар төлемі» ерекшелігі 
бойынша іске асырылатын болады.  
Қоғамдық  жұмыстарды,  жастар  тәжірибесін  және  әлеуметтік  жұмыс  орындарына 
орналасқан  бағдарламаларға  қатысушылардың  еңбекақыларын  қаржыландыру  бөлігінде 
қолданыстағы заңнама нормаларын зерделей отыра, келесіні хабарлаймыз: 
1)  қоғамдық  жұмыстарды  қаржыландыру  жұмыспен  қамту  мәселелері  жөніндегі 
өкілетті  орган  және  жұмыс  берушілер  арасындағы  қоғамдық  жұмыстарды  орындауға 
үлгілік  шарт  негізінде  іске  асырылады.  Сондықтан,  қоғамдық  жұмыстарды 
қаржыландыру 159  «Өзге  де  қызметтер  мен  жұмыстар  төлемі» ерекшелігі  бойынша 
көрсетілуі керек. 
2) жастар  саясатын қаржыландыруды өкілетті  орган жасалған шарт негізінде жұмыс 
берушімен бірге іске асырады. Сонымен қатар, жастар тәжірибесінен өту  үшін жұмыс 
орындарына  орналасқан  түлектерге  еңбекақы  төлемін  өкілетті  орган  екінші  деңгейлі 
банктерде  ашылған  жастар  тәжірибесіне  қатысушылардың  жеке  есеп  –  шотына 
ақшалай  қаражатты  аудары  жолымен  іске  асырады.  Жастар  тәжірибесіне 
қатысушылар  жұмыспен  қамту  мәселесі  бойынша  өкілетті  органның  штаттан  тыс 
жұмыскерлері  болып  табылмайтындықтан,  жастар  тәжірибесін  қаржыландыру 
шығыстарын 159  «Өзге  де  қызметтер  мен  жұмыстар  төлемі» ерекшелігі  бойынша  іске 
асыру мүмкін деп есептейміз. 
3) Жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті органның, Үкіметтің  2011 жылғы 18 
шілдедегі № 815 қаулысымен бекітілген Ережеге сәйкес, әлеуметтік жұмыс орындарына 
жұмысқа  тұрған  Бағдарлама  қатысушыларының  еңбекақысын  субсидиялау  механизмі  
қоғамдық  жұмыстар  мен  жастар  тәжірибесін  қаржыландыру  механизмдеріне  ұқсас. 
Ерекшелігі  –  аталған  жағдайда  уәкілетті  орган  жұмыспен  қамту  Бағдарламасына 
қатысушыларға  еңбекақының  тек  бір  бөлігін  төлейтіндігінде.  Сол  себепті,  Бағдарлама 
қатысушыларының  еңбекақысын  субсидиялауға  кететін  шығындарды 159  «Өзге  де 
қызметтер  мен  жұмыстар  төлемі»  ерекшелігі  бойынша да  жүзеге  асыруға  болады  деп 
есептейміз. 
Экономикалық  сыныптамасының  белгілі  бір  ерекшелігін  қолдану  жөніндегі  кейбір 
сұрақтарға  ҚР  ҚМ  Қазынашылық  комитеті  жауап  берді.
11
  (Нұсқаулықтың  8-қосымшасын 
қараңыз). 
3.2 Мектептерді қаржыландырудың басқа көздері  
Білім  беру  жүйесі  қаржыландыру  көздері  ҚР  «Білім  туралы»  заңының  61-бабына 
сәйкес: 
                                                           
11
№КК-1-21/937 - 02.05.2013ж.