30
Аннотация
В статье рассматривается проблема формирования социальной компетентности
выпускника современной школы в процессе изучения курса химии. Автор отмечает,
что для формирования субъектной позиции ученика в обучении учебный процесс
должен быть построен таким образом, чтобы ученик переходил от управления со
стороны учителя учебной деятельностью к самоуправлению, от внешнего контроля к
самоконтролю, от внешней оценки к самооценке.
Abstract
In article the problem of formation of social competence of the graduate of modern
school in the course of studying of a course of chemistry is considered. The author notes that
for formation of a subject position of the pupil in training educational process has to be
constructed so that the pupil passed from management from the teacher with educational
activity to self-government, from external control to self-checking, from an external
assessment to a self-assessment.
МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫМЕН ҦЛТТЫҚ ОЙЫНДАРДЫ ЖҤРГІЗУДЕ ЖАҢА
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ
Е.Атабаев
Қармақшы ауданындағы №30 О.Шораяқ атындағы мектептің дене шынықтыру пәні мұғалімі
Қазақстан
Республикасының
«Білім туралы» Заңында «Білім беру
жүйесінің басты міндеті – ұлттық және
жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым
мен жетістіктері негізінде жеке адамды
қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға
бағытталған білім алу үшін қажетті
жағдайлар жасау, оқытудың жаңа
технологияларын енгізу, білім беруді
ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық
коммуникациялық желілерге шығу», -
делінген. Бұл міндеттерді шешу үшін әр
мұғалімнің күнделікті ізденісі арқылы
барлық жаңалықтар мен қайта құру,
ӛзгерістерге батыл жол ашарлық жаңа
тәрбиеге, жаңа қарым-қатынасқа ӛту
қажеттігі туындайды. Сондықтан да, әр
мұғалім ӛз әрекетінде қажетті ӛзгеріс-
терді, әр түрлі тәжірибелер жӛніндегі
мағлұматтарды, жаңа әдіс-тәсілдерді
кезінде қабылдап, дұрыс пайдалана
білуі керек. Қазақстанның тәуелсіз
мемлекет ретінде қалыптасуы барысын-
да орта білім берудің жүйелі реформа-
лануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңыз-
ға ие. Білім беруді реформалауды жүзе-
ге асырудың және бір маңызды сипаты
қазіргі
уақыттағы
оқыту
үрдісін
технологияландырудың
қажеттігінен
тауып отыр. Осыған орай, соңғы кезде
оқытудың әр түрлі педагогикалық
технологиялары
жасалып,
мектеп
ӛміріне енгізіліп отыр. Ал, жаңа педаго-
гикалық
технологиялар
оқушының
шығармашылық қабілеттерін арттыруға
ӛз үлесін қосады. Жаңа технологияны
қолдану тӛмендегідей кезеңдер арқылы
іске асады.
- I кезең – оқып үйрену;
- II кезең – меңгеру;
- III кезең – ӛмірге ендіру;
- IV кезең – дамыту.
4 (42) 2014
Мҧғалім іс-тәжірибесінен
79
30
Жаңа технологиялардың педаго-
гикалық негізгі қағидалары:
- балаға
ізгілік
тұрғысынан
қарау;
- оқыту мен тәрбиенің бірлігі;
- баланың
танымдық
күшін
қалыптастыру және дамыту;
- баланың ӛз бетімен әрекеттену
әдістерін меңгерту;
- баланың
танымдылық және
шығармашылық икемділігін дамыту;
- әр оқушыны оның қабілеті мен
мүмкіндік деңгейіне орай оқыту;
- барлық оқушылардың дамуы
үшін жүйелі жұмыс істеу;
- оқу үрдісін оқушының сезінуі.
Жас ұрпаққа білім-тәрбие беретін
бала жанының бағбаны – мұғалімдер
қандай болуы керек және олардың
еңбегі қалай ӛлшенуі керек дегенді ой
елегінен ӛткізіп кӛрелік.
Біріншіден, мұғалімнің ары таза,
адал,
әдепті,
инабатты,
сыпайы,
парасатты, байсалды, ұстамды, тӛзімді,
кешірімді болуы ләзім.
Екіншіден, мұғалімнің ой-ӛрісі
кең, жан-жақты білімді, ӛз маманды-
ғына сай, оны сүйетін, ӛз ойын оқушы,
шәкірттеріне анық, тұжырымды, дәл
айтып түсіндіре білуі шарт.
Үшіншіден, мұғалім ӛз оқушы-
ларына беделді, ұжым арасында сыйлы
болуы тиіс. Әрдайым, оқушылармен
әдептілік қарым-қатынаста болғаны
жӛн.
Төртіншіден, мұғалім теорияны
ӛмірмен байланыстырып, ғылым мен
тәжірибені
әрдайым
ӛзі
беретін
күнделікті сабағына кеңінен пайдалану
қажет.
Бесіншіден, мұғалім үнемі ӛз
бетімен оқып, педагогика, әдістеме
жаңалықтарымен танысып, ӛзінің ой-
ӛрісін кеңейтіп, білімін толықтырып
отыруы керек. Осы қағидаларды әрбір
мұғалім тұрақты ұсынып отырса,
мұғалімнің
күш-қуаты,
кӛңіл-күйі
әрдайым жоғары болады да сабақ беру
сапасы арта түседі, еңбегі жанады.
Ұстаз еңбегінің қыр-сыры мол, қиын да
жауапты,
шығармашылық
еңбек
екендігін еске алсақ, олардың жемісті,
әсерлі жұмыс істеуі үшін үкімет тара-
пынан үнемі оқулықтармен, кӛрнекті
дидактикалық,
техникалық
құрал-
жабдықтармен толық қамтамасыз етілуі
тиіс.
Педагогикалық
технологияны
қолдану білімді сапалы түрлендіруге,
жаңашыл жобаларға ірге болуға нақты
негіз болып, әрбір мектепке ӛзіндік
тұлғасын табуға, әрбір мұғалімге ӛзіндік
әдістемелік жүйесін құруға себептілігін
тигізеді.
«Инновация» ұғымына жалпы
энциклопедияның жаңа басылымында
«Инновация» жаңалық, жаңару – техни-
калық және технологиялық жетістіктер
мен ашылымдардың немесе жаңалық-
тардың іс жүзіндегі қолданысы» деген
анықтама
беріледі.
Ал,
сӛздікте
«Новация» – бар нәрсенің ішінара
жаңаруы, яғни қандай да бір бӛлігінің,
қасиетінің,
байланысының
ӛзгеруі»
делінсе, «Инновация» – мүлдем жаңа
нәрсе, жаңалық» ретінде пайымдалады.
«Инновация» сӛзі латын тіліндегі in
(ішінде)
novus
(жаңа)
сӛздерінен
құралып, жаңару, жаңалық, ӛзгеру деген
мағынаны білдіреді.
Қазіргі кезде қолда-
нып жүрген инновациялық технология-
ның негізіне жататындар: әрбір білім
алушының жеке және дара ерекшелік-
терін ескерту; оқушылардың қабілеттері
мен шығармашылығын арттыру, оқу-
шылардың ӛз бетінше жұмыс істеу,
іздену
дағдыларын
қалыптастыру.
Қазіргі білім беру саласындағы иннова-
циялық технологияларын меңгермейін-
ше сауатты, жан-жақты білгір маман
болу мүмкін емес. Инновациялық
технологияны
меңгеру
мұғалімнің
зейін-зерделік, кәсіптік, адамгершілік,
рухани, азаматтық және басқа да
кӛптеген
ұстаздық
келбетінің
қалыптасуына игі әсерін тигізеді, ӛзін-
ӛзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін жүйелі
ұйымдастыруына
кӛмектеседі.
Ең
бірінші кезекте мұғалімнің «ӛзіндік
жаңалығы»
болуы
қажет.
Ғылым
жаңалығын түрлендіруде ӛз үлесін қосу
Мҧғалім іс-тәжірибесінен
4 (42) 2014
80
