129
Анықтама. Бұл Windows анықтамалық жүйесі. Анықтамалық жүйені
іске қосу үшін Іске қосу батырмасымен шертіп, Анықтама пунктін таңдау
қажет. Пайда болған терезеде – үш кірістіру бар (3.12-сурет). Қажетті
кірістіруді ашу үшін, тінтуірмен оның атауы бойынша шертіңіз. Мазмұны
әдеттегі кітапта сияқты Анықтаманың тақырыптық тарауларын көрсетеді.
Қажетті тарауды таңдап, оны тінтуірмен шертіңіз – заттық көрсеткіш
анықтамалық жүйенің барлық бөлімдерін экранға алфавиттік ретпен
көрсетеді. Іздеу батырмасы анықтамалық ақпаратты белгілі бір сөз
бойынша табу қажет болған жағдайда пайдаланылады, мысалы «жолдар».
Орындау. Бұл тармақ командалық жол режимінде бағдарламалардың
жылдам іске қосылуын қамтамасыз етеді (DOS режимі).
Тез іске қосу панелі. Ол Іске қосу батырмасының оң жағында
орналасқан, негізгі бағдарламаларды жылдам іске қосуға арналған
батырмаларды қамтиды.
Бұдан әрі Тапсырмалар панелі орналасқан. Онда жабылмаған
қосымшалардың түрілген терезелерін жазуға арналған батырма
орналасқан.
Тапсырмалар панелінің оң жағында орналасқан Жүйелік мәзір қазіргі
уақытта іске қосылған және жұмыс жасап тұрған барлық бағдарламаларды
көрсетеді. Шеткі оң жақтағы пиктограмма – жүйелік сағат. Олар әрқашан
Тапсырмалар панелінде тұрады және ағымдағы уақытты көрсетеді. Егер
жай тінтуірдің меңзерін сағатқа апарсаңыз, онда ағымдағы күн көрсетіледі.
Егер екі рет шертсеңіз, онда күнтізбе мен меңзерлік сағат пайда болады
(3.13-сурет). Енді қажет болған жағдайда күн мен уақыттың ағымдағы
орнатқыштарын өзгертуге болады. Бұл едәуір оңай жасалады және толық
түсіндіруді талап етпейді. Есіңізде болсын, компьютердің жүйелік
сағаттары, ағаттығына қарамастан, жүрістің ерекше дәлдігімен
ерекшеленбейді, сондықтан оларды мезгіл сайын түзету қажет.
3.12-сурет. Windows анықтама жүйесі
130
3.13-сурет. Жүйелік уақытты баптау
Бұл
маңызды,
себебі
жүйелік
сағаттардың
деректері
әртүрлі
бағдарламаларды пайдаланады, атап айтқанда файлдарға сәйкес белгілерді
иелендіру үшін Өткізгіш. Windows операциялық жүйесінің соңғы
нұсқалары
Интернет
каналдары
бойынша
арнайы
сервердің
көрсеткіштерімен бірге ДК сағаттарының автоматты түрде синхрондау
механизмі бар. Егер компьютер Интернетке қосылған болса, онда аптасына
бір рет автоматты түрде түзетілетін болады. Жүйелік сағаттар энергияға
тәуелді құрылғылар болып табылады – компьютерді қосу кезінде олар
жүйелік
тақтада
орнатылған
аккумулятордың
есебінен
жүруін
жалғастырады.
Дәл осы панельде пернетақтаны ауыстырғыш орналасқан (3.14-сурет).
Ол пернетақтаның ағымдағы орналасуын көрсетеді және оны орыс тілінен
ағылшын тіліне және керісінше ауыстыруға мүмкіндік береді. Айтпақшы,
қажет болған жағдайда, ОЖ әлемнің кез-келген басқа тілдерінің
символдарын басып шығаруды қамтамасыз ететін арнайы драйверлерді
орнатуға болады.
Тапсырмалар панелін қажет болған жағдайда экранның кез-келген
жағына орналастыруға болады – ол үшін панельдің бос жері бойынша
тінтуірдің сол жақ батырмасымен шертіп (ең дұрысы терезелердің
батырмалары мен жүйелік мәзір арасында)
және
батырмаларды
жібермей
панельді
экранның сәйкес орынына сүйреу қажет.
Сонымен қатар панельдің өлшемін (нақтырақ,
3.14-сурет. Пернетақтаны оның енін) өзгертуге болады. Ол үшін меңзер
ауыстырғыш дін панельдің үстіңгі жиегіне қойып, экран
131
бойынша жиекті жоғары екі жақты көрсеткімен сүйреу. Егер жиекті төмен
төменге сүйрейтін болса, онда панель экраннан жоғалып кетеді. Оны
орынына қайтару үшін, кері операцияны жүргізу қажет.
Сондай-ақ, жылдам іске қосу панелі және терезелер панелінің
салыстырмалы өлшемін өзгертуге болады. Ол үшін меңзерді оның жиегіне
сұр тік сызық түрінде орналастырыңыз және оны оңға немесе солға қарай
сүйреңіз. Бұл жағдайда терезелердің батырмаларының мөлшері өзгеретін
болады.
Қажетті бағдарлама немесе құжаттың белгісін Жылдам іске қосу
панеліне орналастыру үшін, оны жай сол жерден Жұмыс үстеліне апару
қажет; ал қажет емес пиктограмманы Жылдам іске қосу панелінен жою
үшін, оны тінтуірдің оң жақ батырмасымен шертіп, мәнмәтіндік мәзірден
Жою позициясын таңдау қажет. Бұл жағдайда Тапсырмалар панелінен тек
бағдарламаның пиктограммасы жойылады, ал бағдарламаның өзі,
сәйкесінше, компьютерде қалады. Оны қайтадан Жұмыс үстеліне апаруға
немесе «Кәрзеңкеге» тастауға болады.
Терезенің құрылымы. Windows операциялық жүйесінің негізгі
ерекшелігі көп терезелі режим болып табылады. Басқаша айтқанда, Жұмыс
үстелінде бір уақытта әртүрлі бағдарламалар немесе құжаттары бар
бірнеше терезелерді орналастыруға болады (Windows ОЖ – «терезе» атауы
осы жерден). Бір уақытта ашық терезелердің саны тек экранның мөлшері
және компьютердің қорларымен шектеледі – жедел жады көп болған
сайын, бір уақытта көп терезелер ашық бола алады және операциялар
жылдам жұмыс жасайтын болады. Егер ДК ақырын жұмыс жасай бастаса,
онда қажет емес терезелерді жабу қажет – бұл жүйенің ресурстарын және
ең алдымен жедел жадын босатудың есебінен тез әрекеттілігін арттырады.
Біз жоғарыда қарастырған Windows негізгі терезесі – Жұмыс үстелінен
басқа барлық терезелердің құрылымы мен қызметтері бірдей. Ал енді
Менің компьютерім терезесінің мысалында толығырақ көрейік (3.15-
сурет). Ол үшін Жұмыс үстелінде сәйкес белгі бойынша шерту қажет.
Т а қ ы р ы п ж о л ы . Тақырып жолы – бұл терезедегі ең жоғарғы жол.
Онда бағдарлама мен құжаттың атауы мен пиктограммасы бейнеленеді.
Тақырып жолының оң жақ бөлігінде терезені басқаруға арналған үш
батырма бар. Бірінші батырма терезені түреді және оның белгісін
Тапсырмалар панеліне бағдарлама немесе құжат атауы бар батырма
түрінде орналастырады. Тапсырмалар панелінен терезені ашу үшін, оны
тінтуірмен шерту қажет.
Екінші батырма терезенің мөлшерін кішірейтеді, сонымен бірге
батырманың өзі кішкене өзінің түрін өзгертеді. Енді, меңзерді терезенің
жақтауына апарсақ, ол екі жақты көрсеткіш түрін алады; тінтуірдің сол
жақ батырмасын басып тұрып жақтауды жылжытуға болады, сол кезде
терезе өзінің мөлшерін өзгертеді. Егер меңзерді терезенің кез-келген
бұрышына шығаратын болса, онда терезені кішірейтуге немесе арттыруға
болады; ал егер меңзерді тақырып жолына шығаратын болса, онда
Достарыңызбен бөлісу: |
