Отбасы тұрмысының қолайсыздығын қалай

3 
 
11.
 
Берекесі қашқан отбасылармен жҧмыс істеу кезіндегі халықаралық тәжірибе ...........138 
11.1.
  Швециядағы отбасымен жҧмыс істеудің қарым-қатынастық моделі ................... 138 
11.2.
  АҚШ-дағы отбасындағы балаларды жәбірлеуден қорғау қызметі ........................ 140 
11.3.
  АҚШ-та отбасының осал топтарына әлеуметтік қолдау кӛрсету .......................... 143 
11.4.
  Франциядағы әлеуметтік кӛмек ................................................................................ 144 
12.
 
Қорытынды ..........................................................................................................................146 
13.
 
Отбасы тҧрмысының қолайсыздығын қалпына келтіру және алдын алу бойынша 
ҧсынымдар ......................................................................................................................................148 
13.1.
  Министрліктер мен ведомстволар деңгейіндегі мемлекеттік қызметтерге арналған 
ҧсынымдар ............................................................................................................................. 148 
13.2.
  Отбасымен жҧмыс істейтін мамандарға арналған ҧсыныстар ............................... 151 
13.3.
  Отбасы тҧрмысының қолайлығын сақтау бойынша ата-аналарға берілетін 
практикалық ҧсынымдар ...................................................................................................... 165
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

4 
 
Қысқартулар тізімі: 
 
ҚР БҒМ   – ҚР білім және ғылым министрлігі 
КТІИ  
– Кәмелетке толмағандар ісі жӛніндегі инспекция  
БАҚ   
– Бҧқаралық ақпараттар қҧралы  
ҤЕҦ   
– Ҥкіметтік емес ҧйымдар  
ШҚО  
– Шығыс Қазақстан облысы 
БҚО   
– Батыс Қазақстан облысы 
СҚО   
– Солтҥстік Қазақстан облысы 
ОҚО   
– Оңтҥстік Қазақстан облысы  
МЖБС  
– Мемлекеттік жалпыға білім беру стандарты  
ЮНИСЕФ  – Біріккен Ҧлттар Ҧйымының Балалар қоры     
АҚШ  
– Америка Қҧрама Штаттары 
ХЕҦ   
– Халықаралық еңбек ҧйымы  
МБЖ  
– 18 жасқа дейінгі балаларға арналған мемлекеттік жәрдемақы  
АӘК   
– Атаулы әлеуметтік кӛмек 
ПМПК   
– Психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссия  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

5 
 
Кіріспе 
 
Ауыр  ӛмірлік  жағдайларға  ҧшыраған  отбасыларымен  жҧмыс  жҥргізу  неліктен 
қиынға  соғады?  Отбасы  проблемаларға  терең  батқан  сайын,  ол  сыртқы 
қоршаған  ортаға  соншалықты  жабық  болады,  сондықтан  да  бҧндай  отбасыға 
кӛмек кӛрсету де қиынға соғады.  
Бҥгінгі  таңда  мҧндай  отбасыларға  уақытында,  сапалы,  тиімді  кӛмек  кӛрсету 
ҥшін не кедергі жасайды? 
Қазақстандық отбасылардың берекелі болуы ҥшін қалай кӛмектесу керек? 
Осы мәселені шешу жӛнінде елімізде қандай оң тәжірибелер бар? 
Берілген әдістемелік қҧралдың авторлары осы және басқа да сҧрақтарға талдау 
жасап, оларға жауап беруге тырысты.  
 
Бҧл  жҧмыс  ҚР  БҒМ  Балалардың  қҧқықтарын  қорғау  жӛніндегі  комитеттің 
ҧйымдастыруымен  және  қаржылай  қолдауымен  атқарылды,  оның  шеңберінде 
қосымша  ақпараттарға  талдау  жасалды,  берекесі  қашқан  және  тҧрмысы 
жарасқан  әртҥрлі отбасылардан,  солармен жҧмыс  істейтін  мамандардан, басқа 
сарапшылардан жауап алынды.  
 
Қҧралдың авторлары осы әдістемелік қҧрал отбасымен жҧмыс істейтін барлық 
мамандар  мен  ата-аналар  ҥшін,  сонымен  қатар  Қазақстандағы  отбасы 
институтын нығайту мақсатында, яғни ҧрпақтан ҧрпаққа адами және қоғамдық 
қҧндылықтарды, мәдениетті, тіл мен дәстҥрді таратумен айналысатындар ҥшін 
пайдалы деп сенеді.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

6 
 
1. Жоба туралы қысқаша 
 
Біздің  қоғамның  алдында  тҧрған  әрі  ӛзекті,  әрі  әлеуметтік  тҧрғыдан  маңызды 
болып  табылатын  мәселелердің  бірі  –  тҧрмыс  жағдайы  жақсы  отбасылық 
қатынастарды  қалыптастыру  жолдарын  іздеу.    Әлеуметтік  жағдай  мен 
отбасының  тіршілігін  зерттеу,  отбасы  жағдайының  сәтсіз  болу  себептерін 
анықтау,  отбасымен  ӛзара  әрекет  ету  тәсілдері  мен  оны  дағдарыстан  шығару 
бойынша  бірлесіп  жҧмыс  атқару  жоспарлары  –  бҥгінгі  кҥн  тәртібінде  тҧрған 
маңызды  мәселелер.  Ҧстаздар  мен  ата-аналардың  педагогикалық  біліктілік 
деңгейін  арттыруға  мҥмкіндік  туғызатын,  баланың  ӛсіп-ӛнуіне  қолайлы 
жағдайлар жасап, оны тәрбиелеу кезінде отбасы мен мектептің бір жағадан бас, 
бір жеңнен қол шығаратындай тҧтас отбасылық ағарту жҥйесін қҧрған абзал. 
 
Осыған байланысты ҚР БҒМ Балалардың қҧқықтарын қорғау комитеті тҧрмыс 
жағдайы жақсы отбасылық қатынастарды қалыптастыру жӛніндегі әдістемелік 
қҧралды  жасауға  ынта  танытты.  Ал  «Сандж  зерттеу  орталығы»  осы  жобаны 
атқарушы болып табылады. 
1.1.  Зерттеу мақсаты 
Бҧл  зерттеу  жҧмысының  мақсаты  -  берекелі  отбасылық  қатынастарды 
қалыптастыру  ҥшін  жағдай  жасау,  ҧстаздар  мен  ата-аналардың педагогикалық 
біліктілік  деңгейін  арттыру,  жеке  тҧлғаның  адамгершілік-рухани,  сондай-ақ 
интеллектуалды тҧрғыдан дамуына қолайлы жағдайлар жасау.    
 
1.2.  Міндеттер  
1) республикадағы отбасылық келеңсіздіктің себептерін анықтау, осы мәселені 
шешу кезінде аймақтардың дҧрыс тәжірибелерін айқындап, жинақтау; 
2)  отбасы,  отбасылық  қатынастар  және  балалардың  қҧқықтарын  қорғау 
жӛніндегі мәселелер бойынша нормативтік-қҧқықтық базаға  талдау жҥргізу;  
3)  балалардың  қҧқықтарын  қорғау  ісімен  айналысатын  ата-аналарға,  орган 
мамандары мен білім беру ҧйымдарына арнап әдістемелік қҧрал жасау керек.  
 
1.3.  Әдістемеме 
 
Осы жоба шеңберінде қосымша ақпарат кӛздері, сонымен қатар ҚР заң базасы, 
осы тақырып бойынша әртҥрлі зерттеу жҧмыстарының нәтижелері мен басқада