Бұл дипломдық жобада Талдық

38 

 

2.2.2 Нысанды талдау 

Басқару  нысанын  төменде  көрсетілген  функционалды  схемада 

көрсетіледі (2.7 сур.). 

 

 

 

2.7 сурет – Сорғы қондырғысының функционалды схемасы 

 

Белгілеуді көрсетеміз: АД – асинхронды қозғалтқыш; ЦН – орта тепкіш 

сорғы;  U

s

  –  тұрғыдағы  кернеу;  f

с

  –  тұрғыдағы  жиілік  кернеуі; 



 -  ротордың 

және  сорғының  жұмыс  дөңгелегінің  айналу  бұрыштық  жылдамдығы;  M

с

  – 

қозғалтқыш  білігіндегі  жүктеменің  статикалық  моменті;  H

нас

  –  сорғы 

шығысындағы тегурін; H

вх

 – сорғы кірісіне тегеурін; Q – сорғының өнімділігі; 

S

г

 – магистралды құбырдың гидравликалық кедергісі. 

ОТС  статикалық  моменті  шаршы  пішінді  жұмыс  дөңгелегінің  айналу 

жылдамдығы. 

Сорғының негізгі параметрлері – бұл тегеурін мен беріліс. 

Беріліс  Q  –  бұл  сұйықтың  көлемі,  нақты  уақыт  бірлігінде  сорғы 

агрегатымен берілетін.  

Тегеурін Н – бұл сорғы агрегатынан кіріс пен шығыс аймағындағы 1кг 

энергия болуның әртүрлігі. 

Сорғының дифференциалды теңдеуі [15]: 

 

 

  

     

 

      

 

  

 

   

   

 н

 

н

 

 

 

   

 

Н

ст

 

                      (2.16) 

 

мұндағы m – судың салмағы;  

g –еркін құлау үдеуі; 

р – сұйықтықтың жылдамдығы.  

 

Бұл  есепті  шешу  амалы  кейбір  теңдеулерді  сызықтандыру  болып 

табылады (2.17-2.18):  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

 

 

                        (2.17) 

 

39 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 , 

 

 

 

                        (2.18) 

 

мұндағы  Q

2

  =  Q

H

,  H

2

  =  H

H

,  H

1

  =  H

*

,  Q

1

  =  Q

*

,  Q

H

,  H

H

  –  сорғы 

қондырғыларының сәйкес келетін параметрлердің номиналды мәндері;  

Q

*

,  H

* 

-  сорғы  қондырғыларының  сәйкес  келетін  параметр- 

лердің қазіргі мәндері. 

 

Онда теңдеу (2.17-2.18) келесі түрде болады (2.19-2.20): 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

н

 , 

 

 

 

            

    (2.19) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.    

 

 

 

                        (2.20) 

 

Сорғының  беріліс  пен  тегеурін  мәнін  қозғалтқыш  білігіндегі 

жылдамдық арқылы көретуге болады (2.21) және (2.22): 

 

                                  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

                                                (2.21) 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 , 

 

 

              (2.22) 

 

мұндағы k

1

, k

2

 - тұрақты шамалар. 

 

Егер электромагнит тізбектері мен жиілікті түрлендіргіш инерциалығын 

ескермесек, яғни олардың нысанның уақыт тұрақтылығына қарағанда қатары 

төмен, және М

с 

арқылы электржетектің нысанның байланысы, қозғалтқыштың 

механикалық  сипаттамасының  қаттылығы  жоғары  деп  алса,  онда  тегеурін 

басқару кезінде структуралық схемасын тек номинал нктесінде сызықтандыра 

аламыз және келесі түрде болады  

Теңдеудің түбірін табамыз (2.22): 

 

                                        

√ 

 

   

     

 

 

                                                (2.23) 

 

мұндағы  

 

     

  √

 

 

 

 

 

 - тұрақты коэффициент. 

 

Гидравликалық  желісі  бар  сорғын  инерциялық  буынды  көрсетеді,  яғни 

апериодикалық буынның бірінші қатары болып табылады: 

 

                                   

 

   

     

 

   

   

 

   

   

                                                   (2.24) 

 

мұндағы К

нас 

– түрлендіргіш коэффициент,  

Тнас- сорғының тұрақты уақыты.