Бұл дипломдық жобада Талдық

40 

 

Яғни  сорғы  сызықсыз  қиын  жүйе  болғандықтан,  біздің  жұмысымыз  аз 

ауытқуда тұр, оның беріліс коэффициенті сызықталады. 

Тнас  мәні  өте аз  [15].  Яғни  сорғыны  күшейткіш  буын деп  қарастыруға 

болады: 

 

   

       

   

 . 

Сорғының үлгісі келесі түрде болады (2.8 сур.): 

 

 

 

2.8 сурет – Сорғы үлгісі 

 

Сәйкесінше сорғы қондырғысының структуралық схемасы келесі түрде 

болады (2.9 сур.): 

 

 

 

2.9 сурет - Структуралық схема 

 

 

 

 

  

 

, 

                                                      (2.25) 

 

мұндағы К

Д

 – қозғалтқыштың беріліс коэффициенті. 

 

Жүйедегі ауыспалы үрдістердің параметріне сорғының тұрақты уақытта 

әсері берілге жүйені үлгілеу кезінде ескеріледі. 

 

  

 

  

 

 

 

 

 

,   

 

                                  (2.26) 

 

мұндағы К

ДД

 – кері байланыстың коэффициенті (қысым бойынша). 

 

2.2.3 Асинхронды қозғалтқыштың үлгісі 

Т  тәрізді  аралас  схеманы  және  динамикалық  электромашинаның 

схемасын  негіз  ретінде  аып  қысқы  тұйықталған  роторы  бар  қозғалтқыштың 

матиматикалық сипаттамасын және оның динамикалық үлгісін құрастырамыз.  

 



Н

1/2

Н

К

насоса



Uз





  Н

   f



     Н

1/2

  Н

C

1

р

Т

K

ПЧ





д

K

1



р

Т

э



р

J

1



PД

К

насоса

ДД

K

41 

 

 

 

2.10 сурет – Аралас асинхронды қозғалтқыштың схемасы 

 

Берілген схема параметрі: 

 

  

 

   

 

   

   

 

   

,   

 

                                  (2.27) 

 

 

 

 

   

 

    

   

 

   

,   

 

 

 

              (2.28) 

 

 

 

   

 

   

   

 

   

,   

 

 

 

              (2.29) 

 

 

 

 

   

 

    

   

 

   

,                                                        (2.29) 

 

мұндағы 

 

 

- негізгі индуктивтілік кедергі; 

 

 

 

 

   

 

 

 - тұрғыдағы ораманың активті және индуктивті кедергісі;  

                         

 

 

 

,

  

 

 

 - ротордағы орама кедергілері;  

                        

  

 

   

 

  

, 

 

 

   

 

  

 - ротор мен тұрғы кедергілері; 

                        

 

   

   

   

 - номиналды кернеу мен тоқ. 

 

Асинхронды қозғалтқыштың динамикасының толық үлгісі стационарлы 

жүйедегі координаттар бес диффиренциалды теңдеумен көрсетіледі [16]: 

 

                        

   

 

 

[

 

 

 

 

 

 

 

 

  

  

 

  

   

  

 

  

     

 

]                          (2.30) 

 

  

  

  

   

 

 

 

 

  

     

 

 

  

     

  

     

 

 

  

 

 

  

 

, 

 

         

  

  

  

   

 

 

 

 

  

     

 

 

  

     

  

     

 

 

  

 

 

  

 

,           (2.31) 

 

  

  

  

     

  

    

 

 

  

    

 

 

  

, 

 

       

  

  

  

     

  

    

 

 

  

    

 

 

  

, 

                         (2.32) 

 

42 

 

мұндағы 

   

 

 

 

 

, 

   

 

 

  

 

, 

     

 

 

 

 

 

 

 

, 

 

 

   

 

   

  

   

 

   

 

   

  

       

w – бұрыштық жылдамдық ; 

 

  

    

  

 – тұрғыдағы тоқтың құраушы векторлары; 

 

  

   

  

– ротордағы ағын жалғасудың құраушы векторлар 

 

  

, 

 

  

 – тұрғыдағы кернеудің құраушы векторлары; 

 

 

– жүктеме моменті; 

 

 

   

 

 – ротордың және тұрғының активті кедергісі; 

 

 

   

 

 – ротор мен тұрғының индуктивтілігі; 

 

 

 – магнитті контудың индуктивтілігі; 

 

  

   

  

–ротор  мен  тұрғының  таралуындағы  индуктивтіліктің 

құраушысы; 

 

 

– полюстер жұп саны. 

 

Қозғалтқыштың таралу моменті: 

 

                             

   

 

 

 

 

 

 

 

 

  

  

 

  

   

  

 

  

 .                                  (2.33) 

 

Басқару  жүйесінің  реттеу  синтезін  орындау  үшін  қозғалтқыштың 

сызықталған  үлгісі  алынады.  Осы  қозғалтқыш  үлгісінің  структуралық 

схемасын келесі 2.11 суретте көрсетілген: 

 

 

 

2.11 сурет – Қозғалтқыш үлгісінің сызықтандырылған түрі 

 

М – асинхронды қозғалтқыштың механикалық моменті; 

  -механикалық 

сипаттаманың  сызықты  бөлігінің  қаттылығы;  Т

э

–уақыттың  электромагнитті 

константасы;  J–қозғалтқыш  білігінің  инерциясының  қосыды  моменті;  f

з

– 

жиілік ; К

Д

– АД беріліс коэффициенті. 

 

 Жиілікті  түрлендіргіштің  үлгісі  (динамикалық).  Жиілікті  түрлендір- 

гіштің  қатарына  тұрақты  токты буыны  бар басқарылатын  түзеткіш,  сонымен 

қатар кернеудің сүзгісі және инверторы бар.  

Транзисторлы  түрлендіргіш  дискретті  және  сызықсыз  динамикалық 

нысан  болып  табылады,  бірақ  жиілікті  түрлендіргіштің  ерекшелігі  сызықсыз 

нысан  тәрізді  жүйенің  түгелімен  жұмысына  әсер  етпейді.  Реттелетін 

контурдың кесілме жиілігі ол орналасқан керекті транзисторлы  түрлендіргіш 

динамикасына  қараған  төмен  болады,  сонымен  қатар  осы  жүйедегі  өтпелі