102
6
Т а р а у
ФАЙЛДЫҚ МЕНЕДЖЕРЛЕР МЕН АРХИВАТОРЛАР
Файлдармен жəне бумалармен түрлі операциялар (көшіру, орын
ауыстыру, өшіру, атын ауыстыру жəне басқалар) жүргізу үшін, арнайы
қосымшалар – файлдық менеджерлер қолданылады.
Дербес компьютерлерге арналған қызметтік бағдарламалардың
ішінен əдетте бағдарлама - қабықшаларын бөліп қарастырады. Олар
операциялық жүйенің қабықшасына қарағанда, компьютермен қарым –
қатынас (интерфейс) жасауда, біршама ыңғайлы жəне көрнекі тəсілді
қамтамасыз етеді. Бұлай болмаған жағдайда оларды қолданудың қажеті
жоқ. Осылайша, MS-DOS үшін көп жылдар бойы Symantec фирмасының
Norton Commander бағдарлама – қабықшасы өте кең танымал болды.
Файлдарды ұзақ уақыт сақтау немесе компьютерлік желілер арқылы
жіберілуі үшін, файлдар арнайы файлдық менеджерлер жəне арнайы
қосымшалар – архиваторлардың көмегімен архивтеледі (сығылады).
Файлдарды сығу деңгейімен, орындау жылдамдығымен жəне басқа
параметрлермен ерекшеленетін файлдарды архивтеудің əр түрлі əдістері
(ZIP, RAR, ARJ жəне т.б.) бар. Бəрінен де мəтіндік жəне графикалық
файлдар жақсы сығылады, ал архивтік файлдар мүлдем сығылмайды.
6.1. Файлдық менеджерлермен жұмыс
Microsoft операциялық жүйелерінің стандартты құралдарын
алмастыратын файлдық қабықшалар қашан да қолданушылар арасында
танымал болатын. Windows 9x үшін, мұндай бағдарламалардың
көпшілігі екі негізгі түрдің біреуіне жатады:
біріншісі стандартты
«Жолсілтеуіш»
(«Проводник»),
бағдарламасының
жақсартылған
нұсқаларын біріктіреді, екіншісі DOS жүйесіне арналып құрылған
Norton Commander қабықшасының тəсілін жалғастырады.
Windows – та «Жолсілтеуіш» терезе интерфейсін жəне тышқан
көмегімен жүргізілетін жұмыс технологиясын жүзеге асыратын
стандартты файлдық менеджер болып табылады. Файлдарды көрсететін
екі панель қолданатын, Norton Commander файлдық менеджері кең
танымал.
DISCo фирмасы құрастырған DISCo Commander (DC) файлдық
менеджері файлдарды көшіруге жəне орындарын ауыстыруға (соның
ішінде, сүйрелеу көмегімен), каталогтарды салыстыруға, обьектілер
тізімін сүзуге, қолданушы мəзірін жəне файлдық типтерімен
бағдарламалар бірлестігін құруға, обьектілерді аты бойынша немесе
мазмұны бойынша іздеуге мүмкіндік береді.
Кейбір, қазіргі файлдық менеджерлер мысалы, бұрын Windows
Commander деген атпен белгілі болған Total Commander терезе
интерфейсін, файлдардың панельдік бейнеленуін қолданады жəне