Оқулық «Білім беруді дамытудың Федералдық институты»

Металл кесуші станоктарды сандық бағдарламалық басқару жҥйелері

жүктеу 6,23 Mb. бет 70/142 Дата 21.12.2022 өлшемі 6,23 Mb. #40728 түрі Оқулық

Металл кесуші станоктарды сандық бағдарламалық басқару жҥйелері Метал кесуші станоктарда сандық бағдарламалық басқару кеңінен таралған. МЕСТ 20523 — 80 СББ сәйкес, деректер сандық түрде жазылған басқарушы бағдарлама бойынша станокта ӛңдеуді басқару ретінде анықталады. СББ-да басқарушылық қондырғы СББ қондырғысы деп аталады, ал жүйе СББ қамтамасыз ететін технологиялық және бағдарламалық құралдардың ӛзара байланысы және ӛзара әрекетінің жиынтығы ретінде анықталады. СББ қолдану аз мӛлшердегі ӛндірісте және ӛңделетін бұйымдардың жиі тізімдері ауысатын ӛндірісінде тиімді. Ірі және жаппай ӛндіріске тән дәстүрлі автоматтандыру әдістерін қолдану мақсатқа сай емес, ал біртекті ӛндіріске сай келетін әмбебап станоктарда бұйымдарды ӛңдеу жоғары еңбек сыйымдылығын қажет етеді. Станоктардағы СББ жүйесі ӛнімділікті арттыруға және дәл ӛңдеуге мүмкіндік береді, ӛндіріс икемділігін, оның мерзімін қысқартуды және жоғары техникалық- экономикалық тиімділікті жасауды қамтамасыз етеді. Еңбек ӛнімділігін арттыру кӛмекші және машина уақытын қысқарту, қондырғылардың орын ауыстыруларының автоматтандырылуы, айналдыру және ӛлшеу жұмыстарының болмауы есебінен қамтамасыз етіледі. Ӛңдеу дәлдігі бұйымдарды ӛңдеу барысында қондырғылар саны азаюының, қолмен ӛңдеу барысында мүмкін болатын оператор қатесінің түзетілуі есебінен артады. СББ станоктарын қолдану олармен цех, зауыт, аумақтардың кешенді қамтылуы барысында, әсіресе, күрделі және түрліше ӛңдеу жолдары жасалғанда тиімді дұрыс болып табылады, себебі баптау бойынша жүргізілетін операциялар кӛп уақыт алады, машина уақыты кӛмекші уақытпен алыстырғанда аз, аз кӛлемдегі топтамалы ӛндіріс жағдайында күрделі бұйымдар ӛңделеді, ӛндіріс игерілу кезеңін қысқарту талап етіледі. СББ заманауи жүйелері құрамдарында микроЭЕМ тұрады және ӛндірістік модулдар (технологиялық ұяшықтар), автоматтандырылған аумақтар, автоматтандырылған желілер және т.б. құрайды. СББ жүйелері метал кесуші станоктармен түрлі белгілеріне қарай топтастырылады (сурет 9.7). Станоктың жұмысшы қозғалысы бойынша СББ жүйесі жағдайлық, сұлбалық және аралас деп бӛлінеді. СББ жағдайлық жүйелері құрал мен бұйымның бір нүктеден екінші бір нүктеге дейінгі орын ауыстыруына мүмкіндік береді. Бұндай басқарулар берілген жағдайда құралдың орналасуынан кейін ӛңдеу орындалатын бұрғылау, жону және басқа да станоктарда қолданылады. Бұндай жүйелер үшін негізгі мақсат берілген координаттардағы құралдың (бұйымның) жылжуы болғандықтан, оларды координаттық басқару және жағдайды басқару жүйелері деп бӛледі. СБББ сұлбалық жүйелері фрезерлеу, жону, тегістеу және метал ӛңднудің басқа да түрлері барыснда қисық беткейлерді ӛңдеуге мүмкіндік береді. Бұл жүйелерде кесуші құралдың жүріп ӛту жолы бағдарламаланады, сондықтан да оларды кӛбінесе қозғалысты басқару жүйелері деп атайды. СББ аралас жүйелері жағдайлық және сұлбалық үйлесімлікті білдіреді және оларды әмбебап жүйелер деп те атайды. Олар жағдайлы-сұлбалы басқару талап етілетін кӛпоперациялық станоктарда қолданыс табады. Жағдайлық жүйемен жарақтандырылған СББ-лы станок үлгісін белгілеуде оған «Ф2» индексін, сұлбалық жүйемен жарақтандырылған жағдайда — «Ф3» индексін және аралас жағдайда — «Ф4» индексін береді. «Ф1» индексімен станок үлгісінің белгіленуі станоктың сандық индикациясы және қолмен басқарумен жарақтандырылғандығының белгісін білдіреді. Сурет 9.7. СББ жүйелерінің топтастырылуы Бағдарлама жазғыштағы ақпараттың сипаты бойынша үзіліссіз, дискретті және дискретті-үзіліссіз жүйелерді ажыратады. Ауыспалы тоқ сымындағы электр тоғының ӛзгерісі бар жүйе қолданылса, онда ауыспалы тоқ сымы бағдарламаланатын орын ауыстыруларға пропорционалды болатын бағдарлама синусоидалық кернеулі; амплитудалы электр тоғындағы орын ауыстырулар ӛзгеріс жүйелерінде осы кернеу амплитудасына пропорционалды болып келеді. Дискретті (импульсті) жүйелерде орын ауыстыру туралы ақпарат сәйкес импульстер санымен беріледі. Егер орын ауыстыру механизмі импульс ӛлшеуіштерімен жарақтандырылған болса және орын ауыстыруын есепке алу үшін санау жүйесі қолданылса, онда жүйені санаушы-импульсті деп атайды. Егер атқарушы қондырғы қадамдық қозғалтқыш болса, онда бұл жүйені қадамдық-импульсті жүйе деп атайды. СББ импульстік-ауыспалы тоқ сымы қондырғыларында бағдарламалармен берілетін импульстерді біріктіру ауыспалы тоқ сымдарының ӛзгерткішінде жүзеге асырылады, ӛзгермелі тоқтың ауыспалы тоқ сымы бұрыш кейпінде жылжуы түріндегі шығатын белгі бағдарлама импульстерінің санына пропорционалды. СББ жүйелері құрамдық ерекшеліктері бойынша халықаралық қысқартылған белгілеулерімен тӛрт топқа бӛлінеді: HNC, SNC, СNС, DNC. НNС (Hand numerical control) жүйелері басқару тетігінен бағдарламаны қолмен жүктеу жасалатын СББ жүйеінің бір түрі. SNC (Speicher numerical control) жүйесі басқарушылық бағдарламаларды ссақтау үшін жадысы қамтылған. CNC (Computer numerical control) жүйелері жұмыс қадамдарын бағдарламалау және басқару үрдісін орындау үшін ӛз құрамында микроЭЕМ қамтиды. DNC (Direct numerical control) жүйесі станоктар тобын тікелей андық басқару үшін қазмет етеді, бағдарламалар сақталуын және олардың SNC және CNC типінде СББ станоктық жүйелері бойынша берілуін жүзеге асырады. Ӛңдеу режимінің ӛзгерісі бойынша СББ жүйесі айналымдық, бағдарламалық және бейіндік деп бӛлінеді. Айналмалы жүйелер қайталанатын қозғалысты айналымын жүзеге аысрады. Оларды жұдырықшалы, аппараттық, микробағдарламалық және бағдарламалық басқару қолданылады. Жұдырықшалы басқару кезінде режимдерді беру үшін ітікшелі жаяужолдар қоланылады, аппараттық бақаруды релелі байланысты немесе байланыссыз аппаратура кӛмегімен жүзеге асырады. Микробағдарламалық басқару үшін микробұйрықты есте сақтау қондырғылары қолданылады, ал ӛңдеу режимді бағдарламалық басқару бағдарламалық логика құралдарын пайдалануға негізделген. СББ бағдарламалық жүйелерінде ӛңдеу режимдерінің ӛзгеруі бағдарлама сақтағыш немесе ЭЕМ жадыларын қолдану арқалы жүзеге асырылады. Бейіндік басқаруды қолдану бағдарламаға байланыссыз ӛңдеу режимінің ӛзгеруін автоматты жүзеге аыруға мүмкіндік береді. Сандық бағдарламалық басқару басқаруды бірнеше координаттар бойынша жүзеге асыруды қамтамасыз етеді, сондықтан оны құралдарды және ӛңделетін бұйымдарды автоматты ауыстыратын кӛпоперациялық станоктарда (ӛңдеуші орталықтарда) кеңінен қолданады. Кӛпоперациялық станоктар арасында жабынды бұйымдар ӛңдеуге арналған арналған станоктар кең таралуда. сББ кӛмегімен оларға бұйымға жылжыту үш координаттық остермен жүзеге асырылады, ал бұрылмалы үстел станоктарында оның айналуы жүзге асырылады. Кӛпоперациялық станоктар кесуші құрал (100 дейін және одан да кӛп) орналасқан дүкендермен жарақтандырылған. Станоктың құралын ауыстыру жүйеден келіп түсетін бұйрық бойынша 3-5 с ішінде орындалады. Ӛңделген бұйымдардың жедел ауыстырылуы үшін кӛпоперациялық станоктар үстел-жер серіктермен жарақтандырылады. Кӛмекші үстелде орналасқан, үстел- серіктерінің басқа үстеліндегі станок үстелі үстінде орналасқан, үстел-жер серіктері үстіндегі орнатылған бұйымды ӛңдеу барысында бұйым ауыстырылады. СББ бұйрықтары бойынша үстел-жер серіктерінің автоматты ауыстырылуы технологиялық айналым кезінде бұйымды орнатып және ағыту үшін 30-45с уақытты азайтуға мүмкіндік береді. СББ жүйесінде бағдарлама кодымен берілген ақпаратты унитарлық код түріндегі ақпаратқа ӛзгертетін сызықтық және айналым интерполяторлары қолданылады. СББ құрылғыларының маңызды сипаттамалары болып олардың тапсырмаларының дискреттілігі және 0,001 мм (0,001°) дейін жететін орын ауыстыруды жасаулары табылады. Қазіргі таңда СББ жүйелерімен барлық метал кесуші станоктар жабдықталған. Кейбір отандық және шетелдік СББ жүйелерінің техникалық деректері және олардың қолдану салалары 9.1.-кестеде келтірілген. жүктеу 6,23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз