Оқулық баспа Философия тарихы Болмыс ілімі (Онтология) Эпистемология



жүктеу 5,05 Mb.
бет130/298
Дата07.01.2022
өлшемі5,05 Mb.
#37044
түріОқулық
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   298
философия Серик Мырзалы (1)

Рефераттар тақырыптары:

  1. Ф.Бэкон - Жаңа дәуірдегі философияның негізін қалаушы.

  2. Р.Декарттың рационалдық философиясы.

  3. Б.Спинозаның пантеистік ілімі.
    4- Ф.Бэконның танымдағы елестері.

5. В.Лейбництің монадологиясы.

  1. Дж.Локктың жекеменшік пен азаматтық қоғам жөніндегі ойлары

  2. Дж.Локктың танымдық ілімі.

  3. В.Лейбництің теодицеясы.

  4. Ф. Бэконның танымдық теориясы

10. Т.Гоббстың мемлекет жөніндегі ілімі.

VI тарау. XVIII ғасырдағы Ағарту философиясы

XVIII ғ. Еуропа топырағында дүниеге келген философияға Ағарту философиясы деген атақ берілді. Біріншіден, олар діннен аулақ, ғылымға жақын, ағарған білімді, болмыс жөнінде айқын, түсінікті философиялық қағидалар тудырғысы келеді.



Екіншіден, олар халықты надандықтың кұрсауынан шығарып, оларға білім беріп, көздерін ашып, калайша ақыл-ой арқылы бақытты өмір орнатуға болатыны жөнінде насихат жүргізеді.

Немістің ұлы философы И.Канттың айтуына қарағанда, Ағарту дегеніміз ол адамзат тарихындағы қажетті дәуір — оның негізгі мақсаты — әлеуметтік алға жылжудағы ақыл-ойдың, зерденің кеңінен пайдалануының керектігі. Ағарту дәуірін адамзаттың текті мәнінен шығатын құбылыс ретінде қарап, И.Кант оны ұзаққа созылатын процесс және соның шеңберінде адамдар моральдык және білімдік жағынан жетіліп, қараңғылық пен надандықтан кұтылған ерікті қоғам құрады деп есептейді.

Марксизм ағымы XVIII ғ. Ағарту философиясын өте биік. бағалап, олардың тарихи орнын буржуазиялық революцияның рухани негізін жасағандығынан көрді.



Жалпы алғанда, Ағартушылар ақьіл-ой, зерденің зор мүмкіндігіне сенді. Олар ақыл-ой, зерде арқылы діни, метафизикалык, схоластикалық, бұрыннан қалыптасып қалған ой-өрістен құтылу қажеттігін асыра көрсетті. Олар адамдардың арасындағы қарым-қатынастарды залымдықтан құтқарып, мемлекетті басқарудағы зорлық- зомбылықты жоюды талап етті.

XX ғ. неміс философтары М.Хоркхаймер мен Т.Адорно «Ағарту диалектикасы» деген еңбектерінде бүгінгі таңдағы ағарған қоғамда бұрынғыдай залымдықтың салтанат құрғанына қарамастан, Ағартушылар кең түрде ойлауды дамыту қажеттігін, адамдарды қорқыныш, надандықтан жұлып алып, өздерінің тағдырын өзгертуге болатындығына сенді.

Ағартушылардың ұраны «Sapere aude!» («Даналыкка ұмтыл!») осы ғасырдағы ойшылдардың зердеге деген терең сенімін көрсеткендей.

Ағарту философиясының тағы бір ерекшелігі - оның теоретикалық-жүйелік жағынан гөрі практикалық, идеологиялык жағының басым болуы.

Бүл идеологияның негізгі қағидалары:

А) адамның ақыл –ой зердесі арқылы адамзаттың жарқын болашағының келетініне сену

Б) артта қалған дәстүр, әдет-ғұрыптарды ақыл-ой тұрғысынан сынап, адамдарды олардың шырмауынан босату;

с) ғылым мен техникаға кеңінен жол ашу қажеттігі, олардың бақытты қоғам орнатудағы рөлін көрсету;

е) философия саласындағы дәлелдеуге келмейтін абстрактілік-метафизикалық жүйелерден бас тарту;

ж) дін саласындағы соқыр сезімнен кұтылу, материалистік, атеистік бағытқа бетбұрыс жасау.

Мәселені нақтылай келсек, онда жоғарыдағы көрсетілген идеялар сол кездегі ұлы тұлғалардың еңбектерінде қалай бейнеленді, енді соған назар аударарлық.


жүктеу 5,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   298




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау