Оқулық Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011 2

жүктеу 1,13 Mb.

Pdf просмотр

бет	14/115
Дата	09.01.2022
өлшемі	1,13 Mb.
	#31868
түрі	Оқулық

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 115

CAnsabaeva-shetel-memleket

45
ҮШІНШІ ТАҚЫРЫП

АҚШ-тың МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
Дəрістің мəн-мəтіні

Мақсаты:
АҚШ-тың мемлекеттік қаржысын ұйымдастыруын,
қаржы-несиелік жүйесін талдау.
Дəріс жоспары:
Мемлекеттің экономикасының қазіргі жағдайы
АҚШ-тың ақша-несие жүйесі
АҚШ-тың қаржы-бюджеттік жүйесі
АҚШ-тың салық жүйесі
Негізгі түсініктер:
Инфляция, федералды бюджет, штат-
тар бюджеті, қаржы, қаржы жүйесі, қаржы қатынастары, ақша
ресурстарының жиынтығы, “Жүйе”, Мемлекеттік қаржысы,
жергілікті қаржы, қаржы-несие жүйесінің, мемлекеттік бюджет,
қаржы қорлары.
Тақырыптың мазмұны.
Мемлекеттің экономикасының қа-
зір гі жағдайы. АҚШ өндірістік жəне экономикалық дамуда басқа
елдерді басып озып, əлемдік экономикада күмəнсіз көшбасшы
болып саналады. АҚШ əлемдегі ең үлкен өндірістік тауарлар мен
қызметтер өндіруші держава. АҚШ əлемнiң ең бай елдерiне жа-
тады. Елдiң ЖІӨ 14 трлн.доллар шамасындай (əлемдегi 1 орын,
əлемнiң жиынтық ЖІӨ 20% алуда) құрайды.
АҚШ-тың инфляция болдырмау саясаты өз нəтижесін береді.
Мұнайға деген бағаның тез көтерілуіне жəне еңбек нарығындағы
қиындықтарға қарамастан инфляция байқаусыз болды. Тұтыну-
шылық баға индексі тұрақсыз компонентті есептемегенде 2008
жылы 5% өсті.
Инфляцияның жоғарлауының ішкі себептері жұмыссыздықтың
азаюымен жəне тұтыну шығындарының көбеюімен сипатталады.
Экономикалық даму жұмыспен қамтамасыз ету жағдайының
жақсаруына негіз болды. АҚШ-тың экономикалық өсуінің ма-
ңызды индикаторы қаржылық нарық жағдайы болып табылады.

46
АҚШ төлем балансының терiс сальдосы 470, 2 миллиард
долларға дейiн 2010 жылдар бойы үлкейдi, АҚШ төлем балансы
бұл дефицитте 2009 жылдар бойы, қайта қарастырылған мəлiмет,
378, 4 миллиард доллар құрады.
Тауарлардағы тапшылықтың көбеюі ішкі саудалармен тікелей
байланысты болады. АҚШ-тың ағымдағы операцияларының
дефициті ЖІӨ 4,3% құрайды. Ішкі байланыстардың баланс-
талмағандығының негізгі көздері Жапония, Батыс европа жəне
жаңа индустриалды мемлекеттермен саудадағы пассив болып та-
былады. АҚШ-қа бүкіл шетелдік тікелей инвестициялардың үш
бөлігі келеді. Елде соңы он жылдықта тікелей шетелдік инвести-
циялар көбеюде.
Американдық тауарлар өндірушілер əлемдік экономиканың
қажеттіліктерін қанағаттандыруға жоғарғы қарқынымен əлемнің
назарын аударуда. Ішкі экономикалық байланыстарда маңызды
орынға трансұлттық корпорациялар ие (ТҰК), олардың үлесін
елдің ішкі сауда айналымының 2/3 бөлігі, ал ТҰК-тың шетелдік
кəсіпорындарының сату көлемі АҚШ ЖІӨ-нің 3 бөлігі тиеді.
Қазіргі кезеңде АҚШ əлемдік экономиканың жаңа құрылымға
көшу процесінде көшбасшы болып табылады.
Американдық экономика 2008-2009 жылдың соңында ба-
сты кезектi циклдiк рецессияны бастан өткiздi. Жалпы өнiм
көрсеткiштерi терiс шамаларға дейiн төмендедi.
АҚШ-тағы бүгiнгi экономиканың ұзақ мерзiмге тұңғыш
рет нақты ЖІӨ-нің құлауы 2008 жылдың үшiншi тоқсанында
Тауарлар өндірісі
Қызметтер
1-
кесте
.

жүктеу 1,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 115