Топырақтың морфологиялық қасиеттері, олардың түзілуінің экологиялық жағдайлармен байланысы

Топырақтың морфологиялық қасиеттері, олардың түзілуінің экологиялық жағдайлармен байланысы

Топыраққа морфологиялық сипаттама бергенде алдымен оның механикалық құрамын анықтайды. Ол үшін топырақты үгітіп суға илеп, иіріп сақина сияқты дөңгелек жасайды. Иірілу деңгейі топырақтың ішіндегі бөлшектердің құрамына байланысты.

1. 
   Тез ерігіш тұздар NaСІ, Nа₂SО₄10.Н₂О, МgСІ₂, СаСІ₂. Бұл түздардың түстері ақ, көбінесе тұзданған топырақтарда кездеседі.
   
2. 
   Гипс СаSО₄Н₂О. Бұл да ақ сарғыш түсті. Топырақтың бос кеуекті жерлерінде шоғырланады. Құба, сұр-құба топырақтарға тəн.
   
3. 
   СаСО₃ – көміртегі карбонаты, түсі ақ. Бұл тұз да топырақ пішінінде ерекше көрініп тұрады. НСІ мен қайнаған реакция береді.
   
4. 
   Fе₂О,Н₂О, Мп₂О₄, А1₂(РО₄)₃, FеРО₄. МnО, т.б. қара, қызғылт, тот басқан сияқты түстерге боянған қосылыстар.
   
5. 
   FеСО₃, Fe₃(РО₄)28Н₂О – көк, жасыл түсті қосылыстар. Батпақты топырақтарда кездеседі.
   

6–1427 81

6. 
   SіО₂ – ақ түсті, күл сияқты болып күлгінді, орманды-сұр, сортаң топырақтарда кездеседі.
   
7. 
   Қара шірінді – жолақ-жолақ қара түсті өтпелі қабатқа дейін жетеді.
   

1. 
   Капролиттер – жаңбыр құрттарының іштерінен шығады.
   
2. 
   Көртышқандардың жүрген жолдары.
   
3. 
   Үлкен ағаштардың тамырлары.
   
4. 
   Құрттардың топырақтағы іздері.