Оқулық Алматы, 013 1-8683 Әож 005 (075. 8) Кбж 65. 290-2 я 73 м 45

10
ны басқару бойынша жұмыстарды бағыттаумен айналыстатын ар-
найы бөлімшелер қарастырылуы мүмкін. Бөлімдер арасында сапаны 
басқарудың арнайы функцияларын реттеу кәсіпорын қызметінің 
көлемі мен сипатына тәуелді. Бөлімдердің басшылары сапаға өмір 
үлгісі ретінде қарағанда, сапаны жоғарылатуға шақырулар іске асы-
рылады. 
Нарықтық экономикада қызмет атқаратын кәсіпорындар сапа 
облысындағы саясатты тек ұсынылатын бұйымдар мен қызметтің 
сапасына ғана емес, әрбір жұмысшының қызметіне жанасатын-
дай құрастырады. Саясатта нақты кәсіпорын үшін жұмыс сапа-
сы стандарттарының деңгейлері және сапаны қамтамасыздандыру 
жүйесінің аспектілері дәл анықталады. Сонымен бірге қойылған 
сапаның өнімі тұтынушыға берілген мерзімде, берілген көлемде және 
қолжетімді бағада жеткізілуі қажет. 
Осы уақытқа дейін сапамен арнайы бөлімдер айналысуы қажет 
деп есептелді. Нарықтық экономикаға өту сапаға жетуге барлық 
қызмет күштері бағытталуы қажет деп есептейтін әлемнің жетекші 
компанияларының жоғары сапаға жетудегі тәжірибелерін үйрену 
қажеттілігін талап етеді.
Сапаны арттыруда тұтынушылардың бағасы мен талаптары түзетуге 
келмейтін, есептеулер мен қателіктер туралы ақпараттар негізгі рөл 
атқарады. Сапа мәдениеті деп аталатын кешенді түсінік пайда болды, 
яғни оған сервисті қызмет көрсету сапасы, есептік құжаттама сапасы, 
өндірістік операцияларды орындау сапасы және т.б. жатады. Өнім са-
пасына тұтынушылардың талаптарының күшеюінің әсер етуі, сапа 
бақылауына толық өтуде көрсетілген. Одан басқа, толық сапа менеджер 
жұмысының бағалау белгілер санынан шығады. Кәсіпорын менеджері 
сапа жоғарылауын мұқият қадағалап, оның үнемі жақсарып отыруын 
көздейді. Елдер қатарындағы өткізілген тексерулер, кәсіпорындарда 
аз көңіл бөлінетін сапа жағдайы, 60%-ға дейін уақытты текке түзеуге 
кететіндігін көрсетті.
Қазіргі күнде сапа басқаруында, өнім сапасына жоғары 
тиянақтылық пен тұрақтылығына кепілдік беретін сапа менеджментінің 
сертификатталған жүйесі маңызды мәнге ие. Кәсіпорындарда сапа 
жүйесіне сертификат беру, нарықта бәсекелестік артықшылығымен си-
патталады. Сапа жүйесіне сертификаттың берілуі сапа менеджментінде 
айтулы дамуға жақындау болып табылады.
Нарық кеңістігіне өтуде маңызды құрал болып табылатын сапа 
менеджменті тауарлардың бәсекелестікке қабілеттігін қамтамасыз 
етеді. Ол өнімнің техникалық деңгейін және тауарлардың тұтынушыға 
арналған қызметтік, әлеуметтік, эстетикалық, эргономикалық, 
экологиялық қасиеттерін қамтамасыз етеді. 

11
Бұл жағдайда бәсекелестікке қабілеттілік тауарлардың жинақталған 
сапалы және мөлшерленген ерекшелігі, яғни тұтынушылардың талап-
тарын қанағаттандыратын, сол сияқты тауарларға қатысты табыс және 
тұтыну шығындарымен анықталады. Өнімдердің жоғары бәсекелес-
тікке ие болатындары, бұл, әрине тұтынушылардың шығындарына 
тікелей қатысты. Сөзсіз, сапаның жоғарылауы шығынға байланысты, 
яғни олар алынған пайдаға байланысты орнын толтырады.
Сапаны жоғарылату мәні жеткілікті түрде әртүрлі болып келеді. Бұл 
мәселенің шешімі салалық және сыртқы салалар арасындағы жаңа және 
прогрессивтік қатынастарды құруды, мысалы, металлургиялық өндіріс 
пен машинажасау арасындағы қатынасты құруға мүмкіндік береді. 
Бұл қатынастар машинажасау өнімдері технологиялық өнеркәсіптерін 
жетілдіру жолына және экономикасының жоғарылауын жетілдіруге 
қатысты болуы мүмкін. 
Сапа мәселесі және Казақстанның ұлттық қызығушылықтары 
келесідей тәуелділіктерде болады:

жүктеу 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: