Оқулық Алматы, 012 Əож 37. Кжб 74. 00 Д 87

334
мінез-құлыққа қойылатын нормативтік талаптарды белгілейді жəне 
педагогикалық  үдеріске  қатысушылар  тарапынан  сіңірген  еңбегіне 
лайықты сыйласым мөлшерін шамалайды.  
Педагогикалық такт – қарым-қатынастың жəне білімгерлердің 
жас жəне жеке тұлғалық-психологиялық ерекшеліктерін есепке ала 
отырып, өзара əрекеттесудің жалпыадамзаттық нормаларын сақтау.
Педагогикалық  мəдениет  -  мінез-құлық  нормалары  мен 
ережелері жиынтығы, педагогикалық тактты сақтау, педагогикалық 
техника, педагогикалық шеберлік, педагогикалық сауаттылық жəне 
білімділік аясында жобаланып түсіндірілді. 
Аксиология - құндылықтар, олардың шығу тарихы жəне мəні  ту-
ралы философиялық ілім.
Педагогтың құндылықтары – бұл педагогтың қоршаған ортаға, 
өзіне  қарым-қатынасын  анықтаушы  жəне  орындалатын  кəсіби  іс-
əрекеттің мазмұны мен сипатын үлгілейтін ішкі, эмоционалды түрде 
меңгерілген іс-əрекеттің реттеушісі.
Қоғамдық-педагогикалық  құндылықтар - қоғамдық  санада 
мораль, дін, философия формаларында көрініс бере отырып, түрлі 
əлеуметтік  жүйелерде  өмір  сүретін    құндылықтардың  мазмұны 
мен  сипатын  бейнелейді.  Бұл  бүткіл  қоғам  аясында  тəрбиелік    іс-
əрекеттерді  жəне құндылықтарды реттеуші идеялар, ұғым түсініктер, 
нормалар мен ережелер.
Кəсіби-топтық 
құндылықтар 
- 
белгілі 
бір 
білім 
институттарының  шеңберінде  орныққан  топтардың  кəсіби-
педагогикалық  іс-əрекетін  реттеуші  идеялар,  тұжырымдамалар, 
нормалардың  жиынтығын  көрсетеді.  Бұл  құндылықтар 
педагогикалық іс-əрекеттердің бағдар берушісі. 
Жеке  тұлғалық-педагогикалық  құндылықтар - бұл  жеке 
тұлғаның, мақсаттық жəне мотивациялық бағыттылығын көрсететін 
құндылық бағдары, күрделі əлеуметтік-психологиялық құрылым. 
Кəсіби-педагогикалық 
мəдениеттің 
технологиялық 
компоненті. Кəсіби-педагогикалық мəдениеттің өлшемі  (адаптивті, 
репродуктивті, эвристикалық, креативті).
Педагогикалық міндет – болмысты тану жəне жаңғырту мақсаты 
мен қажеттілігіне байланысты пайымдалған педагогикалық жағдаят. 
Педагогикалық  технология – педагогтың  педагогикалық 
міндеттерді 
шешуіне 
немесе 
алдын-ала 
құрастырылған 
педагогикалық үдерісте жоспармен жəне бірізділікпен көрініс алу-
ына бағытталған бірізділікті өзара байланысқан  əрекеттер жүйесі.  
Кəсіби-педагогикалық мəдениет - кəсіби мектеп оқытушысының 

335
педагогикалық  құндылықтар  мен  технологияларды  меңгеруге, 
жеткізуге  жəне  жасауға  бағытталған  педагогикалық  іс-əрекетінің 
жəне қатынас жасау түрлерінде өзін-өзі шығармашылықпен жүзеге 
асыруының өлшемі мен амалы. 
Өздік жұмыстар үшін сұрақтар мен тапсырмалар
*  Кəсіби-педагогикалық  білім  мен  педагогикалық  білім 
арасындағы ерекшеліктер неде? Салыстырмалы талдау жасаңыз.
*  Кəсіпке  баулу  педагогының  əдістемелік  жəне  арнайы 
дайындығына қандай талаптар қойылады?
*  Кəсіби-педагогикалық  іс-əрекетке  даярлықтың  мазмұнын 
қандай іскерліктер мен дағдылар құрайды?
*  Кəсіби-педагогикалық 
іс-əрекеттің 
құрылымын 
ашып 
көрсетіңіз.
*  Кəсіби-педагогикалық мамандықтың даму болашағы қандай?
*  Кəсіби педагогтың жеке тұлғасының құрылымы қандай?
*  Кəсіби педагогтың жеке тұлғасының бағыттылығы неге оның 
жүйе құраушы сипаттамасы бола алады?
*  Кəсіби педагогтың кəсіби құзыреттілігінің мəні неде?
*  Еңбек  технологиясы  жəне  кəсіпке  баулу  оқытушылары 
қандай  жеке  тұлғалық  сапа  мен  кəсіби  маңызды  психофизикалық 
қасиеттерді иеленуі тиіс?
* «Кəсіби 
мəдениет», «кəсіби-педагогикалық 
мəдениет» 
ұғымдарының ара қатынасы қандай?
*  Кəсіби-педагогикалық 
мəдениеттің 
аксиологиялық, 
технологиялық,  тұлғалық-шығармашылықты  компоненттерінің 
мазмұнын ашып көрсетіңіз.
*  Кəсіби-педагогикалық 
мəдениеттің 
талдаушылық-
рефлексивтік, 
құрастырушылық-болжаушылық, 
ұйымдастырушылық-іс-əрекеттік, 
ақпараттық-баға 
берушілік, 
түзетушілік-реттеушілік  педагогикалық  міндеттерінің  мазмұнын 
ашып көрсетіңіз.
*  Өзіңіздің  кəсіби-педагогикалық  мəдениеттігіңіздің  деңгейін 
анықтаңыз. Жауапқа негіздеме беріңіз. 
*  Кəсіби-педагогикалық білім беру мазмұнының компоненттерін 
ашып көрсетіңіз. 
*  Еңбек технологиясы жəне кəсіпке баулу  мұғалімдерінің жеке 
тұлғасының  жəне  іс-əрекет  кəсібилігінің  мəні  неде  жəне  олардың 
кəсіби даму жолдары мен құралдарын ашып көрсетіңіз.

336
*  Кəсіби  өзін-өзі  тəрбиелеу  үдерісінің  кезеңдерінің  мазмұнын 
ашып көрсетіңіздер.
*  Кəсіби іс-əрекеттің функционалдық құрылымы қандай?
*  Кəсіби  біліктілікті  арттырудың  негізгі  функцияларына  жата-
тындар?
*  Кəсіби дамудың формаларына сипаттама беріңіздер.
*  Еңбек  технологиясы  жəне  кəсіпке  баулу  мұғалімдерінің 
кəсібилігінің өлшемдік сипаттамасының маңызы неде?
*  Еңбек  технологиясы  жəне  кəсіпке  баулу  мұғалімдерінің 
инновациялық  қызметтерін  дамытушы  диагностикалық  əдістердің 
мəн-мағынасы қандай?
*  Оқу орнындағы ұйымдастыру-əдістеме жұмыстарының біріне 
қатысып, оны талдауға салыңыз.
*  Педагогикалық  қызыметкерлерді  аттестациялаудың  негізгі 
мақсаты не?
*  Аттестация  нəтижелері  бойынша  еңбек  технологиясы  жəне 
кəсіпке  баулу  мұғалімдерінің  қызметін  қолдап,  қуаттаудың  қандай 
формалары қабылданған?
*  Кəсіптік  оқыту  кадрларының  біліктілігін  жоғарылатудың 
инновациялық технологияларына сипаттама беріңіздер.
Əдебиеттер:
Негізгі əдебиеттер:
Батышев С. Я. Профессиональная педагогика. Учебник для сту-
дентов, обучающихся по педагогическим специальностям и направ-
лениям.  М.:  Ассоциация  «Профессиональное  образование», 1997. 
- 512 с.
Педагогика  профессионального  образования  /Международ-
ная  акад.  наук  пед.  образования; [Е.П.Белозерцев  и  др.];  под  ред. 
В.А.Сластенина. - 4-е изд., стер. – М.:Академия, 2008. - 366 с.
Сейтешев А.П. Пути воспитания профессиональной направлен-
ности личности учащихся и молодых рабочих. - М.: Высшая школа, 
1972. - 383 с.
Сейтешев А.П. Пути профессионального становления учащейся 
моло¬дежи. - М.: Высшая школа, 1988. - 580 с.
Балтабаев М., Кишкашбаев Т., Койшибаев Б. Эффективность и 
качество диверсификации профессионального образования //Высш. 
школа Казахстана, №3, 2001.- С. 168