Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

контрциклдік көрсеткіштер

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	188/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 184 185 186 187 188 189 190 191 ... 325

dogalov-makroekonomika

контрциклдік көрсеткіштер
– бұл циклге қарсы жүріп
отыратын, жандану фазаларында қысқаратын жəне құлдырау фа-
заларында ұлғаятын экономикалық параметрлер. Оларға жата-
тындар: жұмыссыздық деңгейі, банкроттықтар саны, дайын өнім
қорларының мөлшері жəне т.б.;
3)
ациклдік көрсеткіштер
– бұл қарқыны экономикалық
циклдің фазаларына байланысты болмайтын экономикалық пара-
метрлер. Яғни, ондай параметрге бірқатар елдердің экспорт жəне
импорт көлемі, ұлттық қорғаныс пен іргелі зерттеулер жүргізу
сияқты мемлекеттік шығындардың бір бөлігі жатады.
Алайда, қазіргі орыс экономистері Чепурин мен Киселева-
ның пікірінше, экономикалық жағдаяттың осындай параметр-
лері нің сəйкестілігі немесе дұрыстылығы бұзылуы мүмкін. Мы-
салы, 1973-1975 жылдары болған энергетикалық дағдарысқа
байланыс ты АҚШ-та жəне бірқатар еуропалық елдерде рецес-
сия кезеңінде бағалар деңгейі төмендемей көтерілген болатын,
бірақ біз баға деңгейі параметрінің проциклдік көрсеткішке
жататындығын білеміз.
Осы аталған экономикалық параметрлер АҚШ-ң экономи-
калық зерттеулер Ұлттық бюросының класификациясы бойынша
тағы да үш типке бөлінеді:
а)
озғыш немесе алдыңғы қатарлы параметрлер
– бұлар
жандану (құлдырау) фазасы орындалғанға дейін өзінің макси-

257
мум (минимум) нүктесіне алдын ала жетіп қоятын параметр-
лер. Бұларға мыналар жатады: өнеркəсіптегі жұмыс аптасы-
ның ұзақтылығы, үстеме жұмыс сағаттарының орташа саны,
қайта құрылатын іскерлік кəсіпорындардың саны, қорлардағы
өзгерістер, жаңа құрылыстық келісім-шарттарының саны, қор
рыноктарының индекстері, корпорацияның пайдалары, ақша
массасының өзгеруі;
ə)
кешігуші немесе қалып келуші параметрлер
– жандану
(құлдырау) фазасы орындалғаннан кейін өзінің максимум (мини-
мум) нүктесіне келіп жететін параметрлер. Олар: мерзімі 15 ап-
тадан асқан жұмыссыздар саны, жаңа кəсіпорындар салуға жəне
құрал-жабдықтарға кететін шығындар, жалақыға кететін қомақты
шығындар, коммерциялық банктердің пайыз мөлшелемелерінің
орташа деңгейі;
б)

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 184 185 186 187 188 189 190 191 ... 325