Құрастырушы: ИжАЖ кафедрасының аға оқытушысы Н.К.Токжигитова

ӘК төрағасы __________ Мұқанова Ж.Ғ. «____»_____________2011ж.

Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасының аға оқытушысы

Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы А1 корпуста (Ломов к-сі, 64) орналасқан, ауд. А1-102, тел. 67-36-87 (ішкі 11-25)
2 Пән туралы мәліметтер

Курс 4 семестрге есептелген және 2 кредитті пән. Семестрде 15 сағ дәрістік сабақтар және 15 сағ тәжірибелік жоспарланған. Пәннің тақырыптық жоспарына кірмейтін тақырыптарды өз бетімен оқып-үйренуі үшін студенттердің 60 сағ студенттердің өздік жұмысы қарастырылған. Бақылау түрі - емтихан.

Сабақтардың, межелік бақылаулардың және емтихан сессиясының кестелерін оқу үрдісін бақылау бөлімі құрастырады. Сабақтар бекітілген сабақ кестесіне сәйкес жүргізіледі.
3 Пәннің жұмыс көлемі

- ақпараттық жүйелерді макро және микродеңгейде жобалау әдістемесін;

жүйелердің иерархиялық принциптерін;

- жүйелік талдауды білулері керек.

- жобалаудың барлық кезеңдерінде ақпараттық жүйелерді тиімді жобалау мақсатымен жүйелерді декомпозиция әдістерін қолдануды;

- ақпараттық жүйелердің ұйымдастырушылық және функционалды құрылымдарын жобалаудың формальды әдістерін қолдануды;

- күрделі жүйелердің эскизді жобалауын іске асыруды және жобаланған жүйенің сенімділігі мен сапасын бағалауды игерулерлері керек.
6 Пререквизиттер

• 
  жоғары математика;
  
• 
  алгоритмдеу және программмалау технологиясы;
  
• 
  ақпараттану.
  

• 
  Компьютерлік желілер
  

Ақпараттық жүйелерді жобалау пәні қазіргі заманғы экономикалық–математикалық әдістері мен есептеу техникасын қолдануға негізделген адам қызметінің әртүрлі саласында ақпараттық жүйелерді жобалау принциптерін, күрделі жүйені талдау және синтездеу концепциясын және әдістемесін қарастырады.

10.1 Дәрістер мазмұны

«Ақпараттық жүйелерді жобалау» курсының мақсаттары мен міндеттері. Экономика – математикалық әдістер теориясы, жаңа ақпараттық технологиялар мен есептеу техникасы негізіндегі әдістемелік қамтамасыз етудің негізгі бағыттары.

Жүйелер мен жүйелік талдау. Жүйе, иерархия, иерархия принциптері, сыртқы орта, декомпозицияның әртүрлі түрлері. Жүйелік талдау сатылары: есептің қойылымы, жүйені құрылымдау, модельді құру және зерттеу. Ақпараттық жүйелерді жобалаудың кеңейтілген кезеңдері мен сатылары.

Ақпараттық жүйелерді жобалаудың кезеңдері. Концептуальды, логикалық және физикалық жобалау. Ақпараттық және оптимизациялық есептер. Ең тиімдісін таңдау мақсатымен алгоритмдердің сапасын бағалау. Ақпараттық жүйелердің әртүрлі құрылымдарын көрсетудегі формальдық көзқарас.

Қолданбалы программа пакеті базасында компьютерлік ақпаратты және жүйені басқарушыны құрастыру. БАӨКЖ–ді құрудың іріленген тобырлар: жоба алдындағы тексеру, ТЭН есептеу, техникалық тапсырманы өңдеу; жобаларды өңдеу – техникалық жобалау, жұмыстық жобалау; қолдануға енгізу – жұмыстың жобасын өңдеу, тәжірибелік қолдану, өндірістік қолдану. БАӨЖК–дің күтілген экономикалық тиімділікті есептеу.

БАӨЖК–ді өңдеудің индустиальды әдістері: объектілік, элементті, ішкіжүйелік және модельді.

Тақырып 5. Корпоративті ақпараттық жүйелерді жобалаудың технологиясы

Мультикомпонентті ақпараттық және басқарушы жүйелерді жобалау әдістері. «Дуализм» және көпкомпонентті принциптері.

Өндірістік кәсіпорындардың корпоративті ақпараттық жүйелері. Жаңа автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді жобалау кезеңдері: Бизнес–модель жасау және талдау. Бизнес–модельде формализациялау, бизнес–процестердің логикалық моделін жасау. Лингвистикалық қамтаманы таңдау, программалық қамтама жасау. ААЖ–ді тестілеу және іске асыру. Жүйелерді эксплуатациялау, іске қосу және бақылау.

Тақырып 6. Ақпараттық жүйелерді талдау және жобалауда объектіге бағытталған тәсілді қолдану

Бірыңғайландырылған UML модельдеу тілі – ол бағдарламалық жүйелер артефактілерін құжаттау, құрастыру, бейнелеу және анықтау экономикалық үрдістерді модельдеу. Метамодель – басқа модельдерді анықтайтын модель түрі. UML стандартты модельдердің диаграммалар жиыны.

Rational Rose UML тіліне негізделіп жобалау және обьектілі бағытталған талдау әдістерін қолдану. Құрылымдар және функциялар. Функцияландыру ортасы. Құжаттар терезесі. Құралдар тақтасы. Диаграмма терезесі. Журнал. Кластың атрибуттары және операциялары.

2. «БАӨКЖ эскизді жобасының программалық қамтамасын беріктілікке талдау» блогын жобалау.

3. «Объектінің беріктілігін, бақылаулық, басқарушылық қасиеттерін талдау» блогын жобалау.

4. «Берілген басқару заңдарымен АБЖ-ды синтездеу» блогын жобалау, соның ішінде модульді, тиімді реттеуіштің аналитикалық құрастыруы, сандық реттеуіш.

СӨЖ түрлері

Студенттердің өз бетімен оқып-үйренуіне арналған тақырыптар тізімі

1. 
   Ауысатын гипермәтінді құжаттарды зерделеу және құру.
   
2. 
   HTML – құжаттарының құрылымын зерделеу.
   
3. 
   HTML – құжаттарын динамикалық генерациялау.
   
4. 
   HTML-де кесте ұйымдастыру; HTML – құжатына кілтті сөздер, бөлімдер және т.б. арқылы іздеуді ұйымдастыру.
   
5. 
   Электронды оқулық құрудың бар әдістеріне шолу жасау.
   
6. 
   Кәсіпорынның инвестициялық қызметі.
   
7. 
   Инвестициялық жобаның бизнес-жобасы.
   
8. 
   Нарықтық экономиканың сұранысы мен ұсынысы.
   
9. 
   Ресейдің вертикальды-интегралды мұнай компаниялары. Олардың тәжірибесін ҚР-да қолдану.
   
10. 
    ҚР кәсіпорындарында маркетинг концепциясын құру. Кәсіпорынның маркетинг қызметін қалыптастыру.
    
11. 
    Модельдеудің UML – унифицияланған тілін зерделеу.
    

Ағымдағы және қорытынды үлгерімнің таратылу үлесі

«Ақпараттық жүйелерді жобалау» курсы практикалық курс болып саналады. Сондықтан міндетті түрде ағымдағы бақылаудың негізгі түрін құрайтын барлық зертханалық, өздік жұмыс тапсырмаларын орындау міндетті болып табылады.

Егер Сіз барлық сабақтарға кешікпей қатысатын болсаңыз, барлық сабақтарға дайындықпен және белсенді қатысып отырсаңыз, барлық тапсырманы уақытында және сапалы орындап отыратын болсаңыз, онда бақылау шараларының күнтізбелік кестесінде көрсетілгендей жоғарғы ұпай жинайсыз.

Сабақтарға қатысу міндетті болып табылады. Себепті босатулар студентті зертханалық және өз бетімен жұмыстар кешенін орындамауынан босатпайды. Осындай жағдайда оқытушының кеңес беру уақытымен сәйкес студенттің жеке тапсырмалары бойынша қайта тапсыруына мүмкіндігі бар.

Дербес компьютермен жұмыстардан алынған практикалық дағдылар пән бойынша өз бетімен жұмысты орындау дұрыстылығымен бағаланады.

Студент сабаққа кешігетін болса, сабаққа кіргізілмейді және босатылған сабақты қайта тапсыруға мүмкіндігі болмайды.

Барлық аудиторлық уақыттар дәрістік сабақтарға, практикалық, зертханалық жұмыстарға және оқытушымен студенттің өздік жұмысы тапсырмалары бөлінеді. Әр сабаққа дайындық және барлық материалдарды оқу міндетті. Сіздің дайындықтарыңыз ауызша сұраулармен, бақылау жұмыстарымен және межелік бақылаулар тестілері мен тапсырмаларымен тексеріледі.

Өздік жұмысы өз нұсқаңызға сәйкес орындалуы қажет, әйтпесе жұмыс есептелінбейді. Тапсырма нұсқаларын оқытушы тағайындайды.

Әр тапсырма жеке файлда немесе бумада орындалып, СРС 1_ФИО, СРС 2_ФИО және т.б. деп аталынуы керек. СӨЖ-ының тапсырмалары иілгіш дикскке жазылып, бақылау шараларының кестесіне сәйкес оқытушыға тапсырылады.

Барлық тапсырмалар уақытында орындалып, тапсырылуы қажет. Кешіктірілген тапсырмалар төмен бағаланады. Бақылау жұмыстарын кез келгенін көшіруге және емтиханда көшіруге тыйым салынады.

Егер бақылау шараларын өткізу уақытында қандай да бір себептермен қатыса алмасаңыз, онда оқытушының кеңес беру кестесімен қайта тапсыруға мүмкіндігіңіз болады.

Семестрде екі межелік бақылау қарастырылған. Межелік бақылауға ағымдағы үлгерімі бойынша балл жинаған студенттер жіберіледі. Межелік бақылау сәйкес блоктың материалдарына сай жүргізіледі. Ағымдағы үлгерім және межелік бақылаудың нәтижесі бойынша пән бойынша студенттің рейтингісі анықталады:

Егер студент межелік бақылау тапсырмаса немесе 50 балдан төмен балл жинаса, онда рейтинг шығарылмайды.

Пән бойынша семестрлік рейтинг мына формула бойынша есептеледі:

СР=(Р1+Р2)/2.

мұндағы: Р1 – 1-рейтинг, Р2 – 2-рейтинг.

Пән бойынша қорытынды рейтинг ұпайлар бойынша мына формула бойынша есептеледі:

Қ=СР*0,6+Е*0,4

мұндағы: СР – семестрлік рейтинг, Е – емтиханда алынған ұпайлар саны.

Емтихан екі кезеңде (тест және практикалық жұмыстар) өтеді.
12 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер

1. 
   Петров В.Н. Информационные системы. СПб., «Питер», 2002,
   
2. 
   Шикин Е.В., Чхартишвили А.Г. Математические методы и модели в управлении. М., «Дело», 2002,
   
3. 
   Мамиконов А.Г. Основы построения АСУ. М: «Высшая школа», 1989.
   
4. 
   Диго С.М. Проектирование и использование баз данных. М: ФиС, 1995
   
5. 
   Волобуева О.П. Теоретические оссновы компьютерных систем. Алматы: КазНТУ, 2001
   
6. 
   Конноли Т.М. Бегг К.Е. Базы данных. Проектирование, реализация и сопровождение. Теория и практика. М.: «Вильямс», 2000
   
7. 
   Проектирование экономических информационных систем //под.ред. Смирновой Г.Н. М.: Финансы и статистика, 2001
   
8. 
   Юркевич Е.В. Введение в теорию информационных систем. М.: 2004
   

9. 
   Дейт К.Дж. Введение в системы баз данных, 6-е издание: Пер. с англ. – К.; М.; СПб.: Издательский дом «Вильямс»,2000
   
10. 
    Джеффри Д.Ульман, Дженифер Уидом. Введение в системы баз данных. Пер. с англ. – М.: Издательство «Лори»,2000