Оқу-әдістемелік құралы Қарағанды 011 Әож 576. Кбж 52. 62 Е 78 Рецензенттер: Г. М. Тыкежанова

жүктеу 1,57 Mb.

бет	7/25
Дата	31.05.2020
өлшемі	1,57 Mb.
	#30733

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 25

МЕДИЦИНАЛЫҚ АРАХНОЭНТОМОЛОГИЯ

Адаммен ќарым-ќатынасы

Тараќандар – т‰нгі жєндіктер, к‰ндіз жылы орындарында, ќарањѓылау жерлерде тыѓылып жатады. Америкалыќ тараќандардыњ ішегінде тырысќаќ вибриондары 75 саѓаттан 15 к‰нге дейін тіршілігін саќтай алады (сурет 4).

Сурет 4 - Үлкен тарақан кейде қоңыржай елдерге бананмен бірге әкелінеді.
Олар дизентерия микробын да таратады, дизентерия микробы 10 к‰нге дейін тіршілігін жоймай саќталады, тіпті іш с‰зегініњ таяќшалары да 2-3 к‰нге дейін тараќандар ішегінде µлмей, індетті таратуѓа себепкер болады. Кейбір тараќандар єр т‰рлі ќоќыстармен, сонымен ќатар адам нєжісімен де ќоректенеді, сондыќтан кµптеген инфекциялыќ ауруларды таратады (мысалы дизентерия). Тараќандар ±заќ уаќыт сусыз жєне тамаќсыз µмір с‰ре алады: сары тараќандар 3-40 к‰н, ќара тараќандар – 4-70 к‰н, туркестандық тара-қандар – 4-100 к‰нге дейін (дернєсілдері 70 к‰нге дейін тамаќсыз µмір с‰ре алады ).

Бір ќатар синантропты тараќандар т‰рлері адамдар мекендейтін жер-лерде болады, мысалы, сары тараќан (прусак), ќара тараќан.

Бµлмелерде тіршілік ететін тараќандар нанмен, жемістермен, етпен т.б. таѓамдармен ќоректенеді. Кµбінесе олар ќоќыс, адам нєжістерімен де ќорек-тенеді, сондыќтан ауру тудыратын микроорганизмдерді тасымалдауы м‰м-кін. Тараќандардыњ зияндылыѓы – тері ќабаттарын кеміріп, ыдырау µнім-дерімен ластанып, гельминттердіњ, ішек инфекцияларыныњ (мысалы дизенте-рия) ќоздырѓыштарын ж±ќтыру м‰мкіндігімен байланысты. Тараќандардыњ кµп мµлшері т‰нде ±йыќтап жатќан адамѓа шабуы м‰мкін (кµбінесе балаларѓа) жєне дененіњ ашыќ жерлерініњ эпидермистерін тістейді. Сары жєне ќара тараќандар адамныњ сыртќы есту м‰шесі арќылы µтіп, дабыл жарѓаѓын, ќатты тітіркенуді шаќырады.

жүктеу 1,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 25