Қостанай облысының орта білім беру ұйымдарында психологиялық қызметтің жұмыс істеу қағидасын бекіту туралы

1. Қостанай облысының орта білім беру ұйымдарында психологиялық қызметтің қоса беріліп отырған жұмыс істеу қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Облыс әкімі

Н.Садуақасов.

Нормативтiк құқықтық кесiмдердi мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде

2015 жылғы 12 наурыздағы № 5417

болып тіркелген.

1. Қостанай облысының орта білім беру ұйымдарында психологиялық қызметтің жұмыс істеуінің осы Қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қостанай облысының орта білім беру ұйымдарында психологиялық қызметтің жұмысын (бұдан әрі – Психологиялық қызмет) реттейді.

2. Психологиялық қызмет көрсету Қазақстан Республикасының Конституциясы, "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы, Бала құқықтары туралы конвенция, сондай-ақ осы Қағидалар шеңберінде жүзеге асырылады.

3. Психологиялық қызметтің құрылымы білім беру ұйымдарының тұрпатына, түріне және қажеттілігіне, педагог-психологтар штатының бірлік санына қарай айқындалады.

4. Психологиялық қызметтің құрамына педагог-психологтар, әлеуметтік педагогтар, сынып жетекшілері, медициналық қызметкерлер, келісім бойынша ата-аналар комитетінің өкілдері кіреді.
2. Психологиялық қызметтің мақсаттары мен міндеттері

5. Психологиялық қызметтің мақсаты – білім беру ұйымдарында білім алушылардың психикалық және психологиялық денсаулығын сақтау, қолайлы әлеуметтік-психологиялық жағдай жасау және оқу-тәрбиелеу үдерісіне қатысушыларға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету.

6. Психологиялық қызметтің міндеттері:

1) білім алушылардың тұлғалық және зияткерлік дамуына ықпал ету, өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі дамыту қабылетін қалыптастыру;

2) білім алушыларға ақпараттық қоғамның жылдам дамуында олардың табысты әлеуметтенуіне психологиялық тұрғыдан жәрдем көрсету;

3) білім алушылардың тұлғасын психологиялық-педагогикалық зерделеу негізінде әрбір білім алушыны жеке тұрғыдан қамтамасыз ету;

4) психологиялық диагностиканы жүргізу және білім алушылардың шығармашылық әлеуетін дамыту;

5) психологиялық қиыншылықтар мен білім алушылардың проблемаларын шешу бойынша психологиялық түзету жұмыстарын жүзеге асыру;

6) білім алушылардың психикалық денсаулығын сақтау;

7) психологиялық-педагогикалық проблемаларды шешуде және оқу-тәрбие жұмыстарының қолайлы әдістерін таңдауда ата-аналар мен педагогтерге (немесе оларлы ауыстыратын тұлғаларға) консультациялық көмек көрсету.

7. Психологиялық қызмет өз қызметін: психодиагностикалық, консультациялық, ағартушылық-профилактикалық, түзету-дамытушылық бағыттар бойынша жүзеге асырады.

8. Психодиагностикалық бағыттар:

1) олардың психикалық дамуын айқындау мақсатында білім алушыларды психологиялық диагностикалау;

2) білім алушылардың бейімделуі, дамуы мен әлеуметтенуі мақсатында оларды кешенді психологиялық тексеру;

3) білім алушылардың қабілеттілігі, қызығушылығы және икемділігін психологиялық диагностикалау;

4) психологиялық диагностиканың қорытындысы бойынша тұжырымдамалар мен ұсыныстарды дайындау.

9. Консультациялық бағыттар:

1) білім алушыларға, ата-аналар (немесе оларды ауыстыратын тұлғаларға) мен педагогтерге олардың сұранысы бойынша консультация беру;

2) білім алушыларға, ата-аналар (немесе оларды ауыстыратын тұлғаларға) мен педагогтерге жеке тұлғалық, кәсіптік өзін-өзі айқындау проблемалары және қоршаған ортамен өзара қарым-қатынастар бойынша жеке консультация жүргізу;

3) күйзелістік, жанжалдық, қатты эмоционалды күйзелістік жағдайда болып табылатын білім алушыларға психологиялық қолдау көрсету;

4) тұлғааралық және топаралық жанжалдарды шешуде делдалдық жұ-мыстарды ұйымдастыру.

10. Ағартушылық-профилактикалық бағыттар:

1) білім алушылар мен педагогтердің өзін-өзі айқындауына, кәсіптік өсуіне ықпал ету;

2) білім алушылардың бейімсізділігін алдын алу;

3) әдістемелік пен педагогикалық кеңестің және медициналық-психологиялық-педагогикалық консилиумдарының жұмысына ықпал ету;

4) педагог-психологтың және кең көлемде талап етілетін мамандардың кәсіптік құзыреттілігі, функционалдық міндеттері шеңберінен шығатын проблемаларды шешу бойынша (дәрігерлерге, дефектологтарға, логопедтерге, тифлопедагогтарға және басқа) аралас-мамандармен өзара жұмыс жүргізу.

11. Түзету-дамытушылық бағыттар:

1) психологиялық-педагогикалық тренингтер өткізу;

2) білім алушылар мен педагогтердің тұлғалық, зияткерлік, эмоционалды-жігерлік, шығармашылық даму үйлесімділігі бойынша психологиялық түзету және дамыту сабақтарын ұйымдастыру.

12. Психологиялық қызмет жеке немесе топтық негізде білім алушыларға, олардың ата-аналарына (немесе оларды ауыстыратын тұлғаларға) және педагог қызметкерлерге жұмыстың диагностикалық, дамытушылық, түзету және профилактикалық түрлері кешенін жүргізу үшін жекелеген ғимараттарға орналасқан және қажетті жағдайлармен қамтамасыз етілген педагог-психолог кабинеті базасында жұмыс істейді.

13. Психологиялық қызметтің жұмысы әкімшілікпен, педагогикалық ұжыммен, медициналық қызметкерлермен, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялармен, ата-аналармен (немесе оларды ауыстыратын тұлғалармен) тығыз байланыста жүзеге асырылатын болады.

14. Білім беру ұйымдарында психологиялық қызметтің жұмысын білім беру ұйымының басшысы үйлестіреді.
4. Педагог-психологтың құқықтары мен міндеттері

15. Педагог-психологтың құқықтары:

1) білім беру ұйымының тұрпатына, түріне және қажеттілігіне, сондай-ақ білім бөлімі мен басқармасының ұсыныстарына сәйкес қызметтің басым бағыттарын таңдау;

2) білім алушылармен, олардың ата-аналарымен (немесе оларды ауыстыратын тұлғалармен) және педагогтармен психодиагностикалық, консультациялық, түзету-дамытушылық, ағартушылық-профилактикалық, ұйымдастырушылық-педагогикалық жұмыстардың нысанын және әдісін таңдау;

3) кәсіптік міндеттерді шешу жолдары мен құралдарын таңдау, жұмыстардың әртүрлі түрлерін өткізудің кезектілігін белгілеу;

4) оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру бойынша құжаттамалармен, мектептің білім алушылары мен педагог қызметкерлерінің жеке істерімен танысу;

5) кәсіптік міндеттерді орындауға байланысты дербес пәндер бойынша біліктілікті арттыру және жетілдіру жүйесінде мерзімдік даярлаудан (қайта даярлаудан) өту;

6) білім алушылардың, тәрбиеленушілердің дамуында ауытқушылық (ақыл-ой, эмоционалды) деңгейін, сондай-ақ әлеуметтік дамуының әртүрлі бұзушылықтарын айқындау және оларды психологиялық-педагогикалық түзетуді жүргізу;

7) өзінің кәсіби құзыреттілігі мен лауазымдық міндеттері шегінде мәселелерді қарастыру және шешімдерді қабылдау;

8) өзінің құзыреттілігі шегінде әдістемелік және педагогикалық кеңестердің, әдістемелік бірлестіктердің (кафедралардың), медициналық-психологиялық-педагогикалық консилиумдардың жұмысына қатысу;

9) Психологиялық қызметтің жұмысын жетілдіру мәселесі бойынша білім беру органдарына ұсыныспен шығу.

16. Педагог-психолог міндетті:

1) білім алушылардың психикалық және психологиялық денсаулығын сақтауға бағытталған кәсіптік қызметті жүзеге асыруға;

2) жалпы әлеуметтік, практикалық, жастық және педагогикалық психологияда психологиялық ғылымның жаңа жетістіктерімен танысады, жұмыста диагностикалық, дамытушылық, әлеуметтік-психологиялық, түзету және профилактикалық жұмыстардың заманауи ғылыми-негізделген әдістемелерін ішінара қолдануға;

3) кәсіптік құпияны жария етпеуге, диагностикалық және консультациялық жұмыс нәтижесінде алынған мәліметтерді, егер олармен танысу білім алушыға немесе оның айналасындағыларға зиян келтірсе, сондай-ақ егер сыналатындарды тексеру нәтижелерінің анонимдік кепілдіктер берілген жағдайда таратпауға;

4) білім алушыларға, олардың ата-аналарына (немесе оларды ауыстыратын тұлғаларға), педагогтерге жеке, кәсіптік және басқа да мәселелерді шешуде психологиялық көмек көрсетуге және қолдауға;

5) тиісті біліктілік санатына аттестациядан өтуге және оны аттестациядан ойдағыдай өткен жағдайда алуға;

6) білім алушылардың бейәлеуметтік әрекеттерінің алдын алуға және оларды уақытылы түзетуді жүзеге асыруға;

7) білім беру ұйымдарында қарым-қатынастарды үйлестіруді қалыптастыруға және білім алушылардың әлеуметтік бейімсіздіктің және аутодеструктивті мінез-құлқы туындауының алдын алу бойынша іс-шараларды жүзеге асыруға;

8) білім алушыларды, олардың ата-аналарын (немесе оларды ауыстыратын тұлғаларды) және педагогтерді психологиялық мәдениетке қалыптастыруға және дамытуға;

9) осы Қағидаларға сәйкес Психологиялық қызметтің жұмыс істеу құжаттамасын жүргізуге.
5. Психологиялық қызметтің жұмыс істеу құжаттамасы

17. Психологиялық қызметте мынадай құжаттамалар болуы керек:

1) Психологиялық қызметтің жұмысын ұйымдастыру қағидалары;

2) білім беру ұйымының басшысымен бекітілген педагог-психологтың пер-спективалық жұмыс жоспары;

3) психологиялық қызметтің жұмыс түрлерін (психодиагностикалар, дамыту, түзету, ағартушылық, сараптамалық, әдістемелік жұмыстарды, жеке және топтық консультация беру, психологиялық қызметке сұраныс беру) есепке алуды тіркеу журналы;

4) психологиялық диагностикалау бағдарламаларын, психологиялық тренингтерді, дамыту және түзету жұмыстары;

5) білім алушылардың психологиялық дамуының жеке карталарын, топтық психологиялық портреттерін;

6) психологиялық сабақтардың, тренингтердің, психодиагностикалық әдістемелердің және психологиялық жұмыстың басқа да нысандарының әдістемелік әзірлемелері;

7) Психологиялық қызметтің жұмысы туралы талдамалық есептері (жарты жылдағы, оқу жылы);

8) психологиялық тексерудің нәтижелері, қорытындылары.

1. Утвердить прилагаемые Правила деятельности психологической службы в организациях среднего образования Костанайской области.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечению десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования

Аким области

Н.СадуаКасов.

Зарегистрировано в Реестре государственной регистрации

нормативных правовых актов

12 марта 2015 года под № 5417

__________________________________________________________________________________

Утвержден постановлением акимата

от 9 февраля 2015 года № 42
Правила деятельности психологической службы в организациях среднего образования Костанайской области

1. Общие положения

1. Настоящие Правила деятельности психологической службы в организациях среднего образования Костанайской области (далее-Правила) регулируют деятельность психологической службы в организациях среднего образования Костанайской области (далее – Психологическая служба).

2. Психологическая служба осуществляется в рамках Конституции Республики Казахстан, Закона Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании", Конвенции о правах ребенка, а также настоящих Правил.

3. Структура Психологической службы определяется типом, видом и потребностями организации образования, количеством штатных единиц педагогов-психологов.

4. В состав Психологической службы могут входить педагоги-психологи, социальные педагоги, классные руководители, медицинские работники, представители родительских комитетов по согласованию.

2. Цели и задачи психологической службы

5. Цель Психологической службы - способствовать сохранению психического и психологического здоровья обучающихся, создание благоприятного социально-психологического климата в организации образования и оказание психолого-педагогической поддержки участникам учебно-воспитательного процесса.

6. Задачи Психологической службы:

1) содействие личностному и интеллектуальному развитию обучающихся, формирование способности к самовоспитанию и саморазвитию;

2) оказание психологической помощи обучающимся в их успешной социализации в условиях быстро развивающегося информационного общества;

3) обеспечение индивидуального подхода к каждому обучающемуся на основе психолого-педагогического изучения его личности;

4) проведение психологической диагностики и развитие творческого потенциала обучающихся;

5) осуществление психокоррекционной работы по решению психологических трудностей и проблем обучающихся;

6) охрана психического здоровья обучающихся;

7) оказание консультативной помощи родителям (или лицам их заменяющих) и педагогам в решении психолого-педагогических проблем в выборе оптимальных методов учебно-воспитательной работы.

7. Психологическая служба осуществляет свою деятельность по следующим направлениям: психодиагностическое, консультативное, просветительско-профилактическое, коррекционно-развивающее.

8. Психодиагностическое направление включает:

1) психологическую диагностику обучающихся с целью определения их психического развития;

2) комплексное психологическое обследование обучающихся с целью их адаптации, развития и социализации;

3) психологическую диагностику способностей, интересов и склонностей обучающихся;

4) подготовку заключений и рекомендаций по итогам психологической диагностики.

9. Консультативное направление включает:

1) консультирование обучающихся, родителей (или лиц их заменяющих) и педагогов по их запросам;

2) индивидуальное консультирование обучающихся, родителей (или лиц их заменяющих) и педагогов по проблемам личностного, профессионального самоопределения и взаимоотношений с окружающими;

3) оказание психологической помощи обучающимся, находящимся в состоянии стресса, конфликта, сильного эмоционального переживания;

4) организацию посреднической работы в разрешении межличностных и межгрупповых конфликтов.

10. Просветительско-профилактическое направление включает:

1) содействие профессиональному росту, самоопределению обучающихся и педагогов;

2) предупреждение дезадаптации обучающихся;

3) содействие работе методического и педагогического советов и медико-психолого-педагогических консилиумов;

4) осуществление взаимодействия со специалистами – смежных профессий (врачами, дефектологами, логопедами, тифлопедагогами и другими) по решению проблем, выходящих за рамки функциональных обязанностей, профессиональной компетенции педагога-психолога и требующего участия широкого круга специалистов.

11. Коррекционно-развивающее направление включает:

1) проведение психолого-педагогических тренингов;

2) организацию психокоррекционных и развивающих занятий по гармонизации личностного, интеллектуального, эмоционально-волевого, творческого развития обучающихся и педагогов.

12. Психологическая служба функционирует на базе кабинета педагога-психолога, по возможности размещенного в отдельном помещении и обеспеченного необходимыми условиями для проведения комплекса диагностических, развивающих, коррекционных и профилактических видов работ с обучающимися, их родителями (или лицами их заменяющими) и педагогическими работниками в индивидуальном или групповом формате.

13. Работа Психологической службы осуществляется в тесном взаимодействии с администраций, педагогическим коллективом, медицинскими работниками, психолого-медико-педагогическими консультациями, родителями (или лицами их заменяющими).

14. Деятельность Психологической службы в организации образования координируется руководителем организации образования.

4. Права и обязанности педагога-психолога

15. Педагог-психолог имеет право:

1) выбирать приоритетные направления деятельности в соответствии с типом, видом и потребностями организации образования, а также рекомендациями отдела и управления образования;

2) выбирать формы и методы психодиагностической, консультативной, коррекционно-развивающей, просветительско-профилактической, организационно-педагогической работы с обучающимися, их родителями (или лицами их заменяющими) и педагогами;

3) выбирать пути и средства решения профессиональных задач, устанавливать очередность проведения различных видов работ;

4) знакомиться с документацией по организации учебно-воспитательного процесса, личными делами обучающихся и педагогических работников школы;

5) проходить периодическую подготовку (переподготовку) в системе повышения квалификации и совершенствования по дисциплинам, связанными с выполнением профессиональных задач;

6) определять степень отклонений (умственных, эмоциональных) в развитии обучающихся, воспитанников, а также различного вида нарушений социального развития и проводить их психолого-педагогическую коррекцию;

7) рассматривать вопросы и принимать решения строго в границах своей профессиональной компетенции и должностных обязанностей;

8) принимать участие в работе методического и педагогического советов, методических объединений (кафедр), медико-психолого-педагогического консилиума в пределах своей компетенции;

9) выходить с предложениями в органы образования по вопросам совершенствования работы Психологической службы.

16. Педагог-психолог обязан:

1) осуществлять профессиональную деятельность, направленную на

сохранение психического и психологического здоровья обучающихся;

2) знакомиться с новейшими достижениями психологической науки в целом, в социальной, практической, возрастной и педагогической психологии в частности, применять в работе современные научно-обоснованные методы диагностической, развивающей, социально-психологической, коррекционной и профилактической работы;

3) не разглашать профессиональную тайну, не распространять сведения, полученные в результате диагностической и консультативной работы, если ознакомление с ними может нанести ущерб обучающемуся или его окружению, а также в тех случаях, когда испытуемым были даны гарантии анонимности результатов исследования;

4) оказывать психологическую помощь и поддержку обучающимся, их родителям (или лицам их заменяющим), педагогам в решении личностных, профессиональных и других проблем;

5) проходить аттестацию на соответствующую квалификационную категорию и получать ее в случае успешного прохождения аттестации;

6) предупреждать асоциальные действия обучающихся и осуществлять их своевременную коррекцию;

7) способствовать гармонизации отношений в организации образования и осуществлять превентивные мероприятия по профилактике возникновения социальной дезадаптации и аутодеструктивного поведения обучающихся;

8) формировать и развивать психологическую культуру обучающихся, их родителей (или лиц их заменяющих) и педагогов;

9) вести документацию деятельности Психологической службы в соответствии с настоящими Правилами.

17. Психологическая служба должна иметь следующую документацию:

1) правила организации деятельности Психологической службы;

2) перспективный план работы педагога-психолога, утвержденный руководителем организации образования;

3) журнал регистрации учета видов работ Психологической службы (психодиагностической, развивающей, коррекционной, просветительской, экспертной, методической работы, индивидуальных и групповых консультаций, запросов на психологические услуги);

4) программы психологического диагностирования, психологических тренингов, развивающей и коррекционной работы;

5) индивидуальные карты психологического развития обучающихся, групповые психологические портреты;

6) методические разработки психологических занятий, тренингов психодиагностических методик и других форм психологической работы;