Қозғалтқыш типтерін белгілеудің мысалдары:
4АН200М4У3, мұндағы: 4 – серия номері, А – асинхронды, Н – ІР 23 қорғаныс дәрежесі, ал жабық қоз-ғалтқыштар үшін берілмейді, бұдан кейін А әріпі болуы мүмкін, ол станина мен қалқан-ның алюминийден жасалғанын білдіреді, Х – алюминийлі станина және шойынды қал-қан, егер станина мен қалқан шойыннан жасалған болса, онда ешқандай белгі болмайды, 200 – айналу осінің биіктігі, (мм), М немесе S, L – станина ұзындығының шарты. Бұдан ары қарай статордың өзекшесінің ұзындығын белгілейтін А немесе В әріпте-рі болуы мүмкін, ал әріптердің болмауы орнатылатын өлшемдегі бір ұзындықты білді-реді, 4 – полюстер саны, У – қоңыржай климат үшін,
3 – орналастырылу дәрежесі. Базалық белгілеулердің мысалы: АИР100М4, мұндағы АИ – сериясы, Р – орнатылатын өлшемдермен қуатын үйлестіру нұсқасы, (С әріпімен белгіленуі де мүмкін), 100 – айналу осінің биіктігі, М – орнатылатын өлшемдері бойынша корпусының ұзындығы,
4 – полюстер саны. Үш фазалық жүйенің бір фазалық жүйеге қарағанда бірқатар артықшылықтары бар:
- жүйе аса үнемді, үш фазалық генератор бір фазалыққа қарағанда қарапайым және арзан, қосқыш сымдары аз, сымдардағы қуаттың шығындары төмен.
- генератордың орамаларын жұлдыз бойынша қосқанда кернеуді таңдаудың мүмкіндігі бар, ол сызықты немесе фазалық
-үш фазалық ток айналатын магнит өрісін тудырады.
Электр қозғалтқыштың құрылысы
1.1 Үш фазалы асинхронды қозғалтқыштың құрылысы
Айнымалы ток машиналары негізгі екі бөліктен, қозғалмайтын статордан және айнымалы ротордан тұрады (2.1 — сурет).Машинаның магнит өрісін жетілдіріп, оған тиісті конфигурациясын беру үшін асинхронды қозғалтқыштар статор және ротор өзекшелерінен тұрады. Бұл екі өзекшелер құйыңды токтардан болатын шығындарды азайту үшін жеке-жеке тіліктерден қаттап жиналып, бір-бірінен лакпен оқшауланады (изоляцияланады).
2.1- сурет. Асинхронды қозғалтқыштың құрылыс схемалары. 1-білік, 2, 6- подщипник, 3,7- подщипниктік қалқан, 4-клемдік қалқанша, 5-желдеткіш, 8 –желдеткіш қорабы, 9- қысқа тұйықталған орамды ротор өзекшесі, 10-орамдары бар статор өзекшесі, 11- қорап, 12- тіреуіш табандар.
Цилиндр тәрізді болып қаттап жиналатын статор өзекшесі болаттан, шойыннан немесе алюминийден жасалған сыртқы қорапқа (корпуске) орналасады . Өзекшенің беттік жағындағы ойықтарына (паздарына) бір-бірінен 120° бұрыш жасай орамдар орналасады. Оны статор орамдары деп атайды. Статор орамдары жұлдызшалап немесе үшбұрыштап жалғанады. Әрбір орамның бастапқы және соңғы ұштары сыртқы қораптағы қысқыштары бар арнайы қалқаншаға (клемная панель) шығарылады 2.2, а. жене б —суреттер. Орам ұштарының әріп белгілері 2.1-кестеде көрсетілген. қалқаншада белгіленген
а) б)
2.2 – сурет.
Қысқа тұйықталған ротор: а-«тиін дөңгелекті» орам; б- орамдары қысыммен құйылған ротор; 1- білік, 2- қысқа тұйықталған шеңбер, 3 - желдеткіш қалақшалар.
2.5 – сурет. Фазалық роторлы үш фазалы асинхронды қозғатқыш құрылысы:
1,7 – подшипниктер; 2,6 – подшипниктік қалқандар; 3 – қорап; 4 –орамдары бар статор өзекшесі; 5 – ротор өзекшесі; 8 – білік; 9 – клемдік қалқанша; 10 – тіреуіш табандар; 11 – түйіспелік сақиналар.
2.6- сурет. Фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыштың статоры және роторы: 1 –статор орамдары; 2 – қорап; 3 – статор өзекшесі; 4- клемдік қалқанша; 5 – ротор өзекшесі; 6- ротор орамы; 7 – түйіспелік шеңбер.
Қоршаған орта мен қолданылуына байланысты, қозғалтқыштардың түрлі нұсқалары жасалды және шығарылуда. Қозғалтқыштар негізінен 54 және ІР 44 қорғаныс дәрежелерімен, ал айналу осьтері-нің биіктігі 200 мм және одан жоғары қозғалтқыштар – ІР 23 қорғаныс дәрежелерімен шығарылады.
Құрылымдық орындаудағы машиналар төрт саны бар ІМ әріптерімен белгіленеді. Бірінші сан құрылымдық орындаудың тобын білдіреді:
1 – подшипникті қалқандары бар табанда;
2 - ернемекті қалқаны немесе қалқандары бар табанда;
3 – подшипникті қалқаны мен бір қалқанда орнатылған ернемегі бар табансыз.
Екінші және үшінші сандар монтаждау тәсілін, ал төртінші сан – білік ұшының орын-далуын көрсетеді. Бұл сериядағы қозғалтқыштардың қуаттарының ауқымы 0,025 кВт-тан 400 кВт-қа дейін, ал айналу осьтерінің биіктігі 45 мм-ден 355 мм-ге дейін болады.
Айналу осьтерінің биіктігі 71 мм-ге дейінгі қозғалтқыштар 50 Гц жиілікте 380 В-пен, қалғандары – 380 және 660 В-пен, ал экспортқа шығарылатын орындалымдағылар – 60 Гц- пен жұмыс істейді.Үш фазалы симметриялы э.қ.к.-тер(үш фазалы тоқты) жүйесін алу үшін үш фазалы синхронды генератор қолданылады. Оның статорында (қозғалмайтын бөлігі) бірі бірінен 1200-қа ығысқан және өзара оқшауланған үш фазалық орама орналасқан. Ротор (қозғалмалы бөлігі) айналғанда осы орамаларда амплитудалары мен жиіліктері бірдей, бірақ фазасы бойынша 1200- қа ығысқан үш э.қ.к.-тер пайда болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
