Оқытудағы жаңа тәсілдер сыныптағы диалогтің маңыздылығы

Бағдарламада ұсынылған жеті модуль

• Оқытудағы жаңа тәсілдер;
• Сыни тұрғыдан ойлауды үйрету;
• Сыни бағалауды қолдану арқылы оқуды және оқу нәтижесін бағалау;
• Оқыту үдерісін жетілдіру үшін АКТ және сандық жүйелерді қолдану;
• Талантты және дарынды балалармен жұмыс;
• Мектеп оқушыларының жас ерекшеліктеріне байланысты топтардағы оқытудың психо-педагогикалық ерекшеліктері;
• Орта білім берудегі басқару мен көшбасшылық.

• Диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар олардың білім деңгейінің өсуіне үлес қосады (Мерсер мен Лилтон).
• Оқушылардың көбірек білетін басқа біреумен (сыныптастары немесе мұғалімі) диалог жүргізуге мүмкіндігі болған жағдайда, оларды оқыту оңай болады (Выготский).

Оқушылардың бірлесіп сұхбаттасқандағы пайдасы

• Тақырып бойынша өз ойларын білдіруіне мүмкіндік береді;
• Басқа адамдарда түрлі идеялардың болатындығын оқушылардың түсінулеріне көмектеседі;
• Оқушылардың өз идеяларын дәлелдеуіне көмектеседі;
• Мұғалімдердің оқушыларды оқыту барысында олардың қандай деңгейде екендігін түсінуіне көмектеседі.
• Оқушы өз идеясын жетілдіре алады
• Оқушының өзіне деген сенімі артады
• Сыни ойлау дағдысы қалыптасады

Диалогтік әңгімені дамыту

• Оқытудағы әңгімелесу - қарым-қатынас жасаудың бірсарынды емес, керісінше, идеялар екі жақты бағытта жүреді, осының негізінде оқушының білім алуында байланыс жүреді (Александер 2004).
• Оқушы екі жақты идеяны ұштастыру арқылы жаңа білімге қол жеткізе алады.

ӘҢГІМЕЛЕСУ

• ӘҢГІМЕЛЕСУ

Әңгіме - дебат

• Ой-пікірлерде үлкен алшақтық болады және әрқайсысы өз шешімдерінде қалады;
• Ресурстарды біріктіруге бағытталған талпыныс жасалады;
• Қарым –қатынас көбіне “Иә, бұл солай”, “Жоқ, олай емес” деген бағытта жүзеге асады;
• Орта бірлесуге қарағанда, көбіне бәсекелестікке бағытталған болады;
• Нәтижесінде мазмұнды тұжырым шығады.

Топтық әңгіме

• Айтылған пікірлермен тыңдаушылардың әр – қайсысы механикалық түрде келісе беруі;
• Әңгіме білім алмасу мақсатында жүргізілгенімен, оған қатысушылардың өзгелер ұсынған қандай да болсын идеяларды төзімділікпен тыңдауы;
• Идея қайталанады және жасалады, бірақ үнемі мұқият бағалана бермейді;
• Идеяның дұрыс және бұрыс жағын бағамдай алу.

Зерттеушілік әңгіме

• Әркім ақылға қонымды мәлімет ұсынады;
• Әркімнің идеясы пайдалы деп бағаланғанымен, мұқият бағалау жүргізіледі;
• Қатысушылар бір-біріне сұрақтар қояды;
• Қатысушылар дәлелдемелер жасайды;
• Топтағы қатысушылар келісімге жетуге тырысады (олар келісімге жетуі де, жетпеуі де мүмкін, ең бастысы – келісімге ұмтылу).
• Дәлелдемелер арқылы нақты пікір қалыптасады.

Талқылауларда әңгімелесудің зерттеушілік түрі басым болады (Мерсер).

• Талқылауларда әңгімелесудің зерттеушілік түрі басым болады (Мерсер).

Сұрақ қою

• Сұрақ қоюдың үлгісі
• (бастама-жауап-кейінгі әрекет) (БЖК).
• Сыныпта бастама жасайтын және оны бақылап отыратын адам ол мұғалім (Мерсер)

Сұрақтардың түрлері

• Төмен дәрежелі және жоғары дәрежелі сұрақтар.
• Төмен дәрежелі сұрақтар (жабық немесе дұрыс емес).
• Төменгі дәрежелі сұрақтар ол жаттап алуға бағытталған сұрақтар немесе мұғалімнің сұраққа өзі жауап беруі.
• Жоғары дәрежелі сұрақтар белгілі бір жолмен ақпаратты қолдануға, қайта құруға кеңейтуге, талдауға бағытталады.

Оқушының білім алуын қолдау үшін

• Түрткі болу, сынамалау және қайта бағыттау техникаларын пайдаланамыз.

Түрткі болу

• Жауап алу үшін және оқушының жауабын түзету үшін (сұрақты қарапайым етіп қою, өткен материалға оралу, ойға салу, дұрысын қабылдау және толығырақ жауап беруге итермелеу) қажет.

Сынамалау

• Толық жауап беруге, өз ойларын анық білдіруге, өз идеяларын дамытуға көмектесетіндей етіп құру
• (Мысалы,“Сіз осыған мысал келтіре аласыз ба?”) қажет.

Қайта бағыттау

• Сұрақты басқа оқушыларға қайта бағыттау
• (“Көмектесе алатындар бар ма?”).

Оқушыларды тыңдау және оларға жауап беру

• Мұғалім оқушылардың жаубы арқылы білімдерін тексеру емес, сондай ақ оларға өз ойларын анық білдіруге, дамытуға және кеңейтуге мүмкіндік беру үшін пайдаланады.
• Оқушылардың жауап беруіне уақыт беру керек және мүмкін болса, бұдан кейінгі сұрақтарды олардың өз сөздеріне орайластырып құраған дұрыс.

Егер жауапты күту уақыты созылып кетсе

• Оқушының жауабының ұзап кетуі
• Ерікті жауаптардың саны көбейеді
• Оқушы сұрағының жилігі ұзарады
• Қабілеті төмен оқушының жауаптарының саны көбейеді.