СОӨЖ1
Тақырыбы:
Сыни ойлауды қалыптастырудың әдістері.
Орындаған: Ерболатова Зарина
Қабылдаған: Бакетова М. А.
Алматы 2022
"Философия негіздері" оқу пәні бойынша студенттердің сыни ойлауын қалыптастыру әдістері
Сыни тұрғыдан ойлау — талқыланатын мәселе бойынша өз ұстанымын қабылдай білуді және оны негіздей білуді, әңгімелесушіні тыңдай білуді, дәлелдерді мұқият ойластырып, олардың логикасын талдай білуді қамтамасыз ететін ойлау; ақпаратты игеріп қана қоймай, оны сыни тұрғыдан бағалай білу, түсіну, қабылдау. Бұл күрделі шешімдер қабылдауға ақылға қонымды, салмақты тәсіл қалай әрекет ету керек және не сену керек. Сыни тұрғыдан ойлау белгілі бір сенімсіздікті, жалпы қабылданған шындықтарға күмәндануды білдіреді. Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз-қызығушылық таныту және зерттеу әдістерін қолдану.
Сыни тұрғыдан ойлау мыналармен сипатталады:
• бұл ойлау тәуелсіз;
• бұл жалпыланған ойлау;
• бұл проблемалық және бағалаушы ойлау;
• бұл ойлау дәлелді;
• ақпарат ойлау процесінің соңғы нүктесі емес, бастапқы нүктесі болып табылады;
• сұрақтар қоюдан және шешілетін мәселелерді анықтаудан басталады.
Сыни ойлауды қалыптастыру технологиясы мыналарды қамтиды:
* білімді іздеуге және өз бетінше алуға баса назар аудару;
* оқушылардың алдыңғы тәжірибесі мен білімін белсенді пайдалану;
* өз көзқарасын, өз ұстанымын білдіруді ынталандыру, өзара әрекеттесудің барлық деңгейлерінде пікір алмасу;
* жасалған қорытындыларды, пайымдауларды, ұстанымдарды дәлелдеу үшін жағдайлар жасау;
* жаңа білім мен тәжірибені тексеру және қолдану әрекеттерін ынталандыру.
Сыни ойлауды қалыптастыру технологиясының үш кезеңі:
* шақыру;
* түсіну;
* рефлексия.
Шақыру кезеңі. Оқушыларда бар білім мен түсініктерді өзектендіру; зерттелетін тақырыпқа қызығушылықты ояту; зияткерлік қызметті жандандыру; оқушының мәселені зерттеуде өз бағыттарын қоюы.
Түсіну кезеңі. Тақырып бойынша жаңа ақпарат алу; алынған ақпаратты жіктеу; оқушының мәселені шешу бағыттарын түзету.
Рефлексия кезеңі. Жаңа білім алу; ақпараттық өрісті одан әрі кеңейтуге ынталандыру; жаңа ақпарат пен қолда бар білімнің арақатынасы; өз ұстанымын әзірлеу, процесті бағалау.
TFKM әдістері мен әдістері: болжау ағашы, кестелер (әр түрлі: Z-x-u-білемін, қалаймын, білдім; N-S — O-байқаймын, сұраймын, жауап беремін; сюжеттік кестелер (кім? Не? Қашан? Қайда? Неліктен? және т. б.); аялдамалармен оқу, Күнделіктер мен журналдар, "қатені ұста", зигзаг, "ақылды үкілер", "сіз қалай ойлайсыз", "жеке" мәтін құру, жазбаша рефлексияның көркемдік формалары, шығармашылық мәселелерді шешу, "пирамида тарихы", кіріспе сұрақ," қалың және нәзік сұрақтар", Идеялар себеті, қайта айту, бұрыштар, авторлық креслолар, "кілт сөздер", "дұрыс-жалған", инсерт (шартты белгілер), синквейн (1 жол-1 зат есім (тақырып); 2 жол-2 сын есім (тақырыпты ашатын); 3 жол — 3 етістік (тақырып бойынша әрекеттерді ашатын); 4 4 сөзден тұратын жол-сөз тіркесі (тақырыпқа қатынасы); 5 жол — 1 сөз-түйіндеме (тақырыптың синонимі); кластерлер (кластерлер); материалды зерттеудің визуалды формалары (ұқсас...; сияқты естіледі. ..); "мұнда-мұнда", карусель, аквариум, ми шабуылы және т. б.
Мұғалімнің рөлі:
* оқушылардың күш-жігерін шешім табуға бағыттайды;
* әртүрлі пайымдауларға тап болады;
* өз бетінше шешім қабылдауға жағдай жасайды;
* бұрыннан бар жаңа проблемалық танымдық жағдайларды дайындайды.
TFUM білім беру нәтижелері:
* білімнің әртүрлі салаларында өсіп келе жатқан және үнемі жаңарып отыратын ақпарат ағынымен жұмыс істей білу;
* ақпаратты біріктірудің әртүрлі тәсілдерін қолдана білу;
* сұрақ қою, гипотезаны өз бетінше тұжырымдау мүмкіндігі;
* мәселелерді шеше білу;
* әр түрлі тәжірибелерді, идеяларды, идеяларды түсіну негізінде өз пікірін дамыту мүмкіндігі;
* басқа көзқарастарды ескере отырып, өз ойларын (ауызша және жазбаша) анық, дәлелді және айналасындағыларға дұрыс жеткізе білу;
* басқа адамдармен сындарлы қарым-қатынас құра білу, ынтымақтаса білу;
* оқу тәсілдерін өз бетінше анықтау қабілеті (академиялық ұтқырлық, өзін-өзі тәрбиелеу);
* жауапкершілікті өз мойнына алу мүмкіндігі.
Сипатталған технологиялар қазіргі кездегі білім беру технологияларының барлық түрлерін сарқып жатқан жоқ. Басқа білім беру технологияларының бірқатар авторларын атайық: Е. Н.Ильин, в. ф. Шаталов, и. п. Волков, г. С. Альтшуллер, Н. п. Гузик және т. б. олардың білім беру технологиялары және басқалары г. К. Селевконың "Заманауи білім беру технологиялары"кітабында ұсынылған.
Достарыңызбен бөлісу: |
