6.3. ОБСӨЖ күнтізбелік-тақырыптық жоспары
№
№
|
ОБСӨЖ тақырыптары
|
ОБСӨЖ сағат саны
|
Әдебиетке сілтеме жасау
(негізгі, қосымша)
|
Басқа құралдар (сайттар, электр.оқулықтар)
|
1
|
Аспан сферасы және астрономиялық координат жүйесі. Аспан сферасы элементтерін оқу.
|
1
|
НӘ 1 Кіріспе §1-6.
НӘ 2 Ч.1,.9-26б.
НӘ 3 Кіріспе § 1-6.
ҚӘ 1 Ч.1 §1,2.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
2
|
Жай көзбен аспанды бақылау.
|
1
|
НӘ 1 Т.1 §7-15.
НӘ 2 Ч.2, 58-63б.
НӘ 3 Т.1 §12-17,20-26. Т.2, Ч.I §27-34.
ҚӘ 1 Т.1 § 5. Ч.4А §1-7. Ч.4Б §17. ҚӘ 2 §2. ҚӘ 4 Ч.II №11-15.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
3
|
Телескоп арқылы Айды, Күнді, планетаны, жұптық және айнымалы жұлдыздық, шоқжұлдыздарды тұмандықтарды, Құсжолын қарау.
|
2
|
НӘ 3 Т.1 §12-17,20-26. Т.2, Ч.I §27-34.
ҚӘ 1 Т.1 § 5. Ч.4А §1-7. Ч.4Б §17. ҚӘ 2 §2. ҚӘ 4 Ч.II №11-15.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
4
|
Жұлдызды аспанның жылжылмалы картасы Бір мезгілде планеталардың өзара орналасуы.
|
2
|
НӘ 3 Т.1 §12-17,20-26. Т.2, Ч.I §27-34.
ҚӘ 1 Т.1 § 5. Ч.4А §1-7. Ч.4Б §17. ҚӘ 2 §2. ҚӘ 4 Ч.II №11-15.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
5
|
Жұлдыздардың әртүрлі географикалық белдіктегі көзге көрінерлік өозғалысы, жарық көзінің көріну шарттары.
|
2
|
НӘ 1 Т.1 §16-33. НӘ 2 Ч.2,.65-7б5.
НӘ 3 Гл.2, Ч.II §35-47,
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
6
|
Уақыт және өлшеу.
|
2
|
НӘ 1 Т.1 §16-33. НӘ 2 Ч.2,.65-7б5.
НӘ 3 Гл.2, Ч.II §35-47, Ч.III §4854.
ҚӘ 4 Ч.VII №218-228. Ч.VIII №303-308
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
7
|
Күннің әр түрлі географиялық белдектегі көзге көрінерлік қозғалысы, жарық көзінің көріну шарттары.
|
2
|
НӘ 1 Т.III, §61-68. Гл.IV, §69-75, Т.5 §76-83. ОЛ 2 Ч.2, 76-84,94-103б.
НӘ 3 Т.5, Ч.IV §104-107, Ч.V §108-115, Ч.VI §116-119, Ч.VII §120-122,
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
8
|
Планетамен Айдың көрінерлік және шын қозғалсы, планеталар конфигурациясы,Кеплер заңдары.
|
2
|
НӘ 1 Т.III, §61-68. Гл.IV, §69-75, Т.5 §76-83. ОЛ 2 Ч.2, 76-84,94-103б.
НӘ 3 Т.5,
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
9
|
Күн жүйесіндегі денелердің арақашықтығы, өлшемі және айналуы.
|
2
|
Ч.VII §120-122, Ч.VIII §123-125. Т.11, §225-237.
ҚӘ 1 Ч.1 §5. Ч.4Б §8-12,14,15.
ҚӘ 2 §2, 7-9. ҚӘ 4 Ч.IV №101-115.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
10
|
Бүкіләлемдік тартылыс заңы және екі дене есебі.
|
2
|
НӘ 1 Гл.II §43-48,52,57-60.
НӘ 2 Ч.2, с.85-90.
НӘ 3 Гл.8, §161-167,179-188.
ҚӘ 1 Ч.2 §14.
ҚӘ 4 Ч.XVII №655-665.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
11
|
Жасанды аспан денелерінің орбитасын есептеу әдісі.
|
2
|
НӘ 1 Гл.Х, § 129-144.
НӘ 2 Ч.6, с.227-253.
НӘ 3 Гл.12 §238-256, Гл.13 §257-279.
ҚӘ 1 Ч.1 §5. Ч.4Б §10,11. ҚӘ 2 §11-14. ҚӘ 4 Ч.XX №844-856.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
12
|
Жұлдыздардың фотометриясы, жарық көзінің жарқылы.
|
1
|
НӘ 1 Гл. ХI, P.1, §145-153. P.2.
НӘ 2 Ч.6, с.249-291.
НӘ 3 Гл.14 §280-297.
ҚӘ 1 Ч.1 §6. Ч.4В §24-26.
ҚӘ 4 Ч.XXIV №992-1005.
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
13
|
Күн мен жұлдыздардың физкалық табиғаты.
|
0,5
|
НӘ 1 Гл. Х, P.3, §154-160.
НӘ 2 Ч.7, с.292-340.
НӘ 3 Гл.14 §298-313.
ҚӘ 1 Ч.1 §6. Ч.4В §24-26.
ҚӘ 4 Ч.XXVI №1124-1139
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
14
|
Кеңестіктегі жұлдыз бен галактиканың айналуы.
|
1
|
НӘ 1 Гл. Х, P.3, §154-160.
НӘ 2 Ч.7, с.292-340.
НӘ 3 Гл.14 §298-313.
ҚӘ 1 Ч.1 §6. Ч.4В §24-26.
ҚӘ 4 Ч.XXVI №1124-1139
|
Универ сайты, 1,2,
Кафедры сайты, 3,4,5
|
БАРЛЫҒЫ:
|
22,5
|
6.4. Студенттердің өздік жұмыс тапсырмалары
Аспан сферасы элементтері. Аспан координаттары.
Уақыт өлшеу бірліктері және жүйелері.
Уақыт теңдеуі. Атомдық уақыт.
Практикалық астрономияның міндеттері.
Географиялық координаттарды анықтаудың әдістері.
Жер пішінін анықтау.
Ежелгі грек және араб астрономдары.
Жұлдызды аспанның жылжымалы картасымен танысу.
Айдың көрінерлік қозғалысы. Фазалары.
Айдың орбита элементтері.
Күн мен ай тұтылулары.
Ауытқу теориясының элементтері.
Плутон және Нептун планеталарының ашылуы.
Телескоптар, олардың қолданылуы, көрсеткіштері.
Рефракторлардың және рефлекторлардың кемшіліктері, артықшылықтары.
Күннің спектрлік және химиялық құрамы.
Хромосфера. Протуберанцтар.
Күн жүйесіндегі үлкен планеталардың негізгі сипаттамалары.
Планеталардың атмосферасы, беттік ерекшеліктері, серіктері, сақинасы.
Кометалардың жарықтану механизмі, ыдырауы.
Кометалардың пайда болу гипотезасы.
Жұлдыздардың спектрі.
Жұлдыз атмосферасының химиялық талдауы.
Құс жолы.
Жұлдызды статистиканың әдістері.
Галактиканың спиралдық құрылымы.
Галактикалардың спектрі.
Өзара әсерлесуші галактикалар.
Жұлдыздардың пайда болу эволюциясы.
Фотометриялық, гравитациялық және термодинамикалық парадокстар.
7. Негізгі және қосымша әдебиет:
Негізгі және қосымша әдебиеттер:
Бакулин П.И., Кононович Э.В., Мороз В.И. Курс общей астрономии. М,: Наука. 1983.
Дагаев М.М., Демин В.Г., Климишин В.Г., Чарушин В.М. Астрономия. –М.: Просвещение. 1983.
Дагаев М.М. Сборник задач по астрономии. –М.: Просвещение. 1980, 128с.
КурышевВ.И.Практикум по астрономии. –М.: Просвещение. 1986, 144с.
Попов Л.И.,-Общедоступная практическая астрономия,-М.:ОГИЗ,1946.
Б.А.Воронцов-Вельяминов. Сборник задач и практических упражнений по астрономии. –М.: Наука. 1977.
Пирожный Н.А.,-Астрономия: М.: Высшая школа, 1967.
Куликовский П.Г. Справочник любителя астрономии.–М.:Физматгиз. 1961, 494с.
Дагаев М.М. Наблюдение звездного неба. –М.: Наука. 1980, 454с.
Берри А. Краткая история астрономии. М-Л. 1946
Блажко С.Н. Курс практической астрономии. М-Л. 1990
Климишин И.А. Астрономия наших дней. –М.: Наука. 1980, 456с.
Андрианов Н.К., Марленский А.Д. Астрономические наблюдения в школе. –М. : Просвещение. 1987, 112с.
Бронштэн В.А., Дагаев М.М., Кононович Э.В., Куликовский П.Г. Астрономический календарь. Постоянная часть. –М.: Наука. 1981, 704с.
Физика космоса.Маленькая энциклопедия.–М.:Советская энциклопедия. 1986, 783с.
Лейзер Д. Создавая картину Вселенной. –М.: Мир. 1988, 324с.
Рябов Ю.А. Движение небесных тел. –М.: Наука. 1988, 240с.
Климишин И.А. Релятивистская астрономия. –М.: Наука. 1983, 208с.
Цветков К.А.,-Курс практической астрономии, -М.-Л.: ОНТИ, 1934.
Попов Л.И.,-Общедоступная практическая астрономия,-М.: ОГИЗ, 1946.
Перельман Я.И.,-Занимательная астрономия,-М.: ОГИЗ, 1946.
Шур Я.И., Рассказы о календаре, -М.: 1962.
Пирожный Н.А.,-Астрономия: М.: Высшая школа, 1967.
Завельский Ф.С., -Время и его измерение от биллионных долей секунды до миллиардов лет: М.: Наука, 1977.
Б.А. Воронцов-Вельяминов. –Астрономия: Орта мектептің 11-класына арналған оқулық.
Карпенко Ю.А.,-Название звездного неба. М.,Наука, 1981.
Климишин И.А.,-Календарь и хронология.-М.: Наука, 1981.
Цыбульский В.В.,-Календари и хронология стран мира. –М.:Просвещение, 1982.
Астрономический календарь, постоянная часть: М.: Наука, 1983.
Буткевич А.В., Зеликсон М.С.,-Вечные календари. –М.: Наука, 1984.
БановскиА.,-Мифы и легенды о созвездиях,-Алма-Ата: Казахстан, 1985.
Дагаев М.М.Лабораторный практикум по курсу общей астрономии М1972
Левитан Е.П.,- Астрономия: учебник для 11 класса общеобразовательных учреждении. М.: Просвещение, 1994.
Энгельгардт И.,-Когда наступит 21 век. : Наука и жизнь. 1, 1999. С.8-11.
ЛевитанЕ.,-Современные и старинные созвездия:Наука и жизнь10, 1999.
Левитан Е.,-Когда же все таки начнется 21 век: Наука и жизнь, 11, 1999, Левитан Е.,-Имена звезд: Наука и жизнь, 1999, с.114-118.
Левитан Е.,: Наука и жизнь, 10,2000, с.78,80.
Дубошин Г.Н.,-Введение в небесную механику.-М-Л. ОНТИ НКТП СССР 1938.
ГребениковЕ.А,РябовЮ.А.,Что такая небесная механика,М.Наука, 1966.
Байндер О.,- Загадки астрономии М.: Мир, 1966.
Зигель Ф.Ю.,-Малые планеты.-М.: Наука, 1969.
Комаров В.Н.,- Новая занимательная астрономия.-М., Наука, 1972.
Демин В.Г.,-Судьба солнечной системы. М., Наука, 1975.
Паренаго П.П. Курс звездной астрономии. М,1954
Волынский Б.А. Астрономия. М. Просвещение, 1971
Мартынов Д.Я. Курс общей астрофизики.М, 1971
Дагаев М.М. Лабораторный практикум по курсу общей астрономии. М, 1972
Попов П.Н., Воронцов-Вельяминов Б.А.,Куницын Р.В. Астрономия.М,1967
Воронцов-Вельяминов Б.А., Внегалактическая астрономия. М.Наука, 1978
Разбитная Е. П. Астрономия. Программированное издание, Владимир, 1978
Подобед В.В., Пестеров В. В. Общая астрометрия М.Наука, 1975
Мартынов Д.Я., Липунов В.М. Сборник задач по астрофизике. М.Наука, 1986
Кенжалиев Д.И. Астрометрия, Орал 2007
Кенжалиев Д.И. Аспан механикасы, Орал 2007
Қазақстан жоғарғы мектебі, 2005
Әбішұлы Х.,-Халық астрономиясы,-Алматы, Қазақ мем. Баспасы, 1959.
Әбішев Х.,-Аспан сыры, -Алматы, 1966.
Ысқақов М.И.,-Халық календары, -Алматы, 1980.
Қарамұрзин А.,-Астрономиядан қосымша оқуға арналған кейбір мәселелер.-Алматы, Рауан, 1990.
Бекбасаров Н.М.,-Астрономияға кіріспе. Орта мектептің 11 сыныбында астрономияны оқытуға арналған көмекші құрал,-Алматы, Рауан, 1996.
Имажанова Қ.И.,-Астрономия терминдерінің қысқаша орысша-қазақша түсіндірме сөздігі.-Алматы, 1996.
Қазақша-орысша, орысша-қазақша терминологиялық сөздік: физика және астрономия, Алматы, Рауан, 1999.
Бекбасар Н.М. Практикалық астрономия, -Алматы, 2000.
Башарұлы Р., Қазақбаева Д., Тоқбергенова У., Бекбасар Н.-Физика және астрономия. Жалпы білім беретін мектептің 9 сыныбына арналған байқау оқулығы. –Алматы, Рауан, 2000.
Мерзімді басылымдар: физика және астрономия журналы.
8. Баға бойынша ақпарат
- бақылау түрі (ағымды, аралық, қорытынды);
- бақылау әдістері (сұрау, жазбаша жұмыс, тестілер)
9. Бағаны қою саясаты
Бағаны қою саясаты 100 ұпайлық (100 %) жүйеге негізделген және төмендегі ұпайлардың реттелуін көздейді
№
|
Пәнді зерделеу үрдісіндегі бақылау түрлері
|
Балмен бағалау
|
Міn/max
|
I
|
I Ағымды бақылау
. . .
|
20
|
|
I Аралық бақылау
|
10
|
|
I Қорытынды аралық бақылау
|
30
|
|
II
|
II Ағымды бақылау
. . .
|
20
|
|
II Аралық бақылау
|
10
|
|
II Қорытынды аралық бақылау
|
30
|
|
|
Қатыстыру рейтингі
|
ТК1+РК2+ТК2+РК2
2
|
30/60
|
III
|
Қорытынды бақылау (ҚБ)
Емтихан
|
40
|
20/40
|
Барлығы
|
100
|
50/100
|
Бағалау баламасы
Әріптік жүйе бойынша бағалау
|
Сандық баламасы
|
Балдардың пайыздық мазмұны
|
Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
|
А
|
4,00
|
95-100
|
Өте жақсы
|
А-
|
3,67
|
90-94
|
В+
|
3,33
|
85-89
|
Жақсы
|
В
|
3,00
|
80-84
|
В-
|
2,67
|
75-79
|
С+
|
2,33
|
70-74
|
Қанағаттанарлық
|
С
|
2,00
|
65-69
|
С-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,00
|
50-54
|
Ғ
|
0,00
|
0-49
|
Қанағаттанарлықсыз
|
10. Оқу пәні мен академиялық әдептің саясаты
сабақтарға қатысу;
сабақтағы тәртіп ережелері;
көтермелеу мен жазалау.
ПӘН БОЙЫНША ДӘРІСТЕРДІҢ КОНСПЕКТІСІ
№ 1 дәріс. Кіріспе. Астрономия.
Дәріс мазмұны:
1.Астрономия пәніне қысқаша сипаттама.
2.Астрономияның пайда болуы және даму тарихы.
3.Астрономия пәнінің басқа ғылымдармен байланысы. Теориялық және танымдық мәні.
Мақсаты: Астрономия пәнімен танысу, оның пайда болу және даму тарихы
тірек сөздер. Астрономия. Ғалам. Планета. Аспан сферасы
Астрономия пәніне қысқаша сипаттама
Астрономия – аспан денелері мен олардың жүйелерінің қозғалысын және құрылымын, пайда болуын және дамуын зерттейтін ғылым.
Астрономияның зерттейтін объектілері: Күн және жұлдыздар, жұлдыздық жүйелер және жұлдызаралық материя, планеталар және олардың серіктері, тұмандықтар, кометалар және метеорлық денелер.
Астрономия бөлімдері:
астрометрия
аспан механикасы
планеталар физикасы
Күн физикасы
Астрофизика
Жұлдыздық астрономия
Космогония
Космология
Астрономияның пайда болуы және даму тарихы.
Астрономия дамуының бірінші дәуірі – Діни ілімді жамылған түрлі билеушілер мен абыздар бұл сатыда ғылымның дамуын қолдау арқылы оны өз ырқына көндіріп, бұғауынан босатпауға тырысты. Сол дәуірдегі ғылымның ең елеулі жетістігі – Птолемейдің әлемдік жүйесі болатын.
Астрономияның дамуындағы екінші дәуір – Коперник ілімінің пайда болуынан және телескоптың астрономиялық бақылауларда қолданылуынан басталады. Күн жүйесі жайындағы көзқарас дұрыс жүйеге келтіріліп, бақылау сапасы жақсартылып, бақылау өрісі кеңейді. Жаңа планеталар табылды.
Астрономияның дамуындағы үшінші дәуір- басқа ғылым салаларының кемелденген шағында, олардың жетістіктерін пайдалана бастаған кезге сәйкес келеді. Әсіресе, физиканың 19 ғасырдағы табысы-фотография мен спектрлік анализдің астрономиялық зерттеулерде қолданылуы бұл ғылымның өрісін едәуір кеңейтті.
3.Астрономия пәнінің басқа ғылымдармен байланысы. Теориялық және танымдық мәні.
Астрономияның теориялық мәні- оның басқа ғылымдардың дамуындағы ролі және басқа ғылымдармен байланысы. Танымдық мәні- оның дүниедегі адамның орнын анықтауы. Халық-шаруашылық мәні- жер бетіндегі және ғарыштық кеңістіктегі, метеослужбадағы, пайдалы қазбалар іздеудегі, уақыт анықтаудағы т.б. бағдар анықтаушылығы.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
-Астрономия пәні нені зерттейді
-Астрономияның пайда болу және даму тарихы
-Астрономия пәнінің басқа ғылымдармен байланысы қандай
-Теориялық және танымдық мәні
-Астрономия әдістемесі
-Бақылаудың мәні
-Ғалам құрылымы
-Аспан сферасының негізі
Әдебиет: Силлабусты қара.
№ 2 дәріс. Сфералық астрономияның негіздері
Дәрістің мазмұны:
Сфералық астрономия.
Күннің көрінерлік қозғалысы.
Эклиптикалық координаттар жүйесі.
Тірек сөздер: Эклиптика. Эклиптика нүктелері. Зодиакты шоқ-жұлдыздар
Мақсаты: Сфералық астрономияның негіздерімен танысу.
а. Сфералық астрономияның негіздері
Сфералық астрономияда аспан объектілерінің орны мен қозғалысы математикалық тәсілдермен анықталады.
Тәжірибелік астрономияда бұрыш өлшейтін аспаптардың жаңа теориялары жасалып, уақытты, географиялық координаттарды , белгілі бір бағыттағы азимуттарды анықтау әдістері жүйеленеді.
Сфералық астрономия - астрономияның аспан сферасындағы шырақтардың көрінерлік қозғалысы мен орналасуын зерттеуге байланысты есептерді шешудің математикалық тәсілдерін қарастырытын бөлімі Аспан сферасындағы денелердің орналасуы мен қозғалысын математикалық жолмен зерттеуде горизонталь эклиптика және екі экваторлық координаттар жүйесі қолданылады. Аспан шырақтарын тікелей бақылау нәтижесінде алынған координаттар бірсыпыра ықпалдардың әсерінен дәл болып шықпайды.
Абберация құбылысынан аспан денелерінің сферадағы орны бақылаушыға ығысып көрінеді. Сфералық астрономия есептері сфералық тригонометрия формулалары арқылы шешіледі. Бақылау нәтижелерінен параллакстау тигізетін әсері де ескеріледі. Сфералық астрономия күн жүйесіндегі координаттарын анықтаумен де айналысады. Сфералық координатта Күн мен Айдың тұтылуы, Ай мен Үркер тоғыстары планеталардың күй дискісі тұсынан өту құбылыстарын да зерттейді.
Сфералық астрономияның ең басты мәселелерінің бірі уақытты дәл өлшеумен күнтізбе жасау теориялық негізіне Жердің өз осьінен айналуы және оның күнді айнала қозғалуы алынады.
Достарыңызбен бөлісу: |