Өңдеу Мамандығы: Емдеу ісі 301000 Курсы: Семестрі: 5

Кафедра мәжілісінде қаралды және бекітілді

«_____» ____________
№ «____» хаттама

Бекітемін

Кафедра меңгерушісі _________________________

1 – сабақ

1. Сабақтың тақырыбы: ЕПҰ негізгі түрлері . Аурухана ішіндегі инфекция мәселелері.

2. Сағат саны: 180 мин (100%)

3. Сабақ түрі: практикалық

4. Сабақтың мақсаты:

• 
  оқыту: Оқушыларды ЕСҰ негізгі типтерімен таныстыру
  
• 
  тәрбиелік: Оқушылардың мінез - құлқын ЕСҰ шарттарына, тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: кез – келген медициналық ұйымдардың түрін ажырата білуді үйрету
  

1. Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

- Мейірбике ісі философиясы ұғымы.

- Науқас, мейірбике, мейірбике ісі, қоршаған орта, денсаулық ұғымдары.

- Медициналық этика ұғымы.

- Деонтология ұғымы.

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:

- емдік-профилактикалык мекемелердің күрылыс түрлері, олардың күрылымы;

- жеке ЕП¥ бағыттары;

- ЕП¥ түрлері медбикелік кызметкерлердін негізгі бағыттары;

- медбикенің күкығы мен міндеттері;

- стационардын кұрал-жабдықтары, күрылымы және күрылысы;

- аурухана қүрылысы.

Емдік мекемелер өзінің функциясы бойынша 2 негізгі топка бөлінеді: амбулаториялык (емхана, амбулаторйя, медициналы-санитарлы бөлім, диспансерлер, жедел кемек көрсету станциясы, әйелдер консультациясы) және стационарлык (госпитальдар, клиникалар, санаториялар, ауруханалар).

Емхана - амбулаториялык емдік-профилактикалык мекеме, күрамына негізгі клиникалык мамандар бойынша (терапия, хирургия, гинекология, неврология, көз аурулары, эндокринология, ортопедия, уролог-ия) дәрігерлік кабинеттер кіреді. Емханада негізгі диагностикалык кабинеттер бар: реңтген, функционалды диагностика және т.б. Емдік ине егу орындауға арналған кабинеттер б_ар: физикотерапевтік бөлімше, емдік дене шыныктыру кабинеті, инъекция жасайтын процедуралык кабинет және т.б. емхана күрамында тіркеу, кызмет көрсету кабинетгері және бірқатар косымша кабинеттер бар.

Емхананын негізгі жүмыс істеу ережелері - территориалды-бөлімшелі. Емхана кызмет ететін территория бөлімшелерге бөлінеді, ол әр бөлімшеге дәрігер және бөлімшелі медбике тағайындалады. Бүларға белгілі бір халыктың саны бекітіледі.

Бөлімшелі дәрігер мен медбике өз бөлімшесінде жүргізілген емдік және профилактикалык шараларға толык Ятауапты болады. Бүдан бөлек халыкка диспансеризация жүмыстарын жүргізудін үлкен маңызы бар.

Медициналы-санитарлы бөлімдердін функциялары әр түрлі. Амбулаториялык медициналык көмек көрсетуден, науқастарды стационарда емдеуден бөлек түрғындарымен жүмыс істеу мекеме өкілдері жұмысшылардьщ денсаулығын бакылау бойынша диспансеризация жұмыстарын жүргізеді. Бүл жүмыстар жүмысшыларды жүйелі профилактикалык қараудан, аскьщған аурулармен ауыратын адамдарды табу, ауырғандардың барлығын амбулаториялык шарттармен немесе стационарларда емдеу аркылы іске асырылады.

Бөлімшелі медбикелер мен дәрігерлер, емдеу пунктерінін фелыперлері жүмысшылардын еңбек ету шарттарьщ жүмыс орнында карайды, өндіріс жұмысшыларынын тұрмыс және еңбек шарттарын явдсарту максатына бағытталған профилактикалык комплексті шараларды шешуге қатысады.

Диспансерлер - диспансерлі әдіс бойынша жүмысты жүргізетін (ауру түрі аныкталған - туберкулез, тері аурулары және т.б. - ауруларды емдеу) амбулатория түрлері арнайы

мамандандырылған ерекше мекемелер. Профилактика және емдеумен бірге диспансерде патронаж жүргізіледі. Диспансер жұмысыньщ спецификасы бойынша туберкулезге карсы, онкологиялык, тері-венерологиялык, психоневрологиялык және т.б. болып бөлінеді.

1. Мамандығы бойынша:

а) бір маманды (психиатриялык, инфекциальдык және т.б.);

б)көп маманды: аурухана күрамында бөімшелер болады: терапиялык, хирургиялык, гинекологиялык және т.б.);

2. Максаты бойынша:

а) аудандық; б) калалык; в) облыстық; г) республикалық.

3. Төсек орындык куаты бойынша. Төсек орнының санына байланысты категорияларға белінеді.

Ауруханалардьщ негізгі күрылымды бірліктеріне мыналар жатады: кабылдау бөлімі; арнайы бөлімшелері немесе палаталары бар стационарлар; косымша бөлімшелер (рентген, патологоанатомиялык, лабораториялар, физиотерапиялык және т.б.); дәріхана; асхана; әкімшілік және басқа бөлмелер.

Емдік бөлімшелер (терапиялык, кардиологиялык, гастроэнтерологиялық және т.б.) келесі бөлмелерден тұрады:

- наукастарға арналған палаталар;

- санитарлы түйін (ванна, душ, туалет, әйелдерге арналған гигиеналык бөлмелер); ине егу кабинет;

- манипуляциялык кабинеттер;

- асхана;

- ординаторлык (дәрігерлерге арналған кабинет);

- бөлімшені басқарушы кабинеті;

- жоғарғы медбикенің кабинеті;

- медбикелік.

Медбике жұмысынын мазмүнын ЕП¥ әкімшілігі орта медициналык жұмысшынын тарифті-квалификациялык сипатына негізделіп жасайды.

Стационар медбикесінің функционалды мінддетгеріне келесілер кіреді: бөлімшеде емдік-карау тәртібін сактау, дәрігердін тапсырмасын уакытылы орындау, наукастарға карау, дәрігер наукасты карағанда наукасқа көмек керсету, наукастың жалпы жағдайын бакылау, бірінші дәрігерге дейінгі көмекті көрсету, санитарлы-эпидемиологиялык тәртіпті сактау, инфекционды ауру туралы СЭС-ке уактылы ақпарат жеткізу, дәрілік затгарды алу және оларды сақтау мен тексеру, бөлімшенің кіші медкызметкерлер баскарушылык жүмыстарын жүргізу. Медбикелер жүйелі түрде өз квалификациясын жоғарлату керек, емдік мекемеде немесе бөлімшеде үйымдастырылатын конференцияларға катысу керек.

Емхананың бөлімшелі медбикесі дәрігерге көмек көрсету керек, әр түрлі іс қағаздарды толтыру керет, науқастарды әртүрлі егулерге дайындау керек, лабораториялык және аспаптык зерттеулерді білу керек. Емхана медбикесі жұмысты үйінде жүргізеді:

дәрігердін тапсырмасын орындайды, туыскандарды наукаска қараудың қажетті элементтеріне үйретеді, наукастың физиологиялық кажеттіліктерін канағаттандыратын колайлы жағдайларды жасауға үйретеді, науқаска және онын жанұясына психологиялык колдау көрсетеді, өзінің наукастарының денсаулығын жаксарту мақсатында әртүрлі іс шаралар жүргізеді.

Фельдшердің міндеттері өте кен, әсіресе дәрігер болмаған жағдайда. Фельдшерлі акушерлік функте фельдшер стационарлы, консультативты, амбулаториялык көмек көрсетуді, үйге көмек көрсетуді, санитарлык-профилактикалык жүмысты, дәріханадан дәрілік затгарды жазып алу жүмыстарын және т.б. жүргізеді. ЕПҰ-да дәрігер басшылығымен жұмыс істейді.

Перзентхана және әйелдік кеиес беру акушерінің жүмыс істеу мазмұны жұмыстың накты ерекшеліктеріне байланысты. Ол өздігінше немесе дәрігермен бірге босануды кабылдай береді, екі кабат әйелдердің, ана мен баланын емдік-профилактикалык жұмыстарын жүргізеді. Ол гинекологиялык аурумен ауыратын адамдарды аныктап, әйелдердін босануына кажетті психопрофилактикалык жүмысты, екі кабат әйелдерді бақылауды жүргізеді. Акушер, емхана медбикесі сияқты үлкен патронажды жүмысты жүргізеді, медбикенің тікелей міндетгерін орындайды.

Фельдшер, медбике және акушер езінін міндетгерін аткару үшін көлемді білім деңгейі және практикалык кабілеттері болу керек, карауда жауапкершілік танытып, жанашарлык болу керек. Олар өзінің психологиялык, мамандык және баска сапаларын үнемі жетілдіріп тұру керек.

Олар инфекциалык ошақтарды жою жұмыстарына, профилактикалык егу жүргізгенге, дәрігермен бірге балалар мекемелерін тексеруге катысады. Арнайы дайындығы бар орта меджүмысшылар рентгенологиялык, физиотерапиялык және баска да мамандандырылған бөлімшелерде немесе кабинеттерде жұмыс істей алады.

Орта меджұмысшылар күкығы жок функцияларды өз мойнына алғаны үшін тәртіптік немесе кылмыстык жауапкершілікке тартылады.

Аудиториялық жұмыс: АІИ түсініктемесімен, құрылысымен, жұғу жолдарымен, алдын алу және инфекция көзімен таныстыру.

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

Тесттер:

1. Стационарлық емдік мекемелерге кіретіндер:

а) емхана

б) санаториялар

в) амбулатория

г) аурухана д)клиника

е) әйелдер консультациясы ж) диспансер

з) госпиталь и) медициналы-санитарлы бөлім

к) жедел көмек керсету станциясы

Жауаптардын дұрыс комбинациясын таңдаңыз:

1) б, в, д, и 2) а, г, д, е, з 3) г, д, ж, к 4) б, г, д, з 5) б, в, и, г, к

2.Қала типтес ауыл тұрғындарына көмек көрсететін, кұрамында 1-3 дәрігері бар, ауруханадан тыс емдік мекеме_______аталады.

3. Қай емдік мекеме территориалды-бөлімшелі принцип бойынша жұмыс істейді:

а) медициналық-санитарлық бөлім

б) госпиталь

в) диспансер

г) емхана

д) санаториялар

4. Амбулаториялық емдік мекемелерге жатады:

а) емхана

б) санаториялар

в) амбулатория

г) аурухана

д) клиника

е) әйелдер консультациясы

ж) диспансер

з) госпиталь

и) медициналы-санитарлы бөлім

к) жедел көмек көрсету станциясы

Жауаптардын дұрыс комбинациясын таңдаңыз:

1) а, б, д, и, к 2) а, в, е, ж, и, к 3) б, в, г, з, и 4) а, д, ж, и, к 5) б, в, е ж, и

5. Көрсетілгендердің кайсысы топтык наукастарға емдік – профилактикалық көмек көрсетуге арналған емдік - профилактикалык мекеме болып табылады:

1) емхана

2) аурухана

3) жедел көмек көрсету станциясы

4) диспансер

5) клиника

6. Санатория типті мекемелерге жатады:

1) туберкулезге карсы санатория

2) дене шынықтыру диспансері

3) курортты ауыл тұрғындарына арналған емдік пункті

4) әйелдер консультациясы

5) курортты пансионат кызмет ететін емхана

7. Емханаға ұйінен кұйіп калған ауруды алып келді. Сіз медбикесіз, сіздің тактикаңыз? Бұндай ауруды сіз емханада емдейсіз бе?

1) бірінші көмек көрсетпей үйіне кайтару

2) ия

4)жок

8 Патронаж дегеніміз не?

1) үнемі аурулардын үйіне барып тексеру

2) медбикенің жасөспірімдермен жұмысы

3) медбикенің кәрі адамдармен жұмысы

4) медбикенін бөлімшедегі жұмысы

5) профилакториядағы медбикенің жүмысы

9. Қандай ауруларға стационарлы емдеу көрсетіледі?

1) емханадан бағыт алған ауруларға

2) стационарлы-курортты емдеуден өткен ауруларға

3) диспансерлі тіркеуде тұрған ауруларға

4) туб диспансерде тіркеуде түрған ауруларға

5) диагностиканың күрделі әдістерін және жүйелі кадағалауды талап етілетін ауруларға

ЕСЕПТЕР.

1. Ауру түру орны бойынша, емханаға күрсак бөлігінде операцияны талап ететін хирургиялык аурумен шағымданды. Ол қандай емдік мекемеге жіберілуі керек?

2. Ауруды буындар ауруы бойынша стационардан емдеп шығарды. Ауруға ары карай минералды ванналарды және балшыктарды кабылдау үсынылды. Ол кандай емдік мекемеге жіберілуі керек?

12. Сабақты қорытындылау. 4 мин (4%)

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 2- бөлім , 154 – 173 бет

• 
  оқыту: Оқушыларды ЕСҰ негізгі типтерімен таныстыру
  
• 
  тәрбиелік: Оқушылардың мінез - құлқын ЕСҰ шарттарына, тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: кез – келген медициналық ұйымдардың түрін ажырата білуді үйрету
  

1. Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

- Мейірбике ісі философиясы ұғымы.

- Науқас, мейірбике, мейірбике ісі, қоршаған орта, денсаулық ұғымдары.

- Медициналық этика ұғымы.

- Деонтология ұғымы.

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:

- емдік-профилактикалык мекемелердің күрылыс түрлері, олардың күрылымы;

- жеке ЕП¥ бағыттары;

- ЕП¥ түрлері медбикелік кызметкерлердін негізгі бағыттары;

- медбикенің күкығы мен міндеттері;

- стационардын кұрал-жабдықтары, күрылымы және күрылысы;

- аурухана қүрылысы.

1. 
   Бүйрық 476 КРССБ 11.10.99 жылдан аурухана ішіндегі иньфекцияны инфекциялық бақылау жүмысын үйымдастыру
   
2. 
   Бүйрық 1050 КРССБ Республикада вирусты гепатит ауруларын төмендету
   шаралары 26.11.02 жылдан.
   
3. 
   Сан ПиН 9-01 -001-76 Медициналық заттарды зарарсыздандыру жөне дезенфекциялау тәртіптері, заттары
   
4. 
   «Профилактика-емдеу мекемелерінде аурухана ішілік инфекцияның аддын алу.
   
5. 
   СанПиН 8-01-011-2001 6.03.01 «Операциядан кейінгі ірінді асқынудың алдын алу шараларын өткізу және үйымдастыру«