Н. В. Ниретина қаныш сәтпаев – атақты ғалым, мемлекет және қОҒам қайраткері, Өз елінің патриоты

Он всенародной славой осиян,

И мысленно всегда Сатпаевградом

Зову тебя, любимый Джезказган.

Мой Карсакбай,

Степи «котел червленый»,

Ты весь гудишь при имени его:

Ход непростых событий

Видя, слыша

В моей самостоятельной стране,

Я нынче горд плодами дум Каныша

По-новому, особенно, вдвойне…

Его в былом невзгоды не минули,

Но Карсакбай сберег его и спас.

Хоть в Джезказгане и в Баянауле

Он тоже свой,

Он всюду свой для нас.

Қаныш Имантайұлының көп қырлы, орасан қызметі туралы, оның ірі мемлекеттік мәселелерді шешудегі азаматтық ерлігі туралы қысқаша очеркті аяқтай отырып, оның ерекше құбылысы неде деген сұрақ ойға келеді, өзінің қысқа өмірінде қалай ол қаншама игілікті істерді қалдырды, көзінің тірісінде және өмірден озған соң да халық оны не себепті құрметтеп, жақсы көрді?

Бұл сұрақтарға оның серіктестері және одан кейінгі ғалымдар, мемлекеттік және қоғам қайраткерлері жауап берсін. Сатпев туралы өзінің мақаласында 1965 ж. Қаз КСР ҒА вице-президенті, академик, политэконом С.Б.Баишев былай деп жазды:

«Қоғамдық ғылымдағы ғалымдарды, және де басқа саладағы ғылым ғалымдарын дайындауда және тәрбиелеудегі Қ.И.Сәтпаевтың рөлін қайта бағалау мүмкін емес. 1941 жылдан бастап және өмірінің соңына дейін, ширек ғасыр бойына, Қазақстандағы ғылымды басқарғанда, Қ.И.Сәтпаев Ғылым академиясына ғылыми кадрларды дайындау мәселесімен өзі айналысты. Қ.И.Сәтпаевтың нұсқауы бойынша Ғылым академиясында әлі күнге дейін ойдағыдай жұмыс атқаратын аспирантура құрылды. Оның бастамасымен 40-шы жылдардың ортасында Ғылым Академиясында докторантура жұмыс жасады, ол бойынша шамамен 20 адам докторлық диссертацияларын ойдағыдай қорғады. Барлығы 1944 жылдан бастап 1964 жылға дейін Қазақ КСРО Ғылым академиясында шамамен 11000 кандидат және 120 доктор дайындалды. Олардың ішінде 200 кандидат және 30 доктордан астамы – қоғамдық ғылымдардың өкілдері. Шамамен 50 ғалым жекелей академик Қ.И.Сәтпаевқа қарыздар, ол оларды дайындауда үлкен көмек көрсетті.

Міне сондықтан Қазақстанның қазіргі ғалым ұрпақтары Қ.И.Сәтпаевты өздерінің ұстазы, қамқоршы және талапшыл жетекшісі деп есептейді. Алайда оның өмірбаянында докторлық және кандидаттық диссертацияларға жетекшілік еткені туралы дерек жоқ.