Пәннің мақсаты: Қазіргі уақытта психотерапияның маңызды салаларының бірі ол арт-терапия
болып саналады. Арт-терапия даму үстіндегі психотерапияның әдістердің жаңа түрі болып
есептеледі. Қазір Қазақстанда арт-терапия өзінің қалыптасу кезеңінде. Бұл сала Қазақстанда әлі де
болса толығымен зерттелмеген деп айтуға толық негіз бар, себебі осы салада елімізде ғылыми
жұмысты айтпағанның өзінде бітіру жұмысыда жоқ екендігі дәлел. Сонымен қатар арт-терапия
түсінігі біздің елімізде әлі толығымен қалыптаспаған.
Қысқаша мазмұны (негізгі тараулары): Арт-терапиямен айналысу үлкен профессионалды
дайындықты, психотерапия аймағында іргелі білімді талап ететін қиын іс-әрекет болып есептеледі.
Қазіргі кезде мұндай мамандар жоқтың қасы. Осыған қарамастан арт-терапияны қолдануға деген
қызығушылық өте жоғары. Арт-терапия жөніндегі білімді елімізде дәл қазіргі күнде тек қана
психологтарға ғана емес, сонымен қатар педагогтарға, әлеуметтік жұмыскерлерге, қарт адамдар,
жасөспірімдер психикалық ауру адамдарға тағы басқа көптеген жерлерде қолдану маңызды және
қажет екендігі дәлелденуде. Бұл дегеніміз арт-терапия адамның шығармашылық жағдайын дамытып
қана қоймай, адамның бойындағы ресурстарының мүмкіндігін түсініп ашуғада жағдай жасайды
деген сөз. Психоаналитикалық бағыттың негізін салушы З.Фрейд айтқандай бұл барлық уақытта оңай
емес. Яғни бұдан шығатын қорытынды толығымен сезімдерді жеткізе білгенде ғана, сол кезде арт-
терапия өз мақсатына жетіп, эффективті болары сөзсіз. Осы еңбекте арт-терапия жаттығуларының
қазақ және орыс студент топтарындағы агрессия, мазасыздану көрсеткіштерін төмендету тәсілі
ретінде қолдандым.
Күтілетін нәтижелері (білім алушылардың алған білімдері, іскерліктері, дағдылары, және
біліктіліктері) көрсетілген пәнді сипаттайтын қысқаша суреттемесі:
Арт-терапия
жаттығуларының студенттер топтарындағы (қазақ, орыс) агрессия және мазасыздану көрсеткіштерін
төмендету тәсілі ретіндегі маңызын зерттеу. Зерттеу пәні: Студент топтарында арт-терапиялық
тренинг жаттығуларын өткізу жағдайлары. Жұмыстың өзектілігі:Қазіргі таңда психотерапияның
маңызды салаларының бірі ол арт-терапия. Алғашқыда арт-терапияны тек ауру немесе сырқат
адамдарға жүргізген болса казіргі кезде оның қолданыс аясы кеңеюде, яғни бұл терапия адамның
щығармашылық жағдайын дамытып қана қоймай, адамның бойындағы ресурстарының мүмкіндігін
түсініп ашуғада жағдай жасайды. Оған қоса арт-терапияны қолдану арқылы белгілі-бір ұлтқа тән
ерекшеліктердің айырмашылығын анықтауға болады.
Пререквизит: Психологтың кәсіби шеберлігі мен этикасы, өзін –өзі тану, психология
Постреквизит: Тәжірибелік психология, психология бойынша практикум, эксперименталды
психология
Оқытушы: Менликулова А.
22.2 Пән атауы: Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясы 3 кредит (135 сағат)
Пәннің мақсаты: Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясы – психикалық және дене бітімі
жағынан кемістіктері бар ересек адамдар мен балалардың психикалық даму заңдылықтарын және
психикалық қызметтерінің өзіндік ерекшеліктерін зерттейтін психология ғылымының дербес саласы.
Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясының жеке бағыттары: – кемақылдар психологиясы
(олигофренопсихология); – саңырау және нашар еститіндер психологиясы (сурдопси- хология); –
соқыр және нашар көретіндер психологиясы (тифлопсихология); – психикалық дамуы тежелген
(ПДТ) балалар психологиясы; – сөйлеуінде бұзылыстары бар баллар психологиясы; – тірек-қимыл
аппараты зақымданған (ТҚАЗ) балалар психо- логиясы.
Қысқаша мазмұны (негізгі тараулары): Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясы пәні
ерекше оқытуды қажет ететін балалардың психикалық дамуы болып табылады.Арнайы психология
объектісі туа біткен және жүре пайда болған психикалық және дене бітімі дамуында ауытқуы бар
балалар. Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясы психологияның келесі салаларымен
байланысты: балалар, жас ерекшелік және педагогикалық психология, психофизиология және
нейропсихология. Дегенмен арнайы психологияны оған жақын патопсихология мен клиникалық
психологиядан айқын ажырата білу керек.6 Дамудағы кемістіктерге байланысты өзіндік
ерекшеліктерді анықтау. Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясы ерекше, арнайы әдістері жоқ.
Жалпы психология, балалар психологиясы және педагогикалық психологияда сияқты жеке және
29
топтық лабораториялық психологиялық эксперимент, бақылау, іс-әрекет өнімдерін зерттеу (мысалы,
балалар жазба жұмыстарын талдау, олардың суреттерін, еңбек сабақтарында жасаған әр түрлі
заттарын зерттеу), саулнама, проективті әдістемелер, тест, оқу эксперименттері, сонымен қатар,
шартты-рефлекторлы әдістемелер қолданылады. Әр әдістеме нақты мақсатқа және зерттеу
объектісінің ерекшеліктеріне сай қолданылады.
Күтілетін нәтижелері (білім алушылардың алған білімдері, іскерліктері, дағдылары, және
біліктіліктері) көрсетілген пәнді сипаттайтын қысқаша суреттемесі: 1. Объективтілік қағидасы
психикалық көріністерді зерттейді; демек ғылыми негізделген дәйектерге сүйену және зерттеу
нәтижелерін логикалық тұрғыдан талдау және қазіргі заманғы психологиялық теорияға сүйену. 2.
Кешенділік қағидасы – дәрігерлік тексеру, психологиялық тексеру және педагогикалық тексеру болып
табылады. 3. Жоспарлылық қағидасы – баланы жүйелі түрде зерттеу. 4. Детерминизм қағидасы – кез
келген құбылыстың өзіндік себептері бар деген қағиданы ұстану. 5. Кеміс дамудың себептерін есепке
алу қағидасы.Бұл даму кемістігі бар балалардың психикалық дамуындағы ерекшеліктердің
себептерін анықтау қажеттілігі. Ол үшін кемістіктің құрылымы, тегі және тереңдігі туралы
медициналық білім, психологиялық-педагогикалық мәліметтер қажет. 6. Генетикалық қағида –
динамикада, яғни баланың психикасын жалпы даму барысында, іс-әрекет барысында зерттеу. 7.
Әлеуметтік және биологиялық даму деңгейінің өзара байланысын есепке алу қағидасы. Яғни бала
дамуына әлеуметтік ортаның әсер етуі және керісінше.
Пререквизит: Психологтың кәсіби шеберлігі мен этикасы, өзін –өзі тану, психология
Постреквизит: Тәжірибелік психология, психология бойынша практикум, эксперименталды
психология
Оқытушы: Муталиев Д
22.3 Шетел психологиясы 3 кредит (135 сағат)
Оқытудың мақсаты: Студенттерге Қазақстанда педагогика ғылымының шығу тарихы,
педагогикалық идеяның дамуы жайлы алғашқы білім – түсініктерін қалыптастыру. Студенттерде әр
түрлі тарихи кезеңдердегі қазақстандық ағартушылардың педагогикалық теориямен идеялардың
дамуы жайында түсініктерін қалыптастыру.
Қысқаша мазмұны (негізгі тараулары): Қазақстанда педагогика ғылымының пайда болуы,
қазақ ағартушыларының педагогикалық ой-пікірлері, Ш.Уалихановтың педагогикалық ой-пікірлері,
Ы.Алтынсариннің педагогикалық ой-пікірлері, А.Құнанбаевтың педагогикалық идеялары, ХХ
ғасырдың басындағы ағартушылардың ой-пікірлері.
Күтілетін нәтижелері (білім алушылрдың алған білімдері, іскерліктері, дағдылары, және
біліктіліктері) көрсетілген пәнді сипаттайтын қысқаша суреттемесі: Қазақстанда психология
ғылымының дамуына үлес қосқан ғалымдар еңбектеріне талдау жасай отырып, мәні мен мазмұнын
игеруді көздейді.
Пререквизит: Психологтың кәсіби шеберлігі мен этикасы, өзін –өзі тану, психология
Постреквизит: Тәжірибелік психология, психология бойынша практикум, эксперименталды
психология
Оқытушы: Аюбаева Т.
23.1 Пән атауы: Эксперименталды психология 3 кредит (135 сағат)
Пәннің мақсаты: Баланың мектепке даярлық деңгейін анықтау және оқушыларының
тұлғалық, олардың тұлғааралық қарым-қатынасын, таным процестерінің деңгейі, сондай-ақ білім,
білік, дағды сапасының даму деңгейін анықтап зерттеу.
Қысқаша мазмұны (негізгі тараулары): Психология ғылымының ғылыми-зерттеу әдістері.
Эксперименталдық зерттеу әдістері. Жеке адам және іс-әрекет психологиясы. Жеке адамның таным
процестерін анықтауға арналған психодиагностика әдістері. Жеке адамның эмоция-сезім сферасы.
Жеке тұлғаның психикалық қасиеттерін Эксперименталдық зерттеу әдістемелері. Бастауыш сынып
жасындағы балалармен жүргізілетін психодиагностика әдістері.
Күтілетін нәтижелері (білім алушылардың алған білімдері, іскерліктері, дағдылары, және
біліктіліктері) көрсетілген пәнді сипаттайтын қысқаша суреттемесі: Ата-ана мен бала қарым-
30
